Πλώρη για Βόρειες Σποράδες

Μια απολαυστική εξερεύνηση με ιστιοπλοϊκό σε παραμυθένια νησάκια, λημέρια πειρατών και πέριξ του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου.

Τριήμερο μακροβούτι στο γαλαζοπράσινο! Ασύλληπτοι συνδυασμοί και παιχνιδίσματα χρωμάτων σε πευκόφυτα λιμανάκια με πεντακάθαρα νερά και εναλλαγές από το απαλό γαλάζιο έως το βαθύ μπλε στα ανοιχτά, καθώς το φως αλλάζει. Ακόμη και τα μάτια του skipper Νίκου Γύπαρη έχουν ένα δροσερό πράσινο χρώμα.

Αφετηρία το τουριστικοποιημένο λιμάνι της Σκιάθου, με τσάρτερ να πηγαινοφέρνουν τουρίστες τη μέρα και δυνατές μουσικές από τα μπαρ να διαχέονται τη νύχτα. Στο καλοκαιρινό σινεμά παίζεται ακόμα το «Mamma Mia!», το μιούζικαλ-διαφήμιση των Σποράδων. Μοναδική δική μας στάση στο σπίτι του Παπαδιαμάντη με τη λιτή αυστηρή αισθητική του 1860, πριν από την ακροβασία πάνω στην «πασαρέλα» του ιστιοφόρου που είναι έτοιμο για απόπλου.

Ανοίγουμε πανιά μ’ ένα ελαφρύ αεράκι και περιπλανιόμαστε στις Βόρειες Σποράδες με τελικό προορισμό τα ακατοίκητα νησάκια Κυρα-Παναγιά, Ψαθούρα και Σκάντζουρα, τον θαυμαστό κόσμο της Μonachus monachus και του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου. Χάρτες, μοιρογνωμόνια, μεταλλικοί διαβήτες πάνω στο ξύλο του σαλονιού φέρνουν κάτι από την εποχή της κλασικής ιστιοπλοΐας στο σήμερα των GPS, των πλαστικών decks και των ευέλικτων σκαριών. Κάθισα για λίγο στο τιμόνι και πραγματικά ξαφνιάστηκα από το πόσο υπάκουο μπορεί να είναι ένα ιστιοπλοϊκό 14 μέτρων, όπως το «Ικαρία», που προδίδει τη «φουρτουνιασμένη» καταγωγή του ονόματός του για να μας ταξιδέψει σε θάλασσες γαλήνιες και φιλικές. Iδιαίτερα οι νότιες υπήνεμες πλευρές των Σποράδων υπόσχονται ήπιες ιστιοπλοϊκές περιπλανήσεις και είναι ιδανικές για οικογένειες με μικρά παιδιά και παρέες συντηρητικών ναυτιλλομένων.

Παντού βράχοι και σπηλιές!

Τα διάσημα Λαλάρια της Σκιάθου, με τους κάθετους πέτρινους όγκους και τα άσπρα ολοστρόγγυλα βότσαλα, έχουν τους πιο απαλούς χρωματικούς τόνους όλης της περιπλάνησης, αλλά εγκυμονούν κινδύνους με μεγάλα βράχια στο βυθό. «Ψαράδες επεσήμαναν ότι αυτά τα μεγάλα βράχια αλλάζουν θέση με τις μεγάλες φουρτούνες», γράφει ο Νικόλαος Ηλίας στον άκρως κατατοπιστικό και καλοστημένο πλοηγό «Ελλάς. Θαλασσινός οδηγός».

Πιο άνετα είναι τα πράγματα στο ακατοίκητο νησάκι Τσουγκριά και στον Αρκο, με το ταβερνάκι πάνω στην άμμο να φέρνει κάτι από στέκι πειρατικό. Αλλωστε, οι Σποράδες και ιδιαίτερα η Αλόννησος υπήρξαν από τις κυριότερες βάσεις των πειρατών μέχρι και τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης. Ο βυθός γύρω τους είναι γεμάτος με ναυάγια και, όπως μας λέει ο Κώστας Μαυρίκης στο βιβλίο του «Ανω Μαγνήτων Νήσοι», «τα γνωστά είναι 100, τα δε άγνωστα αγνώστου αριθμού».

Ονειρο στη Σκόπελο

Φτάνοντας στη Σκόπελο, στην Πεπάρηθο της αρχαιότητας, έρχεται η στιγμή για μια τέλεια πρώτη βουτιά στο νησάκι της Δασιάς και στη σπηλιά του, στην οποία μπαίνεις ακόμη και με βάρκα. Ακολουθούν τα λιμανάκια του Πάνορμου και ο Στάφυλος. Νομίζεις πως κατοικούνται από νεράιδες…

Είναι και αυτός ο γαργαλιστικός ήχος της πλώρης που σκίζει τη θάλασσα. Ηρεμος, χαλαρωτικός αλλά και πολυσύνθετος. Ιδιαίτερα απολαυστικός τις ώρες που ταξιδεύεις με φόντο το ηλιοβασίλεμα. Βάζοντας πλώρη για τη Χώρα της Σκοπέλου, διαβάζω το «Ονειρο στο κύμα» και είμαι πλέον πεπεισμένη πως δεν υπάρχει καλύτερο σημείο να διαβάσει κανείς τα «Ναυτικά διηγήματα» (ή όποια άλλα του Παπαδιαμάντη) από το deck του ιστιοφόρου, με το πανί ανοιχτό για σκιά και το φουσκωτό βαρκάκι για στήριγμα στην πλάτη.

Οι πιο ξεκούραστες σκιερές στάσεις είναι αυτή κάτω από τη μουριά στο λιμανάκι στον Αγνώντα με τις ταβέρνες στη σειρά κι εκείνη στο καφενείο «Πλάτανος» κάτω από το ομώνυμο πελώριο αιωνόβιο δέντρο, κεντρικά στο λιμάνι της Σκοπέλου. Ομορφη η Χώρα της, με γραφικές γειτονιές για περιπλάνηση, κουνιστούς καναπέδες στα café και άλλες νότες περασμένων δεκαετιών, με αίσθηση του μέτρου στην τουριστική της ανάπτυξη.

Κυνήγι με τους γλάρους

Costa costa στα παράλια της Αλοννήσου, κάθε κολπίσκος επιδεικνύει τη δική του φυσιογνωμία, από το Βότση στις Σπαρτίνες και από τη Χρυσή Μηλιά μέχρι τον Τζώρτζη Γιαλό, όπου συναντάμε πάλι τους κεφάτους Περουβιανούς: το προηγούμενο βράδυ είχαμε δέσει «πάνω» τους ελλείψει θέσεων στο Πατητήρι και περάσαμε μέσα από το κλασικό ιστιοφόρο «Ανατολή» για να βγούμε στην προκυμαία. Η κοινωνική ζωή εν πλω έχει σίγουρα το δικό της ενδιαφέρον.

Ανάμεσα στην Περιστέρα και το Κοκκινόκαστρο μας ακολουθούν γλάροι και γύρω στα πέντε δελφινάκια, σαν να έχουν έρθει να μας θυμίσουν πως βρισκόμαστε ήδη στη β΄ ζώνη του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου. Η περιοχή είναι πέρασμα των δελφινιών, όπως μας πληροφορεί αργότερα ο Σπύρος Ιωσηφίδης, ιχθυολόγος του Φορέα Διαχείρισης. Αρχαιολογικές έρευνες και ευρήματα στα μέρη αυτά αποδεικνύουν ότι το νησί κατοικείται από το 100000 π.Χ.! Εκείνα τα άλλα μεγάλα ψάρια που πηδούσαν έξω απ’ το νερό ήταν κατά πάσα πιθανότητα μαγιάτικα, αλλά δυστυχώς δεν είχαμε μια συρτή δεμένη στην πρύμνη να βγάλουμε τον επιούσιο ταξιδεύοντας.

Ενδιαφέρον για στάση λιμανάκι με μια διάχυτη γλυκύτητα είναι και αυτό της Στενής Βάλας και ακόμη πιο όμορφος ο διπλανός κολπίσκος για δέσιμο αρόδου, αλλά απαιτεί προσεκτικούς και έμπειρους καπετάνιους. Ζήλεψα τρελά εκείνο το πέτρινο σπίτι του Αγγλου που «κρέμεται» μαζί με τα πεύκα πάνω απ’ τη θάλασσα, όπως και τόσα άλλα όμορφα σπίτια στα λημέρια της Αλοννήσου.

Αγκυρα στον Πλανήτη

Πλέοντας πλέον στην α΄ ζώνη του θαλάσσιου πάρκου για Κυρα-Παναγιά, κυριαρχεί απόλυτη ησυχία. Ρίχνουμε άγκυρα στον κόλπο του Αγίου Πέτρου ανάμεσα σε Σέρβους και Γάλλους «γείτονες». Γενικά, την εμπειρία των Σποράδων διά θαλάσσης μοιάζει να χαίρονται πολύ περισσότερο οι ξένοι από ό,τι εμείς οι Ελληνες.

Τέλειο σημείο για δέσιμο αρόδου και διανυκτέρευση είναι αναμφίβολα ο Πλανήτης, ο κόλπος όπου η θάλασσα είναι πάντα θολή και όχι η καλύτερη για βουτιά, τα βράδια όμως μαγικά, με τ’ αστέρια να καθρεφτίζονται πεντακάθαρα στα πάντα ήρεμα νερά. Ο Πλανήτης και ο Αγιος Πέτρος είναι τα μοναδικά λιμανάκια στην α΄ ζώνη του πάρκου όπου επιτρέπεται η αγκυροβολία το βράδυ.

Ενα τριήμερο ή πενθήμερο είναι το μίνιμουμ για να φτάσεις μέχρι εδώ και να πάρεις γεύση διακοπών, αλλά είναι σίγουρα προτιμότερη μία εβδομάδα με 10 μέρες για να απολαύσεις πραγματικά την εμπειρία της ιστιοπλοΐας, να γίνεις ένα με τη θάλασσα, να ανακαλύψεις λιμάνια ακατοίκητα όπως η Ψαθούρα (επιτρέπεται η αγκυροβολία μόνο την ημέρα). Θυμήσου, βέβαια, να τηρείς απαρέγκλιτα τους κανόνες του πάρκου και να μην πλησιάσεις κοντύτερα από τα 3 ναυτικά μίλια το Πιπέρι, τη ζώνη υψηλής προστασίας.

Η διακριτική πλεύση, ειδικά με πανιά, είναι ιδανική για να γνωρίσεις τη βορειοαιγαιοπελαγίτικη θάλασσα, που σπάνια και ιδιόρρυθμα πλάσματα έχουν διαλέξει για κατοικία τους. Αιγαιόγλαροι και περίπου 200 ζευγάρια μαυροπετρίτη (σπάνιο είδος μικρού γερακιού) έχουν τις φωλιές τους πάνω στο Πιπέρι, η χελώνα Caretta caretta κολυμπάει τριγύρω και η μεσογειακή φώκια έχει αποτραβηχτεί στις απομονωμένες αυτές βραχοσπηλιές για να γεννήσει το ένα κάθε φορά μωρό της.  

*Ευχαριστούμε την εταιρεία Pure Sailing για το ταξίδι.