Φοράμε ανοιξιάτικα, νοικιάζουμε αυτοκίνητο και ταξιδεύουμε από την κοσμοπολίτικη Ρίγα στο νεανικό Ταλίν με καλή παρέα.
Γιατί ένα ταξίδι στη Ρίγα και στο Ταλίν (ιδιαίτερα την άνοιξη και το καλοκαίρι) είναι μαγευτική εμπειρία; Γιατί το ιστορικό κέντρο και των δύο πόλεων είναι παραμυθένιο, αλλά και γιατί αμφότερες προκαλούν τον επισκέπτη να παίξει το κυνήγι του… χαμένου θησαυρού, προσπαθώντας να ανακαλύψει ίχνη της ιστορίας και στέκια γεμάτα ζωή. Κοσμοπολίτικη και γοητευτική, η Ρίγα, με τα γοτθικά καμπαναριά της και τις αρ νουβό γωνιές της, που συχνά κρύβουν χιπ μπαράκια και σύγχρονους χώρους τέχνης, παραδίδει τη σκυτάλη στο νεανικό και γεμάτο ζωή Ταλίν, όπου οι μεσαιωνικές εκκλησίες και τα μπαρόκ παλάτια συνδιαλέγονται περίφημα με γυάλινους ουρανοξύστες και σταλινικής αισθητικής κτίρια. Μία ήταν η μεγάλη δυσκολία που αντιμετωπίσαμε στη διάρκεια του ταξιδιού μας (που περιλάμβανε διήμερη παραμονή στη Ρίγα, μετάβαση με αυτοκίνητο στο Ταλίν, όπου περάσαμε τρεις ημέρες, επιστροφή στη Ρίγα και πτήση προς Αθήνα): η γλώσσα, ή μάλλον οι γλώσσες. Τα λετονικά δεν έχουν καμία σχέση με τα εσθονικά, ενώ και τα δύο με τη σειρά τους δεν θυμίζουν καθόλου ούτε τα αγγλικά, ούτε τα γαλλικά, ούτε… τίποτα. Εκεί που μαθαίνεις με κόπο το «γεια» («uz redzesanos») στη Ρίγα, φτάνεις στο Ταλίν και πρέπει να πεις «head aega»! Ευτυχώς, σε γενικές γραμμές, τόσο οι Λετονοί όσο και οι Εσθονοί μιλούν καλά αγγλικά και γερμανικά, και έτσι η επικοινωνία γίνεται εφικτή.
Ρίγα η αριστοκρατική
Η πρωτεύουσα της Λετονίας, η μεγαλύτερη πόλη των βαλτικών χωρών, κατοικείται από το ένα τρίτο του πληθυσμού της χώρας (περίπου 750.000). Για να «πιάσετε το νήμα» του ιστορικού της κέντρου, περιοχής με εξαιρετικά αρχιτεκτονήματα και υπέροχα σοκάκια, ξεκινήστε από την πλατεία του δημαρχείου. Το κόκκινο κτίριο του Οίκου των Μαυροκέφαλων (συντεχνίας των άγαμων ξένων εμπόρων) θα τραβήξει την προσοχή σας. Επειδή όμως καλό είναι να ξέρει κανείς τι έχει να «αντιμετωπίσει», ανεβείτε στο καμπαναριό του Αγίου Πέτρου, που είναι κοντά, για να δείτε την πόλη από ψηλά και να καταστρώσετε τα… στρατηγικά σας σχέδια. Τρία τετραγωνικά χιλιόμετρα καταλαμβάνει το ιστορικό κέντρο – είναι εύκολο να το καλύψετε όλο, με τα πόδια εννοείται. Πριν βυθιστείτε όμως στη μαγεία του, σας συνιστώ μια παράκαμψη. Περάστε τη γέφυρα Akmens του ποταμού Daugava και κατευθυνθείτε προς τη νέα Eθνική Bιβλιοθήκη της Λετονίας – λέγεται και Πύργος του Φωτός. Xτισμένη πολύ πρόσφατα, το 2014, με σχέδια του Λετονού αρχιτέκτονα Gunnar Birkerts, φιλοξενεί πολλές εκθέσεις και παρουσιάζει την άλλη, τη μοντέρνα όψη της χώρας. Ενα ζεστό τσάι στο Picas Meistars, το απέναντι καφέ, και από εκεί επιστρέφουμε (μέσω της γέφυρας) για την «κατάκτηση» του ιστορικού κέντρου.
Τέσσερις στάσεις στο ιστορικό κέντρο …
Θα ήταν άσκοπο να προτείνει κανείς συγκεκριμένες κατευθύνσεις και διαδρομές. Και αυτό γιατί η μαγεία της Ρίγας βρίσκεται παντού, αλλά κυρίως στο ψάξιμο. Παρ’ όλα αυτά, μη χάσετε:
– Το πάρκο Bastejkalns (Basteja boulvaris). Η βλάστησή του είναι εντυπωσιακή. Καθίστε ή, καλύτερα, ξαπλώστε σε ένα παγκάκι και χαλαρώστε. Η εμπειρία της βαρκάδας στο κανάλι που το διασχίζει αλλά και στον ποταμό με τον οποίο συνδέεται είναι μοναδική. Η μία ώρα κοστίζει 18 ευρώ (9 ευρώ για τα παιδιά).
– Τα Τρία Αδέρφια (Trīs brāļi, Maza Pils Iela 17-21 / Iela, στα Λετονικά, σημαίνει «οδός»). Μη σας παρασύρει το όνομα. Δεν πρόκειται για ταβέρνα. Είναι τρία κολλημένα μεταξύ τους κτίρια διαφορετικών περιόδων· με απλά λόγια, η ιστορία της πόλης σε λίγα μέτρα. Στον αριθμό 17 βρίσκεται το παλαιότερο (15ος αιώνας), το διπλανό, που στεγάζει το Μουσείο Αρχιτεκτονικής είναι του 17ου αιώνα και το τρίτο χτίστηκε τον 18ο αιώνα.
– Το Σπίτι της Γάτας (Kaķu nams, Meistaru Iela 10). Για φιλόζωους και όχι μόνο. Το κίτρινο κτίριο είναι διάσημο λόγω ενός μικρού αγάλματος στη στέγη, μιας γάτας που έχει πάρει στάση… ανακούφισης. Ο μύθος λέει πως όλα ξεκίνησαν επειδή ο Λετονός έμπορος ιδιοκτήτης του δεν είχε δικαίωμα να συμμετέχει στη συντεχνία που στεγαζόταν εκεί, καθώς σε αυτήν έμπαιναν μόνο Γερμανοί. Θέλοντας να διαμαρτυρηθεί, τοποθέτησε το άγαλμα, και μετά έγινε δεκτός.
– Σουηδική πύλη: Η μοναδική εναπομείνασα από τις οκτώ της πόλης, χτίστηκε το 1698 – εποχή της σουηδικής κατοχής. Πιστεύεται ότι φέρνει καλή τύχη στα νιόπαντρα ζευγάρια – θα συναντήσετε αρκετά.
…Και άλλες τρεις έξω από αυτό
Ολες οι αποστάσεις διανύονται με τα πόδια και η βόλτα θα σας αποζημιώσει.
-Το αρ νουβό τμήμα της πόλης, με επίκεντρο την Αlberta Iela, είναι αναγνωρισμένο από την UNESCO ως μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς. Στον αριθμό 12 της Alberta βρίσκεται και το μικρό αλλά ενδιαφέρον μουσείο της Art Nouveau (www.jugendstils.riga.lv). Θαυμάστε τα κτίρια, ιδιαίτερα στο 13 και στο 8. Το δεύτερο, στις αποχρώσεις του άσπρου και του έντονου γαλάζιου, είναι έργο του Μιχαήλ Αϊζενστάιν, πατέρα του διάσημου σκηνοθέτη.
– Κεντρική αγορά (www.rct.lv). Κοντά στο ποτάμι, στεγάζεται στα σιλό γερμανικών Ζέπελιν και είναι τεράστια, με χωρισμένα τμήματα ανά είδος διατροφής: λαχανικά, ψάρια, κρέατα, τυριά, πίκλες και μέλι (όλα αυτά είναι παραδοσιακά προϊόντα της Λετονίας). Αν πεινάσετε, μπορείτε ή να τσιμπήσετε κάτι θαλασσινό στο Silkites un Dillites στο τμήμα των ψαρικών ή να πάρετε ένα νοστιμότατο ουζμπέκικο ψωμί από τον απέναντι φούρνο.
– Kipsala: Το αστειάκι της παρέας μας ήταν: πόσο διαφορετική είναι η Kipsala από την Κυψέλη. Και πώς να μην είναι; H Kipsala είναι ένα νησάκι στον ποταμό από τη μεριά της βιβλιοθήκης -από τα πιο ακριβά μέρη της πόλης-, με ανακαινισμένα ξύλινα σπίτια και πλούσια βλάστηση.
Ταλίν, η ανερχόμενη δύναμη
Πόσες σημύδες μπορούν να χωρέσουν, άραγε, στο οπτικό σας πεδίο; Αμέτρητες είναι η απάντηση. Ο δρόμος που ενώνει τις δύο βαλτικές πρωτεύουσες μπορεί να είναι μια ατελείωτη ευθεία μέσα στο δάσος (309 χλμ., 4 ώρες) και η διαδρομή αντίστοιχα μονότονη, οδηγεί όμως σε μια πόλη κυριολεκτικά βγαλμένη από ένα παραμύθι. Αυτή την εντύπωση δίνει το μικροσκοπικό Ταλίν, ή μάλλον το ιστορικό κέντρο του. Και εδώ θα χρειαστεί να επιστρατεύσετε τις αντοχές σας στο περπάτημα, στο ποτό και στο… φαγητό. Αρχή της περιπλάνησης είναι, όπως και στη Ρίγα, το δημαρχείο στην κεντρική πλατεία. Ανεβείτε (έναντι του αλμυρούτσικου για τα δεδομένα της πόλης ποσού των 3 ευρώ) στον πυργίσκο του (δεν συνιστάται σε κλειστοφοβικούς), για να δείτε από ψηλά την πόλη με τους 440.000 κατοίκους, η οποία προστατεύεται από την UNESCO ως μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς.
Είναι ανερχόμενος τουριστικός προορισμός, γι’ αυτό και θα συναντήσετε πολλά γκρουπ από κάθε γωνιά του κόσμου. Αν η πολυκοσμία σάς ενοχλεί, υπάρχει πάντα τρόπος και δυνατότητα να την αποφύγετε και να ανακαλύψετε τις δικές σας μοναδικές γωνιές. Και δεν αναφέρομαι στις ταράτσες και στους εξώστες σε διάφορα σημεία του λόφου, από όπου θα δείτε «πιάτο» την πόλη και το λιμάνι της παρέα με γκρουπ από Αμερικανούς, Ισπανούς και Φινλανδούς, ούτε τη βόλτα στα τείχη και στο κάστρο της Toompea, όπου θα έχετε κατά πάσα πιθανότητα την ίδια παρέα. Μιλώ για μια συναυλία με έργα Μότσαρτ που ίσως πετύχετε, όπως εμείς, στον καθεδρικό της Αγίας Μαρίας ή για μια βραδιά στην Osteria del Gallo Nero (Rataskaevu tn, 4), για να μάθετε από τον Ιταλό ιδιοκτήτη (που τον έφερε έως εδώ ο έρωτας για μια Εσθονή) τα μυστικά της πόλης ή, τέλος, για έναν καφέ στο Bocapot (Pikk Jalg 9) και στην υπέροχη αυλή του με τα κεραμικά. Και, για να μη φύγετε με την (λανθασμένη) εντύπωση ότι Εσθονία είναι μόνο παρελθόν, ανεβείτε στο κλασικό κόκκινο διώροφο λεωφορείο και κάντε μια βόλτα στην καινούργια πόλη με τα μοντέρνα κτίρια -όπου δραστηριοποιείται πλήθος εταιρειών υψηλής τεχνολογίας- και στο λιμάνι (sadam στα εσθονικά). Και ένα στατιστικό που ίσως κάτι αποδεικνύει: το ίντερνετ στη χώρα έχει από τα υψηλότερα ποσοστά διείσδυσης παγκοσμίως: το χρησιμοποιεί το 75% του πληθυσμού. Δεν είναι τυχαίο πως στο Ταλίν γεννήθηκε το Skype, αλλά και πως πολλοί το αποκαλούν Silicon Valley της Ευρώπης…
ΜΗ ΦΥΓΕΤΕ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΛΙΝ ΑΝ ΔΕΝ…
…ανεβείτε στον Toompea. Στον κεντρικό λόφο θα σας φέρουν τα βήματά σας, έτσι κι αλλιώς, όταν επισκεφτείτε τη μεσαιωνική πόλη. Θαυμάστε τη θέα από «ταράτσες» (ανοίγματα δηλαδή) ανάμεσα στα κτίρια. Το κάστρο Toompea (9ος αιώνας) στεγάζει σήμερα το κοινοβούλιο της χώρας.
…μάθετε την ιστορία της πόλης στο Kiek in de kok museum (Komandandi tee 2, www.linnamuuseum.ee). Αφηγείται τη διαδρομή του Ταλίν στο χρόνο από το 1219 μέχρι και σήμερα. Αν δεν είστε κλειστοφοβικοί, τολμήστε μια περιήγηση στις κατακόμβες του. Είναι εμπειρία.
…ζήσετε στιγμές κατάνυξης στο Alexander Nevski, τον ορθόδοξο ναό με ονοματεπώνυμο, αφιερωμένο στον ομώνυμο Ρώσο άγιο. Βρίσκεται στο λόφο Toompea. Πολύ εντυπωσιακός λόγω του μεγέθους του.
…αγοράσετε τα παυσίπονά σας στο πιο παλιό φαρμακείο της Ευρώπης (Raekoja plats 11). Βρίσκεται στην πλατεία του δημαρχείου και λειτουργεί εδώ από το 1422! Στο χώρο στεγάζεται και ένα μικρό μουσείο με παλιά ιατρικά είδη.
Χρήσιμες πληροφορίες για τη Ρίγα
Διαμονή
•Rixwell Gertrude Hotel (70 Gertrudes str, http://rixwell.com): Τεσσάρων αστέρων, σε απόσταση «βολής» (15 λεπτά με τα πόδια) από το ιστορικό κέντρο. Στεγάζεται σε αρ νουβό κτίριο του 19ου αιώνα.
•Wellton Hoter Liga & Spa (49 Valnu Street, http://wellton.com). Ανοιξε πρόσφατα στο ιστορικό κέντρο και διαθέτει 174 δωμάτια. Στο ισόγειό του στεγάζεται το γαλλικό εστιατόριο Allumette.
Gallery Park Hotel & Spa (7, Kr. Valdemara Street, galleryparkhotel.com). Πολυτελέστατο, με δωμάτια διακοσμημένα με παλιά έπιπλα σε κτίριο του 19ου αιώνα. Ανακαινίστηκε το 2009.
Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:
Φαγητό
•Province (Kalku 2, www.provincija.lv). Μικρό εστιατόριο με πιάτα παραδοσιακής κουζίνας. Εξαιρετικό μελωμένο κότσι αλλά και χοιρινό στη γάστρα με λαχανικά και τυρί, πατατοκροκέτες με σολομό. Εδώ δοκιμάσαμε και ένα ιδιαίτερο όσπριο: μαύρο αρακά μαγειρεμένο με καπνιστό μπέικον. Καλές τιμές.
•Piejura (Kalku 2, www.piejura.eu). Παραδοσιακή κουζίνα επίσης, ακριβώς δίπλα στο Province. Ελαφρώς τουριστικό, όπως και το προηγούμενο, αλλά με νόστιμα πιάτα, όπως η σούπα φασολιών με μπέικον, που σερβίρεται μέσα σε ένα ψωμί αδειασμένο από την ψίχα του, ή πέστροφα με ψητά λαχανικά. Τιμές λογικές.
•KID (Τerbatas iela 41-31, www.restaurantkid.lv). Bar restaurant, με σκανδιναβική διακόσμηση. Ο σεφ του Kristaps Sīlis έχει θητεία στο Noma της Κοπεγχάγης.
•Riviera, (Antonijas Iela 13, http://rivierarestorans.lv). Πολυτελές εστιατόριο μεσογειακής κουζίνας με μεγάλη λίστα κρασιών από Γαλλία, Ισπανία, Γερμανία, ΗΠΑ κ.α. Εντοπίσαμε και ένα ελληνικό, το Αγιωργίτικο της Γαίας. Στην αρ νουβό περιοχή.
Καφές – Ποτό
•Peter’s brewhouse (Skarnu Iela 9, www.petersbrewhouse.lv). Μπιραρία με μεζέδες και ζωντανή μουσική. Καθίστε έξω για να απολαύσετε τη λιακάδα, ακόμη και αν κάνει ψύχρα, χρησιμοποιώντας τις κουβέρτες που διαθέτει το κατάστημα.
•Black Magic Bar (Kalku 10, www.blackmagic.lv). Ανοίγεις τη βαριά παλιά πόρτα και μπαίνεις σε άλλη εποχή. Βαριά και η διακόσμηση – το ίδιο και τα νοστιμότατα γλυκά του με σοκολάτα. Εδώ θα δοκιμάσετε και το παραδοσιακό λικέρ της Λετονίας Black Balsam, που παρασκευάζεται από 24 βότανα με μια συνταγή που μετράει 250 χρόνια.
Μετάβαση
Η Air Baltic έχει απευθείας πτήσεις (διάρκειας 3 ωρών και 25 λεπτών) από το «Ελευθέριος Βενιζέλος» για το διεθνές αεροδρόμιο της Ρίγας. Με ανταπόκριση σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, η Ρίγα συνδέεται και από τις Aegean Airlines, Lufthansa, KLM, Air France, Air Baltic, Turkish Airlines κ.ά. Aπευθείας πτήσεις (δυο φορές την εβδομάδα) προς το Ταλίν ξεκινά η Aegean Airlines στις 27/5 .Επίσης, οι Lufthansa, Aeroflot, Estonian Air, Air Baltic είναι μερικές από τις αεροπορικές εταιρείες που εκτελούν καθημερινά πτήσεις προς Ταλίν από την Αθήνα, με ενδιάμεσους σταθμούς.
Χρήσιμες πληροφορίες για το Ταλίν
Διαμονή
•Old Town Maestro’s (Suur Karja 10, www.maestrohotel.ee). Διαθέτει μόλις 23 δωμάτια σε ένα μεσαιωνικό κτίριο που στέγαζε καταστήματα και σιδηρουργείο. Στην άκρη της παλιάς πόλης.
•Park Inn by Radisson (Narva mnt 7C, www.parkinn.com). 500 μέτρα από το κέντρο, διαθέτει 245 δωμάτια με μοντέρνα διακόσμηση.
•My City Hotel (Vana-Posti 11 / 1, www.mycityhotel.ee). Προσφάτως ανακαινισμένο πολυτελές ξενοδοχείο στο ιστορικό κέντρο.
Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:
Φαγητό
•Vanaema Juures [Rataskaevu 10-12, T/ (+372) 626 9080]. Mια στενή σκάλα οδηγεί στο υπόγειο, όπου σας περιμένουν φιλική ατμόσφαιρα, λευκά τραπεζομάντιλα και ασημένια μαχαιροπίρουνα – νιώθεις σαν να είσαι καλεσμένος στο σπίτι Εσθονής γιαγιάς. Αγριογούρουνο, ψαρόσουπα από σολομό, τηγανίτες με χαβιάρι, μανιταροσαλάτα, μελωμένο κοτόπουλο και άλλα πολλά.
•Clayhills Gastropub (Pikk 13, www.clayhills.ee). Οπως μαρτυρεί και το όνομα, είναι εστιατόριο και παμπ ταυτόχρονα. Ψάρι ημέρας, στήθος πάπιας, λαιμός χοιρινού ψημένος με λαχανικά και πολύ καλό μπιφτέκι.
•Osteria del Gallo Nero (Rataskaevu 4, www.trattoriagallonero.com). Γιατί να πάει κανείς σε ιταλικό στην Εσθονία; Μα γιατί μπορεί να έχει βαρεθεί το βαριά μαγειρεμένο κρέας και τα ψαρικά – που χαρακτηρίζουν την κουζίνα της. Ο ιδιοκτήτης είναι Iταλός και γνωρίζει καλά το αντικείμενό του.
•Pikka Jala [Pikk jalg. 16, T/(+372) 648 1428]. Mε σήμα κατατεθέν την μπότα, φημίζεται για το χοιρινό κότσι του.
Καφές – Ποτό
•Maiasmokk [Pikk tn 16, Τ/ (+372) 646 4079]. To πιο παλιό καφέ της Εσθονίας – από το 1864. Μεγάλοι καθρέφτες και ξύλο παντού. Εδώ φτιάχνουν και μάρτζιπαν – μπορείτε μάλιστα να παρακολουθήσετε την κυρία που ζωγραφίζει με ειδικά χρώματα μικρές αμυγδαλένιες φιγούρες.
•Kehriwieder [Saiakang 1, T/(+372) 510 2876]. Πολύ κοντά στο δημαρχείο, σε ημιυπόγειο. Θα απολαύσετε την πιο παχύρρευστη σοκολάτα που έχετε πιει, συνοδεία σοκολατένιων γλυκών.
ΠΩΣ ΘΑ ΠΑΤΕ ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΓΑ ΣΤΟ ΤΑΛΙΝ
• Με αεροπλάνο
Η Air Baltic έχει καθημερινές πτήσεις
(διάρκεια 1 ώρα | www.airbaltic.com).
Ενδεικτική τιμή: 100 ευρώ με επιστροφή.
• Με τρένο
(διάρκεια 4½-5 ώρες | en.rail.cc | tallinn-riga).
Ενδεικτική τιμή: 40 ευρώ με επιστροφή.
Κάνετε στάση και μετεπιβίβαση στη Valga.
• Με λεωφορείο
(διάρκεια 4½ώρες | www.luxexpress.eu/).
Ενδεικτική τιμή: 40 ευρώ με επιστροφή.
• Ενοικιάζοντας αυτοκίνητο
Ενδεικτική τιμή 30 ευρώ/μέρα.
