Γαλαξίδι: Ναυτική πολιτεία

Αποκομμένοι από τον στερεοελλαδίτικο κορμό έως το 1950, οι Γαλαξιδιώτες στράφηκαν ήδη από τον 18ο αιώνα στη θάλασσα. Το 1860 το Γαλαξίδι αριθμούσε πάνω από 300 πλοία, ενώ τη δεκαετία του 1870 ήταν το δεύτερο ναυτιλιακό κέντρο της Ελλάδας, με 130 οικογένειες καραβοκύρηδων, ναυπηγεία, αλληλοασφαλιστικές εταιρείες, τραπεζικά «καταστήματα» και κοσμοπολίτικο κλίμα.

Για να φτάσει εκεί, χρειάστηκε να ξεπεράσει τις απώλειες που είχε στην Επανάσταση του 1821, όταν οι Τούρκοι κατέστρεψαν 40 από τα 70 πλοία του και το έκαψαν τρεις φορές. Ωστόσο, δεν κατάφερε να «αλλάξει σελίδα» όταν ο ατμός αντικατέστησε τα ιστία κι έτσι στις αρχές του 20ού αιώνα τα ιστιοφόρα του έπαψαν να διασχίζουν τη Μεσογείο.

Η εποχή της ναυτικής ακμής, των Αρβανίτηδων, των Βισβίκηδων, των Δεδούσηδων, των Κατσούληδων, των Μητρόπουλων και αρκετών άλλων, παραμένει ζωντανή στο γραφικό Γαλαξίδι. Τη θυμίζουν τα αρχοντικά με τα ευρωπαϊκά στοιχεία, η μεγάλη άγκυρα στο λιμάνι του Χηρόλακκα, τα αγάλματα της γυναίκας του ναυτικού με τα παιδιά και του Γαλαξιδιώτη καπετάνιου με το πηδάλιο, το υπέροχο Ναυτικό και Ιστορικό Μουσείο, το πρώτο του είδους στην Ελλάδα, με τις 140 υδατογραφίες γαλαξιδιώτικων ιστιοφόρων.

5 λόγοι για να πάτε: 

1. Ενα νησί στη στεριά. Ετσι αποκαλούσαν το Γαλαξίδι, γιατί μέχρι το 1963, οπότε ολοκληρώθηκε ο δρόμος Ναυπάκτου-Ιτέας, έφτανες σε αυτό μόνο με καραβάκι από την Ιτέα. Μέχρι σήμερα ο τόπος διατηρεί μια νησιωτική σχεδόν ατμόσφαιρα – από τα κατηφορικά δρομάκια του που καταλήγουν στη θάλασσα και τις μπουκαμβίλιες που δίνουν χρώμα στα σοκάκια του μέχρι την υπέροχη περατζάδα του. 

2. Τα λιμάνια και τα καπετανόσπιτα. Ζωντανά έχουν μείνει τα νεοκλασικά του σπίτια με τα ακρόπρωρα και τις βοτσαλωτές αυλές, όπως και τα εξαιρετικά καπετανόσπιτα. Αλλα κατοικούνται, άλλα έχουν μετατραπεί σε εξοχικές κατοικίες και κάποια σε ξενώνες. Το 1978 το Γαλαξίδι χαρακτηρίστηκε διατηρητέο κι έτσι ο παλιός ένδοξος ναυτικός χαρακτήρας του πρωτοστατεί στην ήπια σύγχρονη τουριστική του υπόσταση. Περιηγηθείτε στο πρώτο λιμανάκι, ταΐστε τις πάπιες και περπατήστε τα ανηφορικά καλντερίμια του. Προσκυνήστε στο ναό του Αγίου Νικολάου, με το ξυλόγλυπτο τέμπλο διακοσμημένο με μοναδικές λεπτομέρειες, και στην Αγία Παρασκευή, με τον σκαλιστό ζωδιακό κύκλο στο δάπεδό της και το ηλιακό ρολόι εξωτερικά. Συνεχίστε να βολτάρετε προς τον Χηρόλακκα, το δεύτερο λιμάνι του, και αφού το εξερευνήσετε, προχωρήστε προς τους μικρούς απομονωμένους κολπίσκους για βουτιές. Καθίστε για έναν καφέ ή ένα ουζάκι στο Παλιό Λιοτρίβι, με το μπαλκονάκι πάνω στη θάλασσα. Παρατηρήστε τα αρχαία τείχη πάνω στα οποία είναι θεμελιωμένο το Σιδηροπουλαίικο, ένα από τα πολλά αρχοντόσπιτα στην παραλία.

3. Οι βόλτες με ποδήλατο. Αν έχετε ποδήλατο, πάρτε το οπωσδήποτε μαζί σας, θα σας φανεί χρήσιμο για μακρινές ή πιο κοντινές διαδρομές, όπως η βόλτα μέχρι την Πέρα Πάντα. Ετσι λέγεται η πλευρά με τα πεύκα, απέναντι από το πρώτο λιμάνι, που φτάνει μέχρι το άγαλμα της Γαλαξιδιώτισσας γυναίκας. Εκείνη στέκεται με τα παιδιά αγκαλιά και κουνάει το μαντίλι προς τη θάλασσα.

4. Τα πολλά του πρόσωπα. Ιδανικό για μια διήμερη απόδραση αλλά και για ήσυχες οικογενειακές διακοπές, το Γαλαξίδι μπορεί να αποτελέσει επίσης καλοκαιρινό ορμητήριο για τους Δελφούς (20 λεπτά οδήγηση), την Αμφισσα και τα βόρεια παράλια του Κορινθιακού κόλπου. Δεν είναι καθόλου καταναλωτικός προορισμός, θα βρείτε όμως κάποια μικροαντικείμενα για σουβενίρ, σπιτικές μαρμελάδες και άλλα προϊόντα της περιοχής. Κυρίως αναζητήστε το βιβλίο της λαογράφου Ροδούλας Σταθάκη-Κούμαρη «Γαλαξίδι, η πολιτεία – τα σπίτια», με τον αποσπώμενο χάρτη, και εμπιστευτείτε το τυφλά σαν ξεναγό.  

5. Η ηρεμία που αποπνέει. Το Γαλαξίδι δεν θα σας αποπλανήσει εύκολα σε ξενύχτια και ξεφαντώματα. Μπορείτε να απολαύσετε το ποτό σας σε κάποιο από τα μπαράκια, να το πετύχετε πιο ζωντανό σε γιορτινές μέρες, όπως για παράδειγμα, τις Απόκριες, αλλά τον περισσότερο καιρό επικρατεί… ησυχία.