Σε ρυθμούς Καλαμάτας

Λίνα Καπετάνιου

02.08.2016 • 09:05

Με τη θάλασσα να την κυκλώνει και τον Ταΰγετο να της… χαϊδεύει την πλάτη, η πρωτεύουσα της Μεσσηνίας είναι μια συναρπαστική πόλη – από το Κάστρο και το ιστορικό της κέντρο μέχρι το λιμάνι και τις κοντινές παραλίες.

«Καλαμανέτα ή Καλαματανέτα, ποιο ακούγεται καλύτερα;» συζητάμε με τον Γιάννη και την Κατερίνα, επισκέπτες από την Αθήνα, θέλοντας να περιγράψουμε το κομμάτι της παραλίας μέσα στην πόλη που προσφέρεται για μπάνιο και θυμίζει την Μπαρτσελονέτα της Βαρκελώνης. Εντάξει, η Καλαμάτα δεν έχει γίνει Βαρκελώνη, αλλά η μεταμόρφωσή της -των τελευταίων χρόνων- μόνο θετικά αποτιμάται.

Η λειτουργία της Costa Navarino σε απόσταση 45 χιλιομέτρων, η αύξηση των πτήσεων από και προς το αεροδρόμιό της και, φυσικά, η νέα εθνική οδός που σε περίπου δύο ώρες συνδέει τη μεσσηνιακή πρωτεύουσα με την Αθήνα έχουν δώσει τεράστια ώθηση στην τουριστική κίνηση. Οι εποχές που η πόλη ήταν μόνο πέρασμα για τη Μάνη ή στάση μιας μέρας έχoυν περάσει ανεπιστρεπτί.

Η Καλαμάτα είναι πλέον προορισμός που έχει να προσφέρει πολλά. Το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού -η φετινή διοργάνωση ξεκίνησε πριν από δύο μέρες και ολοκληρώνεται στις 26 Ιουλίου-, η ανάδειξη των ιστορικών μνημείων και της ενδιαφέρουσας γαστρονομικής της παράδοσης, η διαμόρφωση πλατειών και πάρκων και οι δεκάδες παραλίες, μέσα και δίπλα ακριβώς στην πόλη, προσελκύουν ταξιδιώτες από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο. Οι πληγές από το σεισμό του 1986 που κόστισε ανθρώπινες ζωές έχουν πια επουλωθεί, η πόλη μεγαλώνει και ενώνεται με τα προάστιά της, ενώ η πλούσια πολιτιστική της ζωή την κάνουν να είναι το φαβορί στις ελληνικές υποψηφιότητες για Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2021.

Μη σας κάνει εντύπωση. Ο όρος τον οποίο αρκετοί ντόπιοι χρησιμοποιούν για να περιγράψουν την ακτογραμμή που ξεκινάει από την Καλαμάτα και εκτείνεται 15 χιλιόμετρα δυτικά μέχρι τις Κιτριές της Δυτικής Μάνης είναι «Καλαματιανή Ριβιέρα». Ο δρόμος στενός και με στροφές, ακολουθεί το δαντελωτό ανάγλυφο και διασταυρώνεται συχνά με δρομάκια που οδηγούν σε μικρές παραλίες ή άλλες φορές ευθυγραμμίζεται για λίγο με κάποια αμμουδιά, περνώντας ακριβώς από δίπλα της. Ξενοδοχεία, ψαροταβέρνες και beach bars γίνονται το επίκεντρο της καλοκαιρινής ζωής. Προφανώς απουσιάζει ο κοσμοπολίτικος αέρας του Μονακό ή των Καννών, αλλά οι θάλασσες είναι πεντακάθαρες και οι τιμές προσιτές.

Από το γραφικό ταβερνάκι Γαϊτανάρος στις Κιτριές, του οποίου οι ιδιοκτήτες είναι οι ίδιοι οι ψαράδες, μέχρι το γαλλικής εμπνεύσεως Bains Mixtes πάνω στο κύμα στην Παλιοχώρα Αβίας, που σερβίρει ταρτάρ τόνου και ελληνικό σεβίτσε, η Καλαματιανή Ριβιέρα έχει κάτι για τον καθένα. Και beach bars που δυναμώνουν την ηλεκτρονική μουσική όταν πέφτει ο ήλιος, και ατμοσφαιρικoύς χώρους χτισμένους πάνω σε χερσόνησο με 360 μοίρες θέα θάλασσα.

Διακριτική ομορφιά

Οι διαδρομές μέσα στην πόλη είναι δύσκολες τους καλοκαιρινούς μήνες, αλλά αξίζει να ξυπνήσετε νωρίς το πρωί, όταν έχει ακόμα λίγη δροσιά, για να περπατήσετε στο ιστορικό κέντρο της. Από το φράγκικο Κάστρο, που ατενίζει από ψηλά την Καλαμάτα, μέχρι και την κεντρική πλατεία, η παλιά πόλη ξεδιπλώνει τη γοητεία της. Ο μητροπολιτικός ναός της Υπαπαντής υψώνεται μεγαλοπρεπής και από κάτω του, στην ομώνυμη οδό, νέα και παραδοσιακά μαγαζιά ανοίγουν από νωρίς τις πόρτες τους. Για ψητή γουρνοπούλα θα πάτε στον Θίασο, για γαλακτομπούρεκο στον Σκιαδά. Από εκεί θα φτάσετε στον ιστορικό ναό των Αγίων Αποστόλων στην πλατεία 23ης Μαρτίου. Εδώ έδωσαν όρκο πίστης στην Επανάσταση οι αγωνιστές του 1821, εδώ γιορτάστηκε η απελευθέρωση της πόλης από τους Τούρκους.

Λίγο πιο δυτικά και κοντά στον Νέδοντα ποταμό, που πηγάζει από τον Ταΰγετο, διασχίζει την Καλαμάτα και χύνεται στη θάλασσα, βρίσκεται η κεντρική αγορά. Κάθε Τετάρτη και Σάββατο, οι Καλαματιανοί δίνουν ραντεβού εδώ για ψώνια και… κουβέντα. Γιαγιάδες από τα παλιά με μαντίλια στο κεφάλι, παραγωγοί από όλη τη Μεσσηνία, ιχθυοπώλες, τυροκόμοι και κρεοπώλες ξεκινούν νωρίς-νωρίς να πουλάνε την πραμάτεια τους. Τα μανάβικα στην πόλη είναι εξάλλου λιγοστά: τόσο οι ιδιώτες όσο και οι επαγγελματίες της εστίασης ψωνίζουν από την αγορά – και σ’ το λένε με καμάρι.

Καθώς ο ήλιος βασιλεύει, η ζέστη και η υγρασία δίνουν τη θέση τους σε ένα δροσερό αεράκι. Είναι η ώρα που όλοι κατηφορίζουν στο λιμάνι. Η Καλαμάτα είναι από τις λίγες πόλεις, ίσως η μοναδική σε όλη την Ελλάδα, που προσφέρεται για μπάνιο σε οποιοδήποτε σημείο της. Το λιμάνι, και στο φόντο το «χιλιόμετρο» (έτσι ονομάζουν οι ντόπιοι τον νότιο πρόβολο που μπαίνει μέσα στη θάλασσα λόγω του μήκους του) είναι το σημείο από όπου θα περάσουν όλοι. Μουσικοί του δρόμου, ποδηλάτες, ζευγάρια αγκαζέ και πολυμελείς οικογένειες βολτάρουν πάνω-κάτω, μπροστά από τον μόλο με τα παγκάκια, σημείο που συγκίνησε τόσο πολύ τον Κωνσταντίνο Παρθένη το 1911, ώστε να το αποτυπώσει στον πίνακά του με το όνομα «Το λιμάνι της Καλαμάτας».

Πιο δίπλα, στις ξαπλώστρες και στην άμμο, παρέες συζητούν χαμηλόφωνα και ούτε που διακρίνεις στο σκοτάδι πόσοι άνθρωποι κάθονται ακόμα και τη νύχτα δίπλα στο κύμα. Ετσι διακριτική, κρυμμένη, σε κομμάτια μοιρασμένη, είναι και η ομορφιά αυτής της πόλης: στη θάλασσα, στο Κάστρο, στους καλλιτέχνες και στον ουρανό της.

Ολα στο (μεσσηνιακό) φως

Πάντα με εντυπωσιάζει το φως και η ανοιχτωσιά στην Καλαμάτα. Οταν γυρνάω βέβαια προς τον Ταΰγετο, μου έρχονται μνήμες από τον τόπο μου, τα Γιάννενα. Μια ιδανική διαδρομή για να γνωρίσετε την πόλη ξεκινάει από το Κάστρο και καταλήγει στην παραλία, περνώντας μέσα από το ιστορικό κέντρο και τους Αγίους Αποστόλους, τη μεγάλη κεντρική πλατεία και το Πάρκο Σιδηροδρόμων, όπου καταφεύγω συχνά, όταν είμαι στην πόλη, με τα παιδιά μου. Ενθουσιάζονται με τα βαγόνια και τις μηχανές, σκαρφαλώνουν και γίνονται για λίγο εξερευνητές.

Για φαγητό, ανάμεσα στις πρόβες, καταφεύγουμε στα Ρολλά (Σπάρτης 53, τηλ. 27210-26218), ταβέρνα που μαγειρεύει καθημερινά σπιτικά φαγητά. Εκτός Καλαμάτας, επισκεφτείτε τον αναβαθμισμένο αρχαιολογικό χώρο στο παλάτι του Νέστορα στην Πύλο, με σύγχρονες υποδομές περιήγησης και νέους τρόπους ανάδειξης του χώρου. Συναρπαστική είναι και η επίσκεψη στο Πολυλίμνιο, σε απόσταση 30 χλμ. από την Καλαμάτα, αρκεί να είναι νωρίς το πρωί, γιατί διαφορετικά συγκεντρώνει πάρα πολύ κόσμο.

Στο φετινό 22ο Φεστιβάλ φιλοξενείται η έκθεση «Μυθικοί χοροί της Μεσσηνίας» στο Αρχαιολογικό Μουσείο, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας. Στον ίδιο χώρο θα παρουσιαστούν και χορογραφίες της Αμερικανίδας Barbara Kane. Σημαντική είναι επίσης η παρουσία της Candoco Dance Company, την οποία απαρτίζουν άτομα με και χωρίς αναπηρία, με δύο έργα -για πρώτη φορά στην Ελλάδα- και ανοιχτό εργαστήριο σύγχρονου χορού.

Για περισσότερες πληροφορίες: www.kalamatadancefestival.gr

ΣΑΝ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ… ΤΙΠΟΤΑ!

Ο Στέλιος Μπαρμπέας, σεφ στο Yiamas Gastro Bar του ξενοδοχείου Elite City Resort, μας αποκαλύπτει τις προσφιλείς του συνήθειες στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα.

Λατρεύω το ιστορικό κέντρο, γύρω από την πλατεία των Αγίων Αποστόλων, με τα ψαγμένα μαγαζάκια για ψώνια αλλά και για φαγητό. Για καφέ σταματώ στο Kopi Luwak (Ιατροπούλου 11, τηλ. 27210-21856) που έχει τον καλύτερο καφέ της πόλης, ενώ για ποτό στο Bistroteca (Πλατεία Βασιλέως Γεωργίου 18, Καλαμάτα, τηλ. 27210-97431) για την ατμόσφαιρα και τα ψαγμένα κοκτέιλ του. Για πρωινό πηγαίνω συνήθως στο καφέ Αθανασίου (Ναβαρίνου 45, τηλ. 27210-23344), έχει πολλές επιλογές και καλό καφέ.

Αν έπρεπε να διαλέξω πού θα πάω τους φίλους μου για φαγητό, το μέρος θα ήταν η Κρήνη (Ευαγγελιστρίας 40, πίσω από τη μαρίνα, τηλ. 27210-24474). Θα παραγγέλναμε σίγουρα ψάρι, γιατί έχει πάντα φρεσκότατο.

Εκτός πόλης, η αγαπημένη μου εκδρομή είναι στη Μεσσηνιακή Μάνη και στην Καρδαμύλη με τα πυργόσπιτα, όπου ο χρόνος έχει σταματήσει. Πολλές φορές ανηφορίζω στην Ανω Βέργα, από όπου η θέα της πόλης είναι μαγευτική. Συνηθίζω επίσης να κάνω περίπατο στην Παραλιακή – ειδικά τις απογευματινές ώρες η εικόνα του ηλιοβασιλέματος με κάνει και ηρεμώ.

ΚΟΝΤΙΝΕΣ ΑΠΟΔΡΑΣΕΙΣ

Αξίζει μια βόλτα μέχρι την Καρδαμύλη, το χωριό που έχει χαρακτηριστεί τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Θα κολυμπήσετε στην παραλία της Καλογριάς στην κοντινή Στούπα και θα επιστρέψετε στην Καρδαμύλη για φαγητό στην ταβέρνα της Λέλας (τηλ. 6971-897640).

Στη μικρή παραλία των Κιτριών θα ευχαριστηθείτε τα καθαρά νερά και τα φρέσκα ψάρια και θαλασσινά στον Γαϊτανάρο (τηλ. 27210-58370). Εναν μικρό κόλπο για μπάνιο θα βρείτε και στην Παλιόχωρα Αβίας, αλλά το πιο σημαντικό είναι να αναζητήσετε το εστιατόριο Bains Mixtes (τηλ. 27210-58270) για να γευτείτε τα χειροποίητα εδέσματα του Γιάννη Βουγιούκα: μαριναρισμένο γαύρο, μπρουσκέτες με σολομό, τόνο ταρτάρ και άλλα δροσερά και πεντανόστιμα πιάτα. Αν αποφασίσετε να κινηθείτε ανατολικά, κάντε μια στάση στους καταρράκτες στο Πολυλίμνιο και δοκιμάστε στο Πεταλίδι την κουζίνα στο εστιατόριο Ιστορίες του λαδιού (κεντρική πλατεία, τηλ. 27220-31310).

Αν πάλι προτιμάτε βουνό, ανηφορίστε στον Ταΰγετο, στα χωριά Αρτεμισία, Αλαγονία και Νέδουσα. Στάση για φαγητό στα ξύλινα σπιτάκια Ορεινή Φιλοξενία (τηλ. 27210-76038) στην Αλαγονία, όπου σερβίρονται παραδοσιακά πιάτα, φτιαγμένα με ντόπια υλικά.