Δάση με βελανιδιές, πλακόστρωτα μονοπάτια, αιγαιοπελαγίτικο κύμα, γαστρονομικές εκπλήξεις, ποιοτικά ξενοδοχεία και πισίνες με θέα. Όλα αυτά μόλις μία ώρα από το Λαύριο.
Προσεγγίζοντας με πλοίο την Κέα, γνωστή και ως Τζια, σε υποδέχονται οι γυμνές δυτικές πλαγιές της, το λιμάνι της Κορησσίας και πίσω, στο βάθος, η Ιουλίδα, από τις ομορφότερες και σεμνότερες συνάμα Χώρες των Κυκλάδων.
Πίσω από την κλασική κυκλαδίτικη υποδοχή, η Τζια επιφυλάσσει ένα πολύ ιδιαίτερο τοπίο: δάση με βελανιδιές, λίγες ελιές, αμυγδαλιές που εναλλάσσονται με τις τραχιές γυμνές πλαγιές και, διάσπαρτες παντού, εξοχικές κατοικίες. Αυτές έχουν χτιστεί από χαρισματικούς ανθρώπους που εμπνεύστηκαν από τη λιτή τζιώτικη αγροτική κατοικία από πέτρα, τη λεγόμενη καθοικιά.
Γενικά, το νησί διατηρεί μια απίθανη ισορροπία! Από τη μία παραμένει συνδεδεμένο με τη φύση (περίπου το 60% των δασών του ανήκει στο δίκτυο Natura), κρατώντας ζωντανή την αγροκτηνοτροφική του ταυτότητα, και από την άλλη αναπτύσσει ένα εκλεπτυσμένο τουριστικό προϊόν, παραμένοντας διακριτικά κοσμικό.
Καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι, επώνυμοι από Ελλάδα και εξωτερικό έχουν εξοχικά εδώ και επιστρέφουν συχνά. Όπως μας ενημερώνει ο δήμαρχος του νησιού Γιάννης Ευαγγέλου, τις περιόδους αιχμής η Τζια μαζί με τους 2.500 κατοίκους της ξεπερνά τους 6.500. Δεν εκπλήσσει λοιπόν το ότι τα τελευταία τρία χρόνια περίπου, περισσότερες από 150 πολυτελείς επαύλεις και άλλες 100 εξοχικές κατοικίες έχουν προστεθεί σε διαδικτυακές πλατφόρμες όπως η Βooking και η Airbnb, πολλαπλασιάζοντας έτσι το δυναμικό του νησιού σε κλίνες.
Η Marcie Mayer της αγροτουριστικής μονάδας Red Tractor Farm πλάι στα φημισμένα Acorn Cookies. (Φωτογραφία: ΜΑΡΙΚΑ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ)
«Είναι καλό που ήρθε περισσότερος κόσμος, ακόμα κι αν έχει δυσκολέψει εμάς που έχουμε τουριστικά καταλύματα», λέει η Marcie Mayer, μία εκ των ιδιοκτητών της αγροτουριστικής μονάδας Red Tractor Farm. Η ίδια πρωταγωνιστεί στην αναβίωση της εκμετάλλευσης της βελανιδιάς, φτιάχνοντας και συσκευάζοντας acorn cookies (μπισκότα από βελανίδι Κέας), τα οποία έχουν γίνει ανάρπαστα σε Ελλάδα και εξωτερικό. Το 2012 δημιούργησε την Acorn Initiative, μια πρωτοβουλία για την εκμετάλλευση των κυπέλλων των βελανιδιών με την εξαγωγή τους για χρήση στη βυρσοδεψία.
Το φετινό καλοκαίρι βρήκε την Τζια ελαφρώς ανανεωμένη. Κι εμάς να απολαμβάνουμε τη φιλοξενία του Porto Kea Suites στην Κορησσία, να γευόμαστε τα εξαιρετικά πιάτα του εστιατορίου του και να κοιμόμαστε υπό τον ήχο της θάλασσας.
Περιπλάνηση στην Τετράπολη του σήμερα
Από φέτος ο Δήμος Κέας διαθέτει πλήρη οπτική ταυτότητα, σχεδιασμένη από το δημιουργικό γραφείο Karlopoulos & Associates. Έμπνευση για το σήμα-λογότυπο αποτέλεσαν νομίσματα από την αρχαία Τετράπολη. Έτσι ήταν γνωστή η Κέα κατά τους αρχαϊκούς χρόνους (7ος-6ος αι. π.Χ.), όταν και ιδρύθηκαν στο νησί τέσσερις πόλεις: η Κορησσός, η Ιουλίς, η Ποιήεσσα και η Καρθαία.
Απογευματινή βόλτα στα σοκάκια της Χώρας. (Φωτογραφία: ΜΑΡΙΚΑ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ)
Κορησσός
Στο λιμάνι της Κορησσίας (όπως είναι γνωστή πλέον) έχει βρεθεί ο περίφημος Κούρος της Κέας, που εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Σήμερα μας υποδέχονται ταβέρνες και καφέ, mini markets, ATM, φαρμακεία, ξυλόφουρνοι και άλλα μικρομάγαζα. Οι πιο κοντινές παραλίες, για μια πρώτη βουτιά, είναι οι Μαράδες και το Μελισσάκι προς τα νότια. Πολύ όμορφα είναι επίσης και στην παραλία Ξύλα, η οποία πλέον λειτουργεί οργανωμένα με λίγες ξαπλώστρες και μια μικρή καντίνα. Για να φτάσετε μέχρι εδώ, θα πρέπει να διασχίσετε χωματόδρομο. Λέγεται πως όσοι έχουν εξοχικά κοντά σε παραλίες προτιμούν τους χωματόδρομους, για να τις προστατεύουν από την πολυκοσμία που φέρνει συνήθως μαζί της η άσφαλτος.
Η όμορφη και οργανωμένη πλέον παραλία Ξύλα. (Φωτογραφία: ΜΑΡΙΚΑ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ)
Προχωρώντας βόρεια του λιμανιού, θα συναντήσετε το Γιαλισκάρι που προσφέρεται για μπάνιο και, αμέσως μετά, το Βουρκάρι, την πιο κεφάτη και έτοιμη για ξενύχτι γωνιά της Κέας. Καφέ και εστιατόρια σας περιμένουν παρατεταγμένα στη σειρά, ενώ για χορό μέχρι αργά προτιμήστε το μπαρ Βινύλιο ή την απολαυστική βεράντα του Zeus Faber, ενός κεφάτου dive bar, πιστού υποστηρικτή του φλερτ. Στην άλλη πλευρά του κολπίσκου του Βουρκαρίου, ο προϊστορικός οικισμός της Αγίας Ειρήνης και τα ερείπια από το ιερό και τις οχυρώσεις της Μέσης Εποχής του Χαλκού (2000-1600 π.Χ.) μαρτυρούν τα απύθμενα βάθη της ιστορίας της Κέας.
Ο κόλπος του Οτζιά, ο βορειότερος του νησιού, είναι οργανωμένος και κατακλύζεται από παρέες και οικογένειες, ρακέτες και κουβαδάκια – όταν το επιτρέπουν οι άνεμοι φυσικά. Αν διατηρείτε άσβεστο το δαιμόνιο του μικρού εξερευνητή, μπορείτε να συνεχίσετε προς το Μοναστήρι της Παναγιάς της Καστριανής κι από εκεί προς Ιουλίδα.
Ιουλίς
Είναι η μοναδική από τις τέσσερις αρχαίες πόλεις που βρίσκεται στην ενδοχώρα του νησιού και ιδρύθηκε κατά την Αρχαϊκή Περίοδο, στη θέση που αργότερα κατέλαβε το μεσαιωνικό της κάστρο. Υπέροχη ακόμα και σήμερα, η Ιουλίδα είναι δαιδαλώδης και σηκώνει πολύ περπάτημα. Συκιές εδώ κι εκεί, στεγάδια (σκεπαστές μικρές στοές) που την κάνουν ακόμα πιο γοητευτική, κιούπια και γλάστρες με ζωηρούς βασιλικούς, παχύφυτα, γεράνια, λιγοστές βουκαμβίλιες και πικροδάφνες σε ασπρόσμενες γωνιές.
Περνώντας κάτω από το στεγάδι με την τοιχογραφία του Φασιανού (ο οποίος έχει αφήσει το στίγμα του σε πολλά σημεία του νησιού), βρίσκεστε αμέσως σε μια πυκνοδομημένη κυκλαδίτικη Χώρα. Το μικρό της Αρχαιολογικό Μουσείο κρύβει σημαντικότατα ευρήματα και η ξενάγηση σ’ αυτό ξεκινά χρονολογικά από τον 2ο όροφο, που φιλοξενεί τα εξαιρετικά πήλινα γυναικεία αγάλματα με τα χαρακτηριστικά πλούσια στήθη. Λίγο πριν από το μουσείο, το ολοκαίνουργιο εστιατόριο Kylix σε όμορφο ταρατσάκι επιδίδεται σε σύγχρονες ελληνικές γαστρονομικές δημιουργίες, ενώ πιο πάνω, στην πλατεία του παλιού δημαρχείου, κλασικά ταβερνάκια με τραπέζια κάτω από μουριές υπόσχονται παραδοσιακή τζιώτικη κουζίνα σε λογικές τιμές.
Το πέτρινο λιοντάρι, σήμα κατατεθέν της Χώρας. (Φωτογραφία: ΜΑΡΙΚΑ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ)
Η επιλογή για ποτό είναι μία, μοναδική και θρυλική. Ακούει στο όνομα Λέων, παίζει πάντα ροκιές και ήταν το πρώτο μπαρ της Κέας. Πιο πάνω, λαξευμένο σε βράχο, θα συναντήσετε και το πέτρινο γλυπτό λιοντάρι που χαρίζει στο μπαρ την ονομασία του. Μοναδικό έργο πλαστικής, λέγεται πως φιλοτεχνήθηκε κατά τους πρώιμους αρχαϊκούς χρόνους (τέλη 7ου-αρχές 6ου αι. π.Χ.). Από αυτό το σημείο ξεκινά το μονοπάτι που συνδέει την Ιουλίδα με τον Οτζιά (που πιθανολογείται πως υπήρξε επίνειό της). Είναι ευκολοδιάβατο και μπορεί να καταλήξει σε δροσερή βουτιά.
Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφερθεί ότι το νησί έχει ένα πολύ ενδιαφέρον δίκτυο – συνολικά 65 χλμ.– καλοδιατηρημένων και πλακόστρωτων, συχνά, μονοπατιών. Φέτος μάλιστα, με πρωτοβουλία ντόπιων επιχειρηματιών και του δήμου, τυπώθηκε χάρτης με πέντε προτεινόμενες διαδρομές-περιπάτους στη Χώρα (#ChoraWalks) και ζωγραφιστή σηματοδότηση στα πλακόστρωτα που θα διευκολύνει την περιπλάνησή σας σ’ αυτήν. Για περισσότερες πληροφορίες συμβουλευτείτε την ολοκαίνουργια ιστοσελίδα destinationkea.com.
Από το σταυροδρόμι πάνω από την Ιουλίδα πάρτε τον δρόμο για τις παραλίες της ανατολικής ακτής Σπαθί, Καλυδονύχι και τη μοναδική Συκαμιά και νοτιότερα για Ψαθί και Όρκο. Όλες τους υπέροχες, θα σας κάνουν να ξεχάσετε ότι βρίσκεστε μόλις μία ώρα από το Λαύριο.
Ποιήεσσα
Η αρχαία πόλη ιδρύθηκε γύρω στα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ. στη δυτική ακτή της Κέας, στον λόφο των Φυρών. Στη θέση της σήμερα βρίσκεται το χωριό Ποίσσες με την ομώνυμη παραλία, αριστερά της οποίας, στον λόφο, φαίνονται τα απομεινάρια των αρχαίων τειχών. Είναι μία από τις μεγαλύτερες αμμουδιές του νησιού, στην οποία βρίσκεται και το μοναδικό κάμπινγκ.
Βορειοανατολικά των Ποισσών, ο πενταώροφος Πύργος της Αγίας Μαρίνας, ύψους περίπου 20 μ. αρχικά (19 μ. πλέον), χτίστηκε κατά την Ελληνιστική Περίοδο και αποτελεί ένα από τα ψηλότερα σωζόμενα μνημεία της Μεσογείου. Σήμερα, γίνονται εργασίες αποκατάστασής του και είναι «κρυμμένος» πίσω από σκαλωσιές.
Νότια των Ποισσών βρίσκεται η παραλία Κούνδουρος, που τη δεκαετία του ’70 συνδεόταν με το Λαύριο και ήταν η πρώτη περιοχή που αναπτύχθηκε τουριστικά. Συγκεντρώνει τις περισσότερες βίλες, πολλές πισίνες, μύλους που έχουν μετατραπεί σε εξοχικά και άλλους που έχουν χτιστεί επί τούτω. Είναι προστατευμένος και ιδανικός όταν φυσάει βοριάς, πολύβουος σε περιόδους αιχμής και απολαυστικότατος όταν το νησί δεν έχει πολύ κόσμο. Στον διπλανό, μικρότερο, κόλπο που έχει καθιερωθεί να λέγεται Κουνδουράκι, θα βρείτε και το ομώνυμο μοναδικό beach bar, που αποτελεί καλά οργανωμένη βάση για θαλάσσια σπορ (www.kwsports.gr, τηλ. 6973-747473). Η διαδρομή συνεχίζεται νότια προς το Καμπί και την ταβέρνα του Μανούσου. Εδώ, πρόσφατα αγόρασε εξοχική κατοικία η πριγκίπισσα Lalla Salma, σύζυγος του βασιλιά του Μαρόκου Μοχάμετ ΣΤ΄, και η κοσμική πλευρά της Κέας απέκτησε νέα, γαλαζοαίματη αίγλη.
Καρθαία
Δική μου αγαπημένη διαδρομή παραμένει εκείνη από την Ιουλίδα προς στην ενδοχώρα της Τζιας, ανάμεσα σε δάση βελανιδιάς, φάρμες με αγελάδες, ξωκλήσια και απρόσβλητα από τον τουρισμό μικρά χωριά, όπως τα Ελληνικά, με τελικό προορισμό την αρχαία παραλιακή πόλη Καρθαία. Αξιοθέατά της τα ερείπια της ακρόπολης, βόρεια της οποίας βρίσκεται ο ναός που έχει επικρατήσει να ονομάζεται «της Αθηνάς», παρά το γεγονός ότι δεν είναι απόλυτα σίγουρο σε ποια θεότητα ήταν αφιερωμένος, και το αρχαίο θέατρο της πόλης που έχει αποκατασταθεί. Οι κοντινές παραλίες της Καρθαίας έχουν ανοιχτοπράσινα και κρυσταλλένια νερά. Απαραίτητη μια βουτιά στον όρμο Πόλες και στην παραλία Καλησκιά.
Το πιο κοντινό χωριό στην Καρθαία είναι η Κάτω Μεριά. Σε αυτό και στα Ελληνικά δημιούργησα τις πιο αυθεντικές αναμνήσεις: στο πρώτο, τη γνωριμία με τη συλφίδα Αλεξάνδρα από το παντοπωλείο και όλη την παρέα από το μεζεδοπωλείο Πουλαράκια και στο δεύτερο τη γνωριμία με τον γεροδεμένο πρασινομάτη Φραγκίσκο, που θυμίζει αρχαιοελληνικό κούρο. Δεν ξεχνιούνται επίσης: το τσιπουράκι με τα συνοδευτικά του κεράσματα –λόζα, ξερικά ντοματάκια, ελιές, τυρί και ψωμί από ξυλόφουρνο–, οι συζητήσεις για την καθημερινότητα και την αγροκτηνοτροφική ζωή της Τζιας, το χαμόγελο του μικρού Λευτέρη, που ακούγεται περισσότερο ενθουσιασμένος με τις αγροτικές ασχολίες παρά με το σχολείο, τα γέλια και η ζωντάνια.
Μετάβαση
Η Κέα συνδέεται καθημερινά ακτοπλοϊκώς με το λιμάνι του Λαυρίου. Κόστος εισιτηρίου από 12,50 ευρώ και 31,20 ευρώ για ένα μικρό αυτοκίνητο, απλή μετάβαση. Σε περιόδους αιχμής συχνά υπάρχουν έκτακτα δρομολόγια.
Λιμεναρχεία: Κέας (τηλ. 22880-21344), Λαυρίου (τηλ. 22920-25249)
Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo: www.booking.com
Στην πισίνα του Porto Kea Suites (Φωτογραφία: MΑΡΙΚΑ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ)
Διαμονή
• Porto Kea Suites (Κορησσία, τηλ. 22880-22870, www.portokea-suites.com). Αυτόνομα διαμερίσματα, κλασική διακόσμηση και σύγχρονες ανέσεις. Πισίνα αλλά και άμεση πρόσβαση στη θάλασσα, αμμουδιά με δικές του ξαπλώστρες και ένα όμορφο beach bar. Ενδιαφέρον εστιατόριο που αξίζει από μόνο του μια επίσκεψη, ελληνικό πρωινό που κάθε μέρα αλλάζει, έμπειροι θεραπευτές στο spa και επαγγελματισμός σε κάθε επίπεδο. Πολύ καλή αναλογία ποιότητας-τιμής ειδικά στις χαμηλές περιόδους. Από 100 ευρώ το δίκλινο.
• Kea Village (Ιουλίδα, τηλ. 6972-243330, www.keavillage.gr). Αυτόνομες σουίτες και διαμερίσματα με απίθανη θέα, που συνδυάζουν στοιχεία παραδοσιακής αρχιτεκτονικής με σύγχρονες ανέσεις, πισίνα, πλούσιο πρωινό και φιλική υποδοχή. Από 95 ευρώ το δίκλινο.
• Aigis Suites (Βουρκάρι, τηλ. 22880-21825, www.aigisuites.com). Καλαίσθητες σουίτες, πισίνα και pool bar με υπέροχη θέα στο λιμανάκι, ειδικά τη δύση. Πολύ καλή επιλογή ακόμα και απλώς για ένα απογευματινό κοκτέιλ ή φαγητό. Από 180 ευρώ.
• Red Tractor Farm (Κορησσία τηλ. 22880-21346, www.redtractorfarm.com). Αγροτουριστική μονάδα με αμπελώνες, ελαιώνα και προσεγμένα δωμάτια σε ήσυχο σημείο κοντά στο λιμάνι και στην Κορησσία. Από 90 ευρώ.
• Σειρίη (Ιουλίδα, τηλ. 22880-22355, www.serie.com.gr). Προσεγμένος ξενώνας με 7 δωμάτια, 300 μ. από τη Χώρα. Φιλική ατμόσφαιρα, θέα στη θάλασσα και στη Χώρα. Από 90 ευρώ με πρωινό.
• Camping Kea (Ποίσσες, τηλ. 22880-31302, www.campingkea.gr). Περιποιημένες εγκαταστάσεις υπό τη σκιά ευκαλύπτων. 6 ευρώ το άτομο, 6 ευρώ η σκηνή, 8 ευρώ το τροχόσπιτο.
Εστιατόριο «Porto Kea» (Φωτογραφία: ΜΑΡΙΚΑ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ)
Φαγητό
Σύγχρονες επιρροές σε ελληνικά πιάτα υπόσχονται το εστιατόριο του Porto Kea Suites (Κορησσία, τηλ. 22880-22870) με σύμβουλο τον Λευτέρη Λαζάρου, το oλοκαίνουργιο Kylix (Ιουλίδα, τηλ. 6932-596757) του σεφ Νικόλα Τσακαλογιάννη, Το σπίτι στη Χώρα (Ιουλίδα, τηλ. 22880-29101, www.tospitistihora.gr) με σεφ τον Άγγελο Μακρή, o Σείριος (Βουρκάρι, τηλ. 22880-28280) και ο Βουρκαρίων (Βουρκάρι, τηλ. 22880-22444, www.vourkarion.gr). Για ψάρι στο Βουρκάρι προτιμήστε το εστιατόριο Η Στροφή του Μίμη (τηλ. 22880-21480, www.istrofitoumimi.com), γνωστό και ως ταβέρνα της κ. Καλομοίρας, με τραπέζια στην αμμουδιά, και τον Αρίστο (τηλ. 22880-21475), που σερβίρει αστακομακαρονάδα και μαγειρευτά.
Καλές ταβέρνες με λογικές τιμές είναι επίσης οι: Ταβέρνα της Άννας (Οτζιάς, τηλ. 22880-21137) για ψάρι και μαγειρευτά, Το Στέκι (Ιουλίδα, τηλ. 22880-22088) για παραδοσιακή τζιώτικη κουζίνα, Των Καλοφαγάδων (Ιουλίδα, τηλ. 22880-22118, kalofagadon.gr) για μαγειρευτά και ενίοτε ψητή γουρουνοπούλα, Η Πιάτσα (Ιουλίδα, τηλ. 22880-22195), γνωστή και ως ταβέρνα του Παούρη, κ.ά. Οι δεινοί κρεατοφάγοι δοκιμάστε την ψησταριά Ο Φίλιππας (Κορησσία, τηλ. 22880-21690) και την Καρθαία (Κάτω Μεριά, τηλ. 22880-24101). Ακόμα, την ταβέρνα της Ελένης Το Καμπί (Καμπί, τηλ. 22880-31211) και τη Λαγουδέρα (Κορησσία, τηλ. 22880-21977).
Μη χάσετε
• Αρχαιολογικό Μουσείο Κέας (Ιουλίδα, τηλ. 22880-22079).
Ανοιχτά: Τρίτη-Κυριακή 08.00-15.00.
• Μουσείο Αγροτικής, Λαογραφικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Κέας (Μυλοπόταμος, τηλ. 22880-22481). Ανοιχτά: Δευτέρα-Κυριακή 10.00-14.00 και 18.00-21.00.
• Γιορτή παραμυθιών
Έλληνες και ξένοι αφηγητές διαβάζουν κάθε χρόνο παραμύθια κάτω από πλατάνια, σε πλατείες και σε αρχαία μονοπάτια της Κέας.
