Ποιο είναι το μυστικό για την επιτυχία; Μια απλή ερώτηση που τίθεται συχνά σε εκείνους που έχουν επιτύχει μεγαλειώδη πράγματα στο τομέα τους. Μερικές φορές, όμως, αυτό το μυστικό είναι τόσο καλά «μεταμφιεσμένο» που ακόμη και ο δημιουργός δεν γνωρίζει την επιρροή που αυτό ασκεί.
Διαβάστε ακόμη: ΗΠΑ: Ανοίγει ξανά η αυλαία στο Broadway τον Σεπτέμβριο
Όσον αφορά τα μιούζικαλ, αποδεικνύεται ότι αυτό ισχύει. Από το 1972, όταν η παράσταση με τίτλο «Ιησούς Χριστός Υπέρλαμπρο Αστρο (Jesus Christ Superstar)» έκανε πρεμιέρα στο Broadway, τα πιο δημοφιλή μιούζικαλ έφερναν στο προσκήνιο μια αρχαία ελληνική φόρμουλα, τη «χρυσή τομή» και από ότι φαίνεται το έκαναν εντελώς τυχαία.
Η «χρυσή τομή» συνεπαίρνει δυτικούς διανοούμενους ποικίλων ενδιαφερόντων για τουλάχιστον 2.400 χρόνια. Τα στοιχεία του Ευκλείδη παρέχουν τον πρώτο γραπτό ορισμό: «Μια ευθεία γραμμή λέγεται ότι έχει κοπεί σε άκρο και μέσο λόγο, όταν όλη η ευθεία είναι για το μεγαλύτερο κομμάτι ότι είναι το μεγαλύτερο κομμάτι για το μικρότερο». Ο Ευκλείδης παραθέτει μια για το χώρισμα της γραμμής σε άκρο και μέσο λόγο. Σε όλα τα στοιχεία αρκετές προτάσεις και οι αποδείξεις τους εμπεριέχουν τον χρυσό λόγο. Παράλληλα, η «χρυσή τομή» είναι ένας αριθμός που ισούται με 1.618.
Η αναλογία βρίσκεται στη φύση, όπως στα μοτίβα των σπόρων, στους ηλίανθους, στο σχήμα των κελυφών σαλιγκαριών και, πιο πρόσφατα όπως προτείνεται, στο ανθρώπινο γονιδίωμα. Η σύνδεσή του με την αισθητική ομορφιά της φύσης έχει προσελκύσει δημιουργούς σε όλη την ιστορία, που χρησιμοποιούν το Φ για να δημιουργήσουν -μεταξύ άλλων- τέχνη, μουσική και σχέδια.
Όταν εφαρμόζεται σωστά, η «χρυσή τομή» δημιουργεί καλλιτεχνικά αριστουργήματα όπως το η Μona Lisa του Da Vinci, το Music for Strings Percussion and Celesta του Bartok και η ανέγερση της Unité d’ Habitation στη Μασσαλία.
Μια εκπληκτική ανακάλυψη
Σύμφωνα με τον Stephen Langston καθηγητή και ειδικό στη σύνθεση μουσικών θεατρικών παραστάσεων, η τρισδιάστατη φύση του μουσικού σχεδιασμού (πλοκή, μουσική, οπτική) επιτρέπει την ενσωμάτωση διαφόρων στοιχείων μέσω της «χρυσής τομής». Αυτά τα στοιχεία θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν μια δραματική στιγμή όπως ο θάνατος ενός χαρακτήρα, ένα μουσικό highlight ή ένα οπτικό στοιχείο όπως η χορογραφία.
Ο κρίσιμος παράγοντας ήταν να ληφθούν υπόψιν τα πιο σημαντικά στοιχεία που φέρνουν στη ζωή ένα μιούζικαλ και να τοποθετηθούν στα σημεία της «χρυσής τομής». Θεωρητικά, αυτό αναπαράγει αισθητικά ευχάριστα μοτίβα που βρίσκονται στη φύση αλλά αναδημιουργούνται από έναν μουσικό. Η ιδέα της έρευνάς του Langston ήταν να χρησιμοποιήσει τα αποτελέσματα της ανάλυσης των δέκα πιο επιτυχημένων εμπορικών μιούζικαλ.
Για να αναλύσει τα μιούζικαλ, σχεδίασε ένα μοντέλο και υποδιαίρεσε τη διάρκεια της κάθε μίας από τις παραστάσεις σε 16 σημεία «χρυσής τομής».
«Μπορείτε να φανταστείτε την έκπληξή μου όταν, νωρίς ένα πρωί, οι υπολογισμοί μου αποκάλυψαν ότι στο “Les Miserables”, οι κύριοι χαρακτήρες των Fantine, Eponine, Gavrosche και Valjean πέθαναν όλοι ή πολύ κοντά σε ένα σημείο “χρυσής τομής”», σημείωσε. Περαιτέρω ανάλυση αποκάλυψε ότι σημαντικές αλλαγές στην ιστορία (που αντιστοιχούν σε λιγότερο από 1%) συνέπεσαν και με τα 16 αυτά σημεία.
Η ίδια διαδικασία εφαρμόστηκε σε άλλα εννέα μιούζικαλ, συμπεριλαμβανομένων των Phantom of the Opera, Cats, Miss Saigon και Aspects of Love. Τα αποτελέσματα εμφάνισαν παρόμοια μοτίβα. Παράλληλα, διαφορές στην ακρίβεια έγιναν εμφανής σε μιούζικαλ που είχαν μικρότερη διάρκεια ζωής στο box office. Στην ουσία, τα μιούζικαλ που είχαν τη μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία είχαν και στενότερη ευθυγράμμιση με τη «χρυσή τομή».
Ο Claude Michelle Schoenberg (συνθέτης του Les Miserables) αναφέρθηκε στη μέθοδο σύνθεσής του και ήταν προφανές ότι δεν συμπεριλήφθηκε κάποιος μαθηματικός τύπος σε αυτήν τη διαδικασία. Οι ευθυγραμμίσεις με τη «χρυσή τομή» που ανακαλύφθηκαν ήταν τυχαία γεγονότα.
Μετά από επτά χρόνια έρευνας, ο Langston τονίζει πως, ένας αισθητικός σύνδεσμος με τη «χρυσή τομή» υπάρχει όχι μόνο στο τελικό έργο αλλά κυρίως σε όλη τη διαδικασία της δημιουργίας. Παράλληλα, αναφέρει πως έχει δημιουργήσει ένα μοντέλο που λαμβάνει υπόψη τη θεωρητική και πρακτική έρευνα και -χωρίς εγγυήσεις- μπορεί να βοηθήσει όποιον ενδιαφέρεται να γράψει το επόμενο blockbuster μιούζικαλ.
Με πληροφορίες από Conversation