Ολοι συζητάνε για την ΑΙ που θα βρίσκεται ενσωματωμένη στην κάμερα του νέου iPhone 16. Η πραγματικότητα είναι πως η ΑΙ βέβαια έχει φτάσει πολύ νωρίτερα στην οθόνη του κινητού μας με διάφορες μορφές, ακόμα και με influencers που… δεν υπάρχουν.
Ναι, οι εικονικοί influencers υπάρχουν εδώ και χρόνια στα social media και όπως μαρτυρά το όνομά τους, δεν είναι υπαρκτά πρόσωπα, αλλά εξ ολοκλήρου ψηφιακές «υπάρξεις». Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως δεν κάνουν ό,τι και οι κανονικοί influencers: πηγαίνουν ταξίδια, τρώνε και πίνουν όταν έχουν όρεξη, προωθούν προϊόντα και αναλαμβάνουν καμπάνιες ακριβοθώρητων brands, ποζάρουν ακόμα και με μεγάλους σταρ.
Πάνω από 12.000 γονείς έχουν υπογράψει επιστολή προς τον CEO του TikTok, Σου Ζι Τσιου, ζητώντας να υπάρχει σαφής ένδειξη στις ΑΙ περσόνες στο TikTok. Εξέφρασαν επίσης την αντίθεσή τους για την εικόνα που προωθούν αυτές και τους πιθανούς κινδύνους για τα παιδιά που θα προσπαθήσουν να τους μοιάσουν.
Δεν προκαλεί εντύπωση που κάποιοι προτιμούν τους ΑΙ influencers, αφού από πολλές απόψεις είναι πολύ βολικότεροι από τους κανονικούς. Γιατί μια εταιρεία να στείλει το νέο της κραγιόν σε Χ δημιουργούς περιεχομένου, όταν μπορεί απλά να το προωθήσει ακριβώς με τον τρόπο που θέλει πάνω σε μια εικονική influencer που τελικά, θα κοστίσει και λιγότερο;
Επειτα, οι εικονικοί influencers λειτουργούν ουσιαστικά σαν καμβάς, πάνω στον οποίο μπορεί ένας δημιουργός να χτίσει ακριβώς το αφήγημα που χρειάζεται, να «καλύψει» κάθε πιθανό κενό της αγοράς, εκπροσωπώντας κάθε πιθανό πελάτη.
Πράγματι, υπάρχουν εικονικοί influencers για όλα τα γούστα, που χαζεύοντας το προφίλ τους –και παραβλέποντας για λίγο την αλαβάστρινη επιδερμίδα και το συμμετρικό τους πρόσωπο που τους προδίδει– μπορεί κανείς να ξεχαστεί και να νομίζει ότι παρακολουθεί στιγμιότυπα κάποιου αληθινού προσώπου.
Πόζες με τη Rosalia, καμπάνιες με τη Chanel
View this post on Instagram
Η Miquela Sousa, λόγου χάρη, υπάρχει στα social media από το 2016 και μετρά 2,5 εκατομμύρια ακολούθους στο Instagram και έχει μια ζηλευτή καριέρα στον κλάδο της. Η 21χρονη –σύμφωνα με το βιογραφικό της– influencer μοιάζει με κάθε εναλλακτικό κορίτσι αυτής της ηλικίας: φωτογραφίζεται με τις φίλες της στα βαγόνια του μετρό, κάνει μανικιούρ, δοκιμάζει ρούχα. Ενίοτε, κιόλας, επώνυμα ρούχα, με την υπογραφή των Alexander McQueen, Chanel, Prada, που είναι ενδεικτικά κάποιες από τις εταιρείες για τις οποίες έχει αναλάβει καμπάνιες. Επώνυμοι είναι και πολλοί φίλοι της, όπως η Rosalia και ο 50Cent που θα πετύχετε σε ενσταντανέ μαζί της.
Η Miquela –που μέχρι και τραγούδια έχει βγάλει– βρέθηκε το 2019 στη λίστα του περιοδικού Time με τους «25 πιο επιδραστικούς ανθρώπους στο ίντερνετ», ενώ το 2020 η influencer, που δημιουργήθηκε από τη startup Brad, υπέγραψε συμβόλαιο με το πρακτορείο ταλέντων CAA για το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 10 εκατομμυρίων δολαρίων.
View this post on Instagram
Αν τα 2,5 εκατομμύρια ακολούθων σας φάνηκαν πολλά, σκεφτείτε πως η Βραζιλιάνα «ομότεχνη» της Miquela, η Lu do Magalu, έχει 7,1 εκατομμύρια followers στο Instagram. Η εικονική προσωπικότητα αποτελεί το πρόσωπο της εταιρείας Magalu που δραστηριοποιείται στο λιανικό εμπόριο. Απευθύνεται σε λίγο μεγαλύτερο ηλικιακά κοινό από αυτό της Miquela αν σκεφτεί κανείς πως η Lu προωθεί ό,τι λίγο πολύ βρίσκει κανείς και σε eshops όπως το Shein ή το Temu: από βερνίκια νυχιών μέχρι αρωματικά χώρου και από γκριλιέρες μέχρι παγούρια.
View this post on Instagram
Και οι επιλογές δεν εξαντλούνται: η Aiyana Rainbow είναι μοντέλο και DJ από τη Ρουμανία. Κυματίζει περήφανα τη σημαία της ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητας στο προφίλ της καθώς ανήκει σε αυτή –και έχει επίσης τα χρώματα του ουράνιου τόξου στα μαλλιά της. Η Kenza Layli, πάλι, κρύβει τα μαλλιά της κάτω από την μπούρκα της. Η Μαροκινή ΑΙ influencer ταξιδεύει πολύ και ήταν μάλιστα και μία από τις φιναλίστ στα πρώτα… ΑΙ καλλιστεία που οργάνωσε η πλατφόρμα Fanvue πίσω στον Απρίλιο.
Στο μυαλό των ακόλουθων των AI influencers
View this post on Instagram
Τι συμβαίνει όμως πίσω από όλα αυτά τα εκατομμύρια ακολούθων που παρακολουθούν τους ΑΙ influencers; Σύμφωνα με φετινή έρευνα του Influencer Marketing Factory που έγινε σε δείγμα 1.000 Αμερικανών μεταξύ 16-54 ετών, το 53% αυτών παραδέχθηκε πως ακολουθεί έστω έναν τέτοιο λογαριασμό, ενώ το 23% γνώριζε κάποιους από αυτούς τους ψηφιακούς δημιουργούς.
Σχεδόν οι μισοί από τους συμμετέχοντες (49%) δήλωσαν πως η περιέργεια για τις τεχνολογικές και δημιουργικές ικανότητες αυτών των ψηφιακών δημιουργών ήταν αυτό που τους ώθησε να τους ακολουθήσουν, ενώ απλά για ψυχαγωγία τους παρακολουθούν σε ποσοστό 36%. Ιδιο είναι και το ποσοστό εκείνων των χρηστών που θα ήθελαν να υπάρχει ένδειξη για την εικονική φύση των εν λόγω λογαριασμών.
Οσο για τις πλατφόρμες στις οποίες ακολουθούν οι χρήστες τις ΑΙ προσωπικότητες, δημοφιλέστερη αναδείχθηκε το YouTube (59%) –μάλιστα, οι ΑΙ Youtubers έχουν το παρατσούκλι V-Tubers. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται το TikTok (56%) και ακολουθούν το Instagram (51%) και με αρκετά μικρότερη δημοφιλία το Twitch (18%). Πάντως, στους μιλένιαλ και τη γενιά Ζ η πλατφόρμα προτίμησης που ακολουθούν αυτούς τους influencers είναι το TikTok (63%).
Εικονικές περσόνες, πραγματική απειλή;
View this post on Instagram
Αν και το 28% των χρηστών της παραπάνω έρευνας διακατέχεται από θετικά συναισθήματα για τους εικονικούς ψηφιακούς δημιουργούς, οι ειδικοί δεν παύουν να υπογραμμίζουν πως όλη αυτή η τάση έχει και τους κινδύνους της.
Σε αντίθεση με τους πραγματικούς δημιουργούς περιεχομένου που έχουν συνείδηση του τι προωθούν, αυτό το «φίλτρο» δεν υπάρχει αντίστοιχα στους εικονικούς, οπότε θεωρητικά, τα όρια είναι ανεξέλεγκτα: θα μπορούσε ένας τέτοιος ψηφιακός δημιουργός να διαδίδει από fake news μέχρι να ασκεί πολιτική επιρροή. «Είναι ΟΚ ένας influencer να πουλάει ένα λιπ γκλος, αλλά δεν θα θέλαμε να χρησιμοποιηθεί η ίδια τεχνολογία για “υψηλότερου κινδύνου” θέματα από ένα λιπ γκλος», έχει πει χαρακτηριστικά στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο ABC η Κλερ Λίμποβιτζ, επικεφαλής τεχνητής νοημοσύνης στο πρόγραμμα «Media Integrity» του Partnership on AI, που προωθεί την υπεύθυνη χρήση της ΑΙ.
Επιπλέον, η άνοδος των εικονικών influencers μπορεί να γίνει απειλή για το επάγγελμα των κανονικών influencers, που ενδέχεται να δουν τις εργασιακές τους ευκαιρίες να μειώνονται, όσο οι ψηφιακοί τους «αντίπαλοι» αυξάνονται.
Η σύγχρονη κουλτούρα προσπάθησε αρκετά για να αποτινάξει από πάνω της τη λογική της τέλειας εικόνας. Παρ’ όλα αυτά, οι AI influencers μοιάζουν με πισωγύρισμα σε αυτό το κομμάτι. Το δέρμα και οι αναλογίες τους μοιάζουν τόσο άψογες που περισσότερο θυμίζουν αυτές της Barbie παρά ενός κανονικού ανθρώπου. Μάλιστα, πάνω από 12.000 γονείς έχουν υπογράψει επιστολή προς τον CEO του TikTok, Σου Ζι Τσιου, ζητώντας να υπάρχει σαφής ένδειξη στις ΑΙ περσόνες στο TikTok. Εξέφρασαν επίσης την αντίθεσή τους για την εικόνα που προωθούν αυτές και τους πιθανούς κινδύνους για τα παιδιά που θα προσπαθήσουν να τους μοιάσουν.
Βέβαια ούτε οι αληθινοί influencers παρουσιάζουν τις περισσότερες φορές μια εικόνα και μια ζωή που θυμίζει αυτή του μέσου ακολούθου τους. Υπάρχει πάντα όμως μια ποιοτική διαφορά όταν στη μέση μπαίνει ο ανθρώπινος παράγοντας.
Εικονογράφηση: Michael Kirki
