Το πρώτο τατουάζ του Δημήτρη Δαμαλά ήταν ένα καβούρι στο στήθος του. Σήμερα πρέπει κανείς να κοιτάξει προσεκτικά στο στέρνο του για να εντοπίσει εκείνες τις πρώτες γραμμές μελανιού, καθώς από το 1997 μέχρι σήμερα το σώμα του έχει υπάρξει καμβάς για περίπου 100 νέα τατουάζ.
«Θα έλεγα πως τα 90 από αυτά έχουν κάποιον συμβολισμό για μένα. Ανάμεσά τους είναι και ορισμένα που τα έχω αφιερώσει στον γιο μου. Τα υπόλοιπα είναι καθαρά εικαστικά. Συνολικά έχω δώσει γύρω στα 18.000-20.000 ευρώ για να τα αποκτήσω.
Τα περισσότερα σχέδια τα έχω κάνει στη Νέα Υόρκη. Η χρέωση εκεί είναι με την ώρα, η κάθε ώρα αντιστοιχεί σε 200-250 δολάρια, τουλάχιστον στους καλλιτέχνες που πήγαινα εγώ. Στην Ελλάδα οι περισσότεροι χρεώνουν το σχέδιο».
Ο Δημήτρης, σχεδιαστής κοσμημάτων και επαγγελματίας χορευτής, ανήκει στους σταθερούς πελάτες των tattoo artists. Εχει δύο προκαθορισμένα ραντεβού τον χρόνο προκειμένου να εξελίξει την τέχνη στο σώμα του, ακόμα και αν δεν είναι σίγουρος για το ποιο θα είναι το επόμενο σχέδιο. «Εχω ένα φάκελο όπου αποθηκεύω τις ιδέες που μου αρέσουν και, όταν φτάνει η ώρα του ραντεβού, το συζητάω με τον τατουατζή μου. Το μόνο όριο που έχω θέσει είναι πως δεν πρόκειται να κάνω κάτι στο πρόσωπό μου. Για τον λαιμό, που με ρωτάνε συχνά, έχω να πω πως δεν πόνεσε σχεδόν καθόλου».
Μια αγορά 7 εκατομμυρίων ευρώ
- Σύμφωνα με έρευνα του Cognitive Market Research, και σύμφωνα με τα στοιχεία της περιόδου 2019-2023, στην Ελλάδα η αγορά τατουάζ προβλέπεται να φτάσει σε αξία τα 7,76 εκατομμύρια δολάρια για το 2024 (περίπου 7 εκατ. ευρώ), με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) 9,4% για το διάστημα 2024-2031.
- Αντίστοιχα, σε πανελλαδική έρευνα που έκανε το 2019 η Ierax Analytics, το 64% των Ελλήνων ηλικίας 17-45 που δεν είχαν κάποιο τατουάζ είχαν απαντήσει πως είναι πάρα πολύ πιθανό ή πολύ πιθανό να αποκτήσουν στο μέλλον.
Ο tattoo artist Uncl Paul Knows σχολιάζει από την πλευρά του πως τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια σταθερότητα στη ροή των πελατών, ταυτόχρονα όμως υπάρχει και εξέλιξη των αντίστοιχων υπηρεσιών. «Τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί τα διαθέσιμα σεμινάρια, αλλά και οι σχολές που εκπαιδεύουν tattoo artists. Είναι πλέον μια τέχνη προσβάσιμη σε περισσότερο κόσμο, ενώ για να ανοίξεις το αντίστοιχο studio δεν απαιτεί ιδιαίτερα υψηλό κεφάλαιο, μπορείς να το κάνεις και με 20.000 ευρώ. Αντιστοίχως, αν το τρέχεις μόνος σου, δεν έχει μεγάλο κόστος συντήρησης. Για αυτόν τον λόγο βλέπεις διαρκώς να ανοίγουν καταστήματα.
Η μαύρη αγορά δυστυχώς υπήρχε και θα υπάρχει. Πάρα πολλά τατουάζ γίνονται σε σπίτια, με αμφίβολη την τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων». Τα τατουάζ του Uncl Paul Knows ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο, καθώς οι πελάτες του είναι όχι μόνο Ευρωπαίοι, αλλά και Αμερικανοί ή Αυστραλοί που συνδυάζουν τις διακοπές τους με το επόμενο τατουάζ τους.
«Το δικό μου στυλ είναι μια μείξη των new school, water color και graphic tattoo. Οι τάσεις που παρατηρούμε τον τελευταίο καιρό είναι τα πιο μικρά και λεπτεπίλεπτα τατουάζ με απαλές γραμμές. Υπάρχει όμως αύξηση και των ignorant τατουάζ. Πρόκειται για μαύρα σχέδια, πιο “φυλακόβιας” αισθητικής, που συνδέεται και με την κουλτούρα της τραπ».
Οπως εξηγεί ο Uncl Paul Knows, απαράβατος κανόνας για έναν tattoo artist είναι ο πελάτης να έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του. Ετσι και η κοινωνιολόγος Ζοζεφίνα Νομικού μετρούσε τις ημέρες για την ενηλικίωσή της, προκειμένου να πάει να χτυπήσει στη μέση της ένα λουλούδι. «Μέσα στο όλο σύμπαν της εφηβείας και της αντιδραστικότητας, είχα πολύ έντονη την επιθυμία να έχω στο σώμα μου πίρσινγκ και τατουάζ. Ξεκίνησα με τα πίρσινγκ, που ήταν πιο εύκολο για τους γονείς μου να τα διαχειριστούν. Για το τατουάζ όμως υπήρχε το όριο της ενηλικίωσης. Μόλις έγινα 18 επισκέφτηκα ένα tattoo studio, χωρίς όμως να έχω ιδέα για το τι έπρεπε να προσέξω. Η τάση της εποχής όμως ήταν να κάνουμε μικρά σχέδια, γιατί τα μεγάλα τα έχουν δήθεν οι φυλακόβιοι και οι ναυτικοί… Ημασταν τελείως ανενημέρωτοι. Το λουλούδι που επέλεξα τότε πλέον δεν υπάρχει, τουλάχιστον όχι στην αρχική του μορφή. Ηταν κακοφτιαγμένο, οπότε το εμπλούτισα αργότερα με ένα νέο σχέδιο».
Οπως διηγείται στην «Κ» η Ζοζεφίνα, για χρόνια προσπαθούσε να δώσει νόημα σε όλα τα μετέπειτα τατουάζ που έκανε, καθώς θεωρούσε πως αυτό είναι το «σωστό».
«Αρχικά επηρεάστηκα από τα στερεότυπα που υπαγορεύουν ότι πρέπει να κάνω αποκλειστικά μικρά τατουάζ που συμβολίζουν κάτι για τη ζωή μου και που παράλληλα έπρεπε να είναι και αρκετά θηλυκά, γιατί είμαι γυναίκα. Μου πήρε πάρα πολλά χρόνια να αποδεχτώ πως μπορώ να κάνω σχέδια απλώς και μόνο επειδή μου αρέσουν».
Συνολικά αυτή τη στιγμή έχει 11 τατουάζ και και το επόμενο πρότζεκτ της είναι να γεμίσει το πόδι της με old school σχέδια.
Το πρώτο τατουάζ του γυμναστή Γιάννη Λουκόπουλου ήταν μια πυξίδα στο χέρι του. Οταν το έκανε ήταν φοιτητής στην Κομοτηνή και δούλεψε προκειμένου να μαζέψει τα χρήματα και να το κάνει. «Το ποσό δεν ήταν υψηλό, ήταν 100 ευρώ, για εμάς όμως που ήμασταν φοιτητές και μάλιστα μακριά από το σπίτι μας σήμαινε πως έπρεπε να εργαστούμε για να τα αποκτήσουμε. Στο κέντρο της πυξίδας είχα βάλει το όνομα της αδελφής μου, πλέον όμως δεν φαίνεται». Οταν ο Γιάννης επέστρεψε στην Αθήνα, άρχισε να δημιουργεί νέα σχέδια γύρω από το αρχικό, καθώς ο στόχος του ήταν να δημιουργήσει το λεγόμενο «μανίκι».
«Το πιο δύσκολο είναι να κάνεις την αρχή. Μετά εθίζεσαι και θέλεις να κάνεις και δεύτερο, μετά να το μεγαλώσεις, να καλύψεις μια ολόκληρη περιοχή. Πλέον δεν μετριούνται τα τατουάζ που έχω, τόσο στα χέρια όσο και στα πόδια». Για τον Γιάννη το ζητούμενο πλέον είναι η αισθητική, και όχι το να δημιουργήσει σχέδια με συμβολισμό. «Η λογική μου είναι πως, όταν κάτι μου αρέσει το κάνω, αφού το συζητήσω πρώτα με τον tattoo artist, που πλέον είναι και φίλος μου».
«Το πρώτο μου τατουάζ το έκανα πριν από 10 χρόνια. Γράφει στα ιταλικά “όποιος ονειρεύεται μαθαίνει να πετάει” και από κάτω είχε την ημερομηνία γέννησης της μητέρας μου που έχει πεθάνει». Ο δημοσιογράφος Αρης Σπηλιωτόπουλος ήξερε πως κάποια στιγμή αυτό το πρώτο τατουάζ θα κατέληγε να είναι μέρος ενός μεγαλύτερου σχεδίου. «Ηθελα να κάνω “μανίκι”, αλλά το καθυστερούσα κυρίως για οικονομικούς λόγους. Ξεκίνησα μόλις πριν από δύο χρόνια και το πρώτο μου session κράτησε 10 ώρες».
Ολα τα σχέδια που έχει επιλέξει έχουν ως σημείο αναφοράς τους γυναικείες μορφές και πρόσωπα, συμφωνεί όμως με τη Ζοζεφίνα και τον Γιάννη πως τα τατουάζ στο σώμα του δεν χρειάζεται να έχουν κάποιον ιδιαίτερο συμβολισμό για τον ίδιο. «Η άποψή μου είναι πως ξεκινάς με ένα τατουάζ που έχει νόημα για εσένα, αλλά, αν θες να γεμίσεις το σώμα σου, προχωράς με σχέδια που απλώς σου αρέσουν». Τον tattoo artist που επέλεξε τον βρήκε μέσω Instagram, ψάχνοντας να βρει έναν καλλιτέχνη που να ταιριάζει στην αισθητική, αλλά και στην τεχνική που αναζητούσε. «Ολα μου τα τατουάζ είναι “ρεαλιστικά” σχέδια. Ο ίδιος τατουατζής μού βρήκε και το σχέδιο για το πόδι μου, είναι ένα γυναικείο άγαλμα που ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί».
Μπορεί το «μανίκι» να είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο στους άντρες, ο κόσμος όμως συχνά κοιτάει και ξανακοιτάει το χέρι της Κατερίνας Κάββουρα. «Με ρωτάνε πόσες ώρες μού πήρε και αν με πόνεσε, καταλαβαίνω όμως πως πίσω από αυτές τις ερωτήσεις είναι η έκπληξη “καλά, γυναίκα με ολόκληρο μανίκι; Το σκέφτηκες καλά;” Η απάντηση είναι πως ναι, το σκέφτηκα καλά». Η ίδια αναγνωρίζει πως το «μανίκι» της μπορεί να λειτουργήσει αποθαρρυντικά μέχρι και σε κάποια μελλοντική επαγγελματική συνεργασία, όταν όμως το ξεκίνησε ήταν αποφασισμένη πως «αυτή τη φορά δεν θα κάνω κάτι μικρό».
Ξεκίνησε στα 18 με ένα ραβδάκι που έχει στο σβέρκο της και που πλέον σκέφτεται να το μετατρέψει σε κάτι διαφορετικό. Εχει άλλωστε ήδη αντικαταστήσει ένα τατουάζ από το παρελθόν της. «Ηταν μια φράση που έλεγε στα λατινικά “Ή θα βρω έναν δρόμο ή θα φτιάξω τον δικό μου”. Πλέον στη θέση του υπάρχει ένα σύμπλεγμα από φυτά που καταλήγει σε ένα φίδι. Το δουλεύω 1,5 χρόνο τώρα και δεν έχει ολοκληρωθεί».
Εικονογράφηση: Michael Kirki
