Βιώσιμη αστική κινητικότητα και ηλεκτροκίνηση

Υπάρχει μια σύνθετη σχέση ανάμεσα στην ποιότητα ζωής και την κατανάλωση ενέργειας. Παλιότερα, κρατούσα άποψη ήταν πως αυξάνοντας την κατανάλωση, βελτιώνεται η ποιότητα ζωής. Πλέον είναι ξεκάθαρο ότι χρειάζεται μια ισορροπία· μειώνοντας το ενεργειακό μας αποτύπωμα είναι δυνατόν να βελτιώσουμε περαιτέρω την ποιότητα ζωής μας. Ο καφές μπορεί να είναι ζεστός, φως χρειάζεται μόνο σε ένα δωμάτιο, το χώμα διαχέει την ενέργεια καλύτερα από το τσιμέντο, η εξελικτική διαδικασία εμπλουτίζει τις γνώσεις και βελτιώνει τις συνήθειες. Ως κυβέρνηση έχουμε όραμα τη Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα, η οποία προϋποθέτει τη μείωση κατανάλωσης ενέργειας. Ένα καλό παράδειγμα είναι η μείωση της ταχύτητας· άμεσα και γραμμικά εξαρτημένη από την κατανάλωση ενέργειας και την εκπομπή ρύπων και θορύβου. Μειώνοντας τα όρια ταχύτητας εντός του αστικού ιστού, τα οφέλη είναι πολύ περισσότερα απ’ όσα γίνονται αντιληπτά σε μια πρώτη ανάγνωση: λιγότερη κατανάλωση, λιγότεροι ρύποι, λιγότερος θόρυβος, λιγότερα ατυχήματα. Η πλειονότητα των τροχαίων καταγράφεται εντός των αστικών κέντρων (54%). Εμπλέκονται κυρίως ευάλωτοι χρήστες της οδού, δικυκλιστές ή πεζοί. Σύμφωνα με τους συγκοινωνιολόγους, ένα τροχαίο που γίνεται με ταχύτητα 20 χλμ./ώρα έχει περιορισμένες συνέπειες (20%), ενώ με ταχύτητα 50 χλμ./ώρα υπάρχουν πιθανότητες 80% για πρόκληση σοβαρού τραυματισμού ή θανάτου. H ακατάλληλη ταχύτητα είναι η πρώτη αιτία θανατηφόρων τροχαίων πανευρωπαϊκά. Υπολογίζεται πως η μείωσή της κατά ένα χλμ./ώρα θα έσωζε 2.100 ζωές σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Εναλλακτικές μορφές κινητικότητας

Η συνεχής αύξηση του πληθυσμού στα αστικά κέντρα οδηγεί στην αναζήτηση εναλλακτικών μορφών κινητικότητας για να αντιμετωπιστεί η ασφυξία. Το ιδιωτικής χρήσεως όχημα καθίσταται ασύμφορο τόσο χρονικά όσο και οικονομικά. Το μποτιλιαρισμένο όχημα που φέρει θερμικό κινητήρα αποτελεί πρόβλημα, λόγω ρύπων και θορύβου, το οποίο επιλύεται με την ηλεκτροκίνηση. Ένα ηλεκτρικό όχημα είναι τρεις φορές πιο αποδοτικό, δεν ρυπαίνει και δεν ηχορυπαίνει εκεί που κινείται. Λύση στο μποτιλιάρισμα δύναται να αποτελέσει η μικροκινητικότητα σε συνδυασμό με τη χρήση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς. Η επέκταση του μετρό και η σταδιακή ανανέωση του στόλου των λεωφορείων θα βελτιώσουν την καθημερινότητα στην πόλη. Ως κυβέρνηση θέτουμε προτεραιότητα στα πλήρως προσβάσιμα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Στόχος της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών είναι να μπουν σε κυκλοφορία 1.300 νέα λεωφορεία έως το τέλος του 2027, δημιουργώντας μια νέα εποχή στις αστικές συγκοινωνίες. Τις επόμενες ημέρες θα δείτε τα πρώτα ηλεκτρικά λεωφορεία σε υπηρεσία: συνολικά 250 ηλεκτρικά λεωφορεία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, έχουμε υπογράψει συμβάσεις για 300 νέα λεωφορεία φυσικού αερίου, από τα οποία τα 200 θα είναι 12 μέτρων και τα 100 αρθρωτά 18 μέτρων. Έτσι, στο σύνολο μαζί με τα 250 ηλεκτρικά θα έχουμε 550 νέα λεωφορεία, που θα τεθούν το 2025 σε κυκλοφορία, αντικαθιστώντας τα πιο παλιά.

«Κινούμαι ηλεκτρικά»

Η απόκτηση ηλεκτρικών οχημάτων, όπως ποδηλάτου, σκούτερ, αυτοκινήτου, επιδοτείται από 30% έως 40% μέσω του κρατικού προγράμματος «Κινούμαι Ηλεκτρικά». Η σχεδίαση του «Κινούμαι Ηλεκτρικά 3» έχει ολοκληρωθεί και επίκεινται οι σχετικές ανακοινώσεις. Με τον ορισμό ημερομηνίας επιλέξιμης δαπάνης δεν θα υπάρξει κενό επιδοτήσεων στην αγορά. Στη σχεδίαση ελήφθησαν υπόψη η γνώση από την υλοποίηση των προηγούμενων προγραμμάτων, τα σημερινά δεδομένα της αγοράς αλλά και η εμπειρία άλλων ευρωπαϊκών χωρών που βρίσκονται σε πιο ώριμο στάδιο όσον αφορά την ηλεκτροκίνηση. Στο «Κινούμαι Ηλεκτρικά 3» απλοποιούνται οι διαδικασίες, επισπεύδεται ο χρόνος πληρωμής των δικαιούχων και υπάρχει μέριμνα ώστε να εξυπηρετηθεί η αυξημένη ζήτηση. Προτεραιότητα, η μικρότερη δυνατή χρονική επιβάρυνση και η μέγιστη δυνατή απορρόφηση των διαθέσιμων κονδυλίων. Η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας που μπορεί να επιτευχθεί με την αλλαγή κουλτούρας στις αστικές μεταφορές θα έχει άμεση θετική επίδραση τόσο στην ποιότητα όσο και στο κόστος ζωής. Εκπέμποντας λιγότερη θερμότητα στο κλειστό αστικό περιβάλλον, σύντομα θα γίνει διακριτό ότι ένα ανοιχτό παράθυρο είναι πολύ πιο αποδοτικό από ένα κλιματιστικό. Το κλειστό παράθυρο στο κέντρο της πόλης προφυλάσσει από ρύπους, θόρυβο, ζέστη. Αν αυτά αρθούν, θα ανοίξει διάπλατα!

Η Χριστίνα Αλεξοπούλου είναι υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών.