Υπάρχουν γυναίκες τις οποίες δεν γνωρίσαμε αλλά τους οφείλουμε τόσα πολλά. Ανοιξαν αθόρυβα δρόμο για εμάς τις νεότερες με την τόλμη, το ήθος και την εργατικότητά τους. Μία από αυτές είναι η Ισμήνη Φυλακτοπούλου, που συνέλαβε ένα εκπαιδευτικό εγχείρημα σπουδαίου βεληνεκούς το 1962, το CollegeYearinAthens (CYA), που κλείνει σε λίγο έξι δεκαετίες ζωής. Με τη σημερινή ορολογία θα λέγαμε ότι είναι το επίτευγμά της startup πολιτιστικής διπλωματίας, καθώς η Φυλακτοπούλου κατάφερε να κάνει γενιές Αμερικανών φοιτητών να ερωτευτούν την Ελλάδα με τέτοιο πάθος, που παρέμειναν «πρέσβεις» της χώρας για μια ζωή. Ομως το σημαντικό είναι πώς ωρίμασε αυτή η σκέψη μέσα της.
Πρόσφυγας από τη Σμύρνη, την οποία άφησε κακήν κακώς σε ηλικία 15 ετών, πέρασε στη Χίο με ένα πλοιάριο μαζί με τα τέσσερα αδέλφια της και τους γονείς της. Το 1925 χάρις στην ευρηματικότητά της εξασφάλισε ως προσφυγόπουλο μια υποτροφία (αυτές που θεσμοθέτησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος) για να σπουδάσει στο περίφημο Κολέγιο Γουέλσλι στις ΗΠΑ. Εγινε καθηγήτρια Βιολογίας στο Κολλέγιο Αθηνών και στο Pierce College, γνώρισε τον άνδρα της και έκανε οικογένεια. Το CYA γεννήθηκε το ’60 γιατί οι φίλοι της από την Αμερική τής ζητούσαν πληροφορίες πού να στείλουν τα παιδιά τους να σπουδάσουν στην Ελλάδα. Ηταν η εποχή που η χώρα μας γινόταν προορισμός για τους Αμερικανούς.
Η Ισμήνη Φυλακτοπούλου που ξεκίνησε το 1962 το CYA.
Ξεκίνησε παίρνοντας ρίσκα, γιατί είχε μεν επιχειρηματικό δαιμόνιο αλλά ήταν κατά βάσιν εκπαιδευτικός, χωρίς γνώσεις οικονομικής διοίκησης.
Το CYA στήθηκε ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός, γεγονός που το βοήθησε να αποκτήσει αμέσως αξιοπιστία και εξαιρετικούς συνεργάτες. Χάρις σε όλους αυτούς τους παράγοντες, αλλά και στον γιο της, Αλέξη Φυλακτόπουλο, που συνέχισε το όραμά της, το CYA (έγινε ΔΙΚΕΜΕΣ μέσα στα χρόνια) μεγάλωσε, ανδρώθηκε. Στη σημερινή του μορφή φέρνει κάθε χρόνο γύρω στους χίλιους φοιτητές από εξαιρετικά αμερικανικά πανεπιστήμια για ένα ακαδημαϊκό έτος ή εξάμηνο, ή για σύντομα ακαδημαϊκά προγράμματα, με αποτέλεσμα να μπολιαστούν με ελληνικότητα μελετώντας την αρχαία, βυζαντινή και σύγχρονη Ελλάδα. Παρά τις τεράστιες δυσκολίες που δημιούργησε η πανδημία στον χώρο της εκπαίδευσης, ιδιαιτέρως για τους ξένους φοιτητές, ο θεσμός όχι μόνον αντέχει, αλλά επιστρέφει πνευματικά οφέλη στην ελληνική κοινωνία.
Αμερικανίδα φοιτήτρια σε εκπαιδευτική ανασκαφή.
«Οι Αμερικανοί φοιτητές», λέει ο Αλέξης Φυλακτόπουλος, πρόεδρος του CYA/ΔΙΚΕΜΕΣ, «έρχονται με ενσυναίσθηση και αυξημένη ευαισθησία και συνεπώς παρατηρητικότητα στα θέματα ρατσισμού και διαφορετικότητας που κυριαρχούν στη ζωή τους. Η φωνή αυτών των νέων εμπλουτίζει και τον δικό μας δημόσιο διάλογο. Ο σημερινός ξένος φοιτητής έχει τον ιδεαλισμό της προσφοράς στην κοινωνία που τον φιλοξενεί και αναζητεί τρόπους μέσω ΜΚΟ και άλλων δραστηριοτήτων να υπηρετήσει το κοινό καλό. Οι φοιτητές αυτοί διακατέχονται παράλληλα και από την αγωνία για την επαγγελματική τους εξέλιξη και την απόκτηση δεξιοτήτων που να τους οδηγούν στην αγορά εργασίας», προσθέτει.
Δύο Αμερικανίδες φοιτήτριες συμμετέχουν εθελοντικά σε καθαρισμό των ακτών.
«Δική μας δουλειά είναι να τους δείξουμε πως η βαθύτερη γνώση της ιστορίας, της φιλοσοφίας, της γλώσσας, και των ανθρωπιστικών σπουδών γενικά, καθώς και η κατανόηση της κουλτούρας άλλων λαών, θα τους κάνει προσαρμοστικούς σε διαφορετικές συνθήκες και τρόπους ζωής. Αυτό θα τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τις αντιξοότητες: από τις πανδημίες έως τις αναμενόμενες αλλαγές επαγγέλματος κατά τη διάρκεια της καριέρας τους, έως τις αποφάσεις στην προσωπική τους ζωή αλλά και της επιλογής των πολιτικών προσώπων που τους διοικούν. Πάνω από όλα, θα τους βοηθήσει να εμπνευστούν και να δημιουργήσουν το δικό τους μέλλον».
