Παρά τις διαβεβαιώσεις της υπουργού Πολιτισμού Λυδίας Κονιόρδου ότι «όλα βαίνουν καλώς», το έργο επέκτασης και επαναλειτουργίας της Εθνικής Πινακοθήκης βρίσκεται σε αδιέξοδο. Η επισκόπηση των τελευταίων γεγονότων οδηγεί στην εκτίμηση ότι το έργο είναι σε τέλμα και ότι το ΥΠΠΟΑ έχει παγιδευθεί σε αδιέξοδο. Απαιτείται πολιτικός νους που με παρρησία και αίσθημα ευθύνης να πάρει αποφάσεις με γνώμονα την πρόοδο του έργου. Προς το παρόν απουσιάζει.
Η διακοπή των εργασιών στο εργοτάξιο της Εθνικής Πινακοθήκης στοιχίζουν στο ελληνικό Δημόσιο και βλάπτουν το δημόσιο συμφέρον. Θα αρκούσαν αυτοί οι μείζονες λόγοι, ώστε να υπάρξει κινητοποίηση εκ μέρους του υπουργείου με εξέταση όλων των παραμέτρων, νομικών και οικονομικών, και ανάληψη σχετικής ευθύνης ούτως ώστε να επαναλειτουργήσει το έργο και να οριστεί νέο χρονοδιάγραμμα.
Εκ νέου απόρριψη
Ωστόσο, το ΥΠΠΟΑ, και συγκεκριμένα η Διεύθυνση Προστασίας και Αναστήλωσης Νεωτέρων και Σύγχρονων Μνημείων, με νέα απόφαση από 21.4.17 (υπογράφει η προϊσταμένη αρχιτέκτων Αμαλία Ανδρουλιδάκη), απορρίπτει εκ νέου την αίτηση διάλυσης της εργολαβίας, δηλαδή της σύμβασης έργου. Η ανάδοχος εταιρεία (ΤΟΜΗ ΑΒΕΤΕ) είχε υποβάλει ένσταση στις 24.2.17 μετά την αρχική απόρριψη εκ μέρους του ΥΠΠΟΑ της πρώτης αίτησης για διάλυση της εργολαβίας (διαμαρτυρόμενη για απουσία αντικειμένου). Θα περίμενε κανείς ότι η αρμόδια διεύθυνση του ΥΠΠΟΑ, αφού πλέον έχει απορρίψει για δεύτερη φορά την αίτηση διάλυσης της σύμβασης έργου, θα είχε και ένα σχέδιο για την εξέλιξη της υπόθεσης.
Βρισκόμαστε σε σημείο ακινησίας, καθώς η επόμενη δυνατότητα που παρέχει ο νόμος στην ανάδοχο εταιρεία είναι να καταθέσει «αίτηση θεραπείας» προς το Τεχνικό Συμβούλιο του ΥΠΠΟΑ, το οποίο έχει γνωμοδοτικό χαρακτήρα. Είναι σαφές ότι μετά την εμμονή της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Νεωτέρων και Σύγχρονων Μνημείων να μη συζητάει το θέμα και να απορρίπτει τις αιτήσεις του εργολάβου, το Τεχνικό Συμβούλιο είναι αμφίβολο αν θα γνωμοδοτούσε ποτέ εναντίον της απόφασης της Διεύθυνσης. Το ΥΠΠΟΑ μοιάζει να έχει εμπλακεί σε έναν τεράστιο φαύλο κύκλο και η θέση της υπουργού κρίνεται εξαιρετικά αμήχανη όσο και κρίσιμη.
Οι επιλογές
Δύο επιλογές φαίνεται να έχει η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου. Πρώτον, να κηρύξει έκπτωτη την εργολαβία και να κινήσει εξ αρχής τη διαδικασία, επιλογή για την οποία θα χρεωθεί προσωπικά περαιτέρω καθυστέρηση του έργου κατά έναν ή ενάμιση χρόνο υπό κανονικές συνθήκες. Δεύτερον, να «συρθεί» στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την ανάδοχο εταιρεία που επιθυμεί να λύσει την εργολαβία και να ακούσει τους όρους και τις δεσμεύσεις του συνομιλητή της. Είναι σαφές ότι για να συνεχιστεί το έργο με επανεκκίνηση της ισχύουσας εργολαβίας θα πρέπει το ΥΠΠΟΑ να διασφαλίσει συνθήκες απρόσκοπτου έργου.
Επιπλέον, το έργο καθίσταται περισσότερο επισφαλές όσο το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, που προτίθεται να ενισχύσει την αποπεράτωση με 14,5 εκατ. ευρώ, εμφανίζεται ολοένα και πιο σαφές στις απαιτήσεις του απέναντι στο ΥΠΠΟΑ. Ευλόγως, το Ιδρυμα Νιάρχος έχει στείλει λίστα με προαπαιτούμενα στην ηγεσία του ΥΠΠΟΑ, η πλήρης κατοχύρωση των οποίων και μόνον αυτή θα αποδεσμεύσει τη χορηγία. Ζητείται δηλαδή με σαφήνεια η διασφάλιση των μελλοντικών προϋπολογισμών της Εθνικής Πινακοθήκης, οι κανόνες λειτουργίας της, οι συνθήκες μεταφοράς των έργων από τις αποθήκες του Ασπροπύργου, η στελέχωση με αυξημένο προσωπικό κ.ά. Είναι σε θέση να απαντήσει το υπουργείο Πολιτισμού;