Το κινεζικό καβούρι (Chinese mitten crab), με πόδια τριχωτά και δαγκάνες που τεντωμένες φτάνουν τα 25 εκατοστά, θεωρείται ένα από τα πιο χωροκατακτητικά είδη στον κόσμο.
Τα καβούρια αυτά είναι σχεδόν άτρωτα, λένε οι επιστήμονες: Τρώνε σχεδόν τα πάντα, μπορούν να ζήσουν στη στεριά, σε θαλασσινό αλλά και γλυκό νερό, αναπαράγονται ραγδαία -από 250.000 έως 1 εκατομμύριο αυγά τη φορά-, δεν έχουν φυσικούς εχθρούς και είναι εξαιρετικά ανθεκτικά.
Πιθανότατα έχοντας ταξιδέψει από την Ασία όπου απαντάται το είδος στην Ευρώπη μέσα στο έρμα πλοίων, βρέθηκαν για πρώτη φορά στη Γηραιά Ήπειρο πριν από έναν αιώνα, σε ποτάμι κοντά στη Βρέμη. Έκτοτε, ο αριθμός τους έχει εκτοξευτεί.
This is a Chinese mitten crab and is the only freshwater crab in the UK. You may be unsurprised to learn its a non native and degrades riverbanks with burrows and predates native species. In the autumn they undergo huge migrations to breed in brackish water. pic.twitter.com/uU50HwbtCo
— Jack Perks (@JackPerksPhoto) April 28, 2021
Σήμερα, 18 από τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαθέτουν πληθυσμούς του συγκεκριμένου είδους, το οποίο περιλαμβάνεται στη λίστα της Ε.Ε με τα χωροκατακτητικά ξένα είδη έντονου προβληματισμού. Μεταξύ των επιπτώσεων που τους αποδίδονται στα εγχώρια ευρωπαϊκά οικοσυστήματα είναι η διατάραξη της υδάτινης τροφικής αλυσίδας, της μετάδοσης της πανώλης της καραβίδας και την αυξημένη διάβρωση φραγμάτων και όχθεων.
Στρατηγική με παγίδες
Οι επιστήμονες σε ολόκληρη την ήπειρο αναζητούν τρόπους μείωσης του πληθυσμού του καβουριού αυτού για την προστασία των ντόπιων οικοσυστημάτων. Το 2023, συνασπίστηκαν στο πλαίσιο ενός χρηματοδοτούμενου από την Ε.Ε προγράμματος με την ονομασία «Clancy».
Μέχρι στιγμής, η πιο επιτυχημένη στρατηγική για τον περιορισμό τους είναι μια παγίδα που αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο της Αμβέρσας και την Υπηρεσία Περιβάλλοντος της Φλάνδρας στο Βέλγιο.
The Chinese Mitten Crab has been found in Morecambe Bay. If you find one please retain it (where possible), record the location and get in touch with us via our online form at https://t.co/ZwNyxK6uBF pic.twitter.com/Rq43AheDVB
— North Western IFCA (@NWIFCA) October 21, 2020
Τρεις τέτοιες παγίδες έχουν εγκατασταθεί στη χώρα από το 2018, πιάνοντας περίπου 3 εκατομμύρια καβούρια, σύμφωνα με τον Γιόνας Σέλινκ, καθηγητή υδάτινης οικολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αμβέρσας. Ένα μεταλλικό κανάλι εγκαθίσταται κατά μήκος ενός ποταμού, στο οποίο πέφτουν τα καβούρια καθώς κινούνται πλάγια κατά μήκος της κοίτης του ποταμού. Ανήμπορα να κολυμπήσουν όπως άλλα υδρόβια είδη, αναγκάζονται να συρθούν κατά μήκος σωλήνων που οδηγούν σε κλουβιά στις δύο όχθες όπου και συλλέγονται.
Μια ανάλογη παγίδα, που δημιουργήθηκε εκτός ευρωπαϊκού προγράμματος, εγκαταστάθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο πέρυσι, και σχεδιάζεται να τοποθετηθεί τα επόμενα χρόνια σε Βέλγιο, Γερμανία, Γαλλία και Σουηδία.
Άλλες μέθοδοι παγίδευσης, όπως η χρήση διχτυών, είναι πιο περίπλοκες και δαπανηρές, λέει ο Σέλινκ: «Σε μια καλή μέρα, στο Βέλγιο, μπορεί να πιαστούν 80 έως 100 καβούρια με το δίχτυ, ενώ με τη νέα παγίδα πιάνονται 8.000 έως 10.000 καβούρια ημερησίως» εξηγεί.
Η ΕΕ εκτιμά πως το κόστος της οικονομικής ζημιάς στα μέλη της εξαιτίας των χωροκατακτητικών ξενικών ειδών ανέρχεται σε 12 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, γι’ αυτό και η στρατηγική της για τη βιοποικιλότητα επιδιώκει να διαχειριστεί τα είδη αυτά, αποτρέποντας την εξάπλωσή τους.
Τι γίνονται τα νεκρά καβούρια
Αν και οι επιστήμονες θεωρούν τις νέες αυτές παγίδες ένα αποτελεσματικό και οικονομικά αποδοτικό τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος, δεν έχουν λύση προσώρας για το τι να κάνουν τα καβούρια που πιάνουν.
First ever Chinese mitten crab trap installed as public asked to report sightingshttps://t.co/4fAGlkgbVZ
— Natural World Fund (@TheNaturalFund) December 4, 2023
Ο Μπγιορν Σκουκόβ, επιστήμονας στο Ινστιτούτο Alfred Wegener, το οποίο εδρεύει στη Γερμανία και συμμετέχει στο πρόγραμμα Clancy, εξηγεί πως στις χώρες της Ε.Ε οι κανόνες για τη ευζωία των ζώων διαφέρουν. Όπως λέει, στη Γερμανία οι επιστήμονες επιτρέπεται να θανατώνουν τα καβούρια μόνο με βρασμό ή με τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος. Ενώ στο Βέλγιο, τα καταψύχουν σε κουβάδες.
«Θεωρούμε πως το πρόγραμμα θα μας δώσει πληροφορίες σχετικά με τον πιο ανθρώπινο τρόπο θανάτωσής τους» καθώς για την περαιτέρω χρήση των νεκρών καβουριών, λέει ο ίδιος.
Ενώ τα καβούρια αυτά θεωρούνται εποχιακή λιχουδιά στην Κίνα, ο Σέλνικ εξηγεί πως, καθώς δεν έχουν πολύ κρέας, δεν είναι δημοφιλή στην ευρωπαϊκή αγορά. Προσθέτει ότι τα καβούρια που πιάνονται σε μία από τις παγίδες του Βελγίου, καταλήγουν σε τοπικό ζωολογικό κήπο ως ζωοτροφή.
Πηγή: CNN
