Οι φωτογραφίες ενός συμπαθέστατου μικρού ιπποπόταμου που γεννήθηκε στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο ταξίδεψαν τις προηγούμενες μέρες εντός και εκτός των συνόρων της χώρας μας, καθώς η γέννησή του θεωρείται σημαντική εξέλιξη για τη διεθνή επιβίωση του είδους του. Δεν πρόκειται για έναν κοινό ιπποπόταμο, καθώς ανήκει στην κατηγορία των πυγμαίων ιπποπόταμων, ενός από τα πλέον σπάνια και απειλούμενα είδη. Εκτιμάται ότι μόνο 2.000 – 2.500 ζουν στη φύση και πιο συγκεκριμένα στην Ακτή Ελεφαντοστού, τη Γουινέα, τη Λιβερία και τη Σιέρα Λεόνε. Το βασικό χαρακτηριστικό τους, όπως μαρτυρά και το όνομά τους, είναι το μέγεθός τους: πέντε φορές μικρότεροι και 10 φορές ελαφρύτεροι σε σχέση με τους κοινούς ιπποπόταμους, ενώ φέρουν και πιο μικρή άνω γνάθο.
Γιος της Λίζι και του Τζαμάλ
Το συγκεκριμένο ιπποποταμάκι –ακόμα δεν έχει όνομα–γεννήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου και πλέον έχει φτάσει τα 18 κιλά. Οι ειδικοί που το παρακολουθούν σχολιάζουν πως είναι ιδιαίτερα χαρούμενοι με την ανάπτυξή του, ενώ σχολιάζουν ως θετική εξέλιξη το γεγονός πως πρόκειται για αγόρι. «Η αναλογία θηλυκών – αρσενικών πυγμαίων ιπποπόταμων στα ζωολογικά πάρκα είναι 7 προς 1, οπότε καταλαβαίνετε πως η γέννηση ενός αγοριού είναι σημαντική για την εξέλιξη του είδους του», σχολιάζει ο Ζαν – Ζακ Λεσουέρ, διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου. Οι γονείς του νεαρού θηλαστικού, η Λίζι (το όνομα της προέρχεται από την Ελισάβετ Β΄, καθώς γεννήθηκε τη μέρα των γενεθλίων της!) και ο Τζαμάλ, είναι 20άρηδες, ενώ οι ιπποπόταμοι αυτού του είδους φτάνουν σε καθεστώς αιχμαλωσίας μέχρι περίπου τα 30 έτη. Το σημαντικό όμως είναι πως και οι δύο έχουν καταγεγραμμένο γενεαλογικό δέντρο, καθώς στα τόσο σπάνια ζώα υπάρχει πάντα ο κίνδυνος της αιμομιξίας.
Μόλις φτάσει τριών ετών θα μας πει ο συντονιστής του είδους του σε ποιο πάρκο θα το στείλουμε, ώστε να ζευγαρώσει με το κατάλληλο ταίρι αποφεύγοντας με αυτόν τον τρόπο και το παραμικρό ενδεχόμενο αιμομιξίας.
«Σκεφτείτε πως το 2023 είχαμε συνολικά 12 γεννήσεις σε ζωολογικά πάρκα και επιβίωσαν περίπου τα μισά. Η Λίζι στο παρελθόν είχε γεννήσει άλλα τέσσερα μωρά, εκ των οποίων επιβίωσαν τα τρία. Δεν τα έχουμε εδώ στο πάρκο, όπως δεν θα κρατήσουμε ούτε το ιπποποταμάκι που γεννήθηκε τώρα». Οπως εξηγεί στην «Κ» ο κ. Λεσουέρ, το Αττικό Ζωολογικό Πάρκο είναι μέλος της EAZA (Ευρωπαϊκή Ενωση Ζωολογικών Κήπων και Ενυδρείων) που παρακολουθεί και καταγράφει τη γενεαλογία και την αναπαραγωγή των απειλούμενων ειδών μέσω ειδικών προγραμμάτων. Για το κάθε είδος υπάρχει και ο αντίστοιχος συντονιστής, που θα αποφασίσει για το πού θα συνεχίσει ο μικρός ιπποπόταμος τη ζωή του. «Μόλις φτάσει τριών ετών θα μας πει ο συντονιστής του είδους του σε ποιο πάρκο θα το στείλουμε, ώστε να ζευγαρώσει με το κατάλληλο ταίρι αποφεύγοντας με αυτόν τον τρόπο και το παραμικρό ενδεχόμενο αιμομιξίας».
Ο Δημήτρης Ποσάντζης, κτηνίατρος του ζωολογικού πάρκου, μαζί με τη συνάδελφο του και τους φροντιστές, παρακολούθησαν όλη τη διάρκεια εγκυμοσύνης της Λίζι, χωρίς όμως ιδιαίτερο άγχος. «Δεν χρειάστηκε να επέμβουμε, καθώς τα συγκεκριμένα ζώα έχουν συνήθως εύκολο τοκετό και δεν απαιτείται κάποια βοήθεια από εμάς. Παρακολουθούσαμε βέβαια τη Λίζι από τα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης της, κάναμε υπερήχους για την εξέλιξη του εμβρύου, ενώ τις μέρες του τοκετού υπήρξε και επιπλέον επιτήρηση μέσα από τις κάμερες. Αν και η Λίζι είναι πλέον εξοικειωμένη με την ανθρώπινη παρουσία δεν θέλαμε να την επιβαρύνουμε με το να είμαστε διαρκώς δίπλα της. Ευτυχώς όλα πήγαν καλά και είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι».
Η σημασία της επανένταξης στις περιπτώσεις των απειλούμενων ειδών
-
Η Μάινα του Ρόθτσαιλντ ένα όμορφο λευκό πουλί, ωδικό, θύμα του ανεξέλεγκτου εμπορίου στο Μπαλί. Το 2001 είχαν απομείνει μόνο 6 στη φύση.
-
Ο Ορυξ Ντάμμα, ένα είδος αντιλόπης που αν και υπήρξε από τα πιο κοινά μεγάλα θηλαστικά της Σαχάρας το διάστημα ’80-’90 κινδύνεψε με εξόντωση. Το 2000 ανακηρύχθηκε ως «εξαφανισμένο από τη φύση».
-
Τη δεκαετία του ’70, ύστερα από έναν καταστροφικό κυκλώνα, ο πληθυσμός της νυχτερίδας του είδους Ροντρίγκεζ συρρικνώθηκε.
(φωτό: Αττικό Ζωολογικό Πάρκο)
Τόσο ο κ. Λεσουέρ όσο και ο κ. Ποσάντζης επισημαίνουν τη συμβολή των ζωολογικών πάρκων στη διάσωση ειδών που κινδυνεύουν με εξαφάνιση. «Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις», σχολιάζει ο κ. Λεσουέρ και δίνει για παράδειγμα τη Μάινα του Ρόθτσαιλντ, ένα όμορφο λευκό πουλί, ωδικό, θύμα του ανεξέλεγκτου εμπορίου στο Μπαλί. «Το 2001 είχαν απομείνει ελάχιστα στη φύση, ο αριθμός που έχει καταγραφεί είναι 6! Ταυτόχρονα όμως, στα ζωολογικά πάρκα το είδος αναπαράχθηκε με επιτυχία και μέσα από επανειλημμένες επανεντάξεις το είδος τους αρχίζει να επανέρχεται. Ο τωρινός πληθυσμός στο Μπαλί προέρχεται από ζωολογικούς κήπους. Ακόμα όμως κινδυνεύει».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Ενα ακόμα παράδειγμα που έρχεται στη συζήτηση είναι ο Ορυξ Ντάμμα, ένα είδος αντιλόπης που αν και υπήρξε από τα πιο κοινά μεγάλα θηλαστικά της Σαχάρας το διάστημα ’80-’90 κινδύνεψε με εξόντωση, καθώς τα τεράστια κέρατά του τον είχαν κάνει στόχο των κυνηγών. Το 2000 ανακηρύχθηκε ως «εξαφανισμένο από τη φύση», πλέον όμως έχει επανενταχθεί σε όλη τη Βόρεια Αφρική. «Xάρη στα προγράμματα αναπαραγωγής των ζωολογικών πάρκων το είδος σήμερα επιβιώνει», σχολιάζει ο κ. Λεσουέρ, κλείνοντας τη συζήτηση με την ιστορία της νυχτερίδας του Ροντρίγκεζ, ενός είδους που θυμίζει όπως μας λέει «μικρή αλεπού» και που ζούσε στο νησί Ροντρίγκεζ, δυτικά της Μαγαδασκάρης. «Τη δεκαετία του ’70, ύστερα από έναν καταστροφικό κυκλώνα, ο πληθυσμός του συγκεκριμένου είδους συρρικνώθηκε σε λιγότερο από 100. Τότε το Ζωολογικό Πάρκο Ντάρελ στο Τζέρσεϊ ξεκίνησε ένα πολύ επιτυχές πρόγραμμα αναπαραγωγής και επανένταξης. Πλέον ο πληθυσμός τους θεωρείται ασφαλής, ακόμα και στην περίπτωση που η καταστροφή χτυπήσει ξανά στη φύση».
