«Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δεν μπορεί να συμφωνήσει με τη δημιουργία ελαφοκομείων στη Ρόδο. Εχουμε να κάνουμε με προστατευόμενο είδος το οποίο πρέπει να ζει ελεύθερο στη φύση. Είναι δυνατόν να δημιουργούμε μικρούς ζωολογικούς κήπους για αυτά τα ζώα;» Ο Πέτρος Βαρελίδης, γενικός γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ξεκαθαρίζει μιλώντας στην «Κ» πως τα σχέδια της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και του Δήμου Ρόδου, για τη δημιουργία πέντε ελαφοκομείων στο νησί των ιπποτών, δεν μπορούν να προχωρήσουν.
Η δημιουργία των πάρκων, ως λύση στα προβλήματα που προκαλούν –σύμφωνα με μεγάλη μερίδα γεωργών και κατοίκων– τα πλατώνια στο νησί, ανακοινώθηκε τον περασμένο Ιανουάριο από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου έπειτα από συζήτηση και σύμπνοια στο θέμα με τον Δήμο Ρόδου.
«Εχουμε να κάνουμε με προστατευόμενο είδος το οποίο πρέπει να ζει ελεύθερο στη φύση. Είναι δυνατόν να δημιουργούμε μικρούς ζωολογικούς κήπους για αυτά τα ζώα;»
Σύμφωνα με το σχέδιο δήμου και περιφέρειας, το κοινό θα μπορούσε να επισκεφθεί τα πάρκα, που θα χωροθετούνταν από τη Διεύθυνση Δασών και θα χρηματοδοτούνταν από το υπουργείο Περιβάλλοντος.
Οι θέσεις που προτάθηκαν για τη δημιουργία τους ήταν στο Φράγμα Γαδουρά στη Νότια Ρόδο αλλά και σε περιοχή μεταξύ των χωριών Ψίνθος και Απόλλωνα.
Εναν μήνα αργότερα, ακολούθησε ψήφισμα της περιφέρειας με τρία αιτήματα προς το ΥΠΕΝ: άμεση μείωση του πληθυσμού των πλατωνιών, ένταξη των ζημιών που προκαλούν στις καλλιέργειες στη λίστα των αποζημιώσεων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και εκπόνηση μιας νέας μελέτης για την εξακρίβωση του πληθυσμού τους.
Σημειώνεται πως σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΠΘ, ο πληθυσμός κυμαινόταν πριν τη μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε πέρυσι το καλοκαίρι στο νησί, ανάμεσα στα 5.800 και 6.200 ελάφια.
Στελέχη του δήμου αλλά και της Περιφέρειας, όπως και πολλοί γεωργοί στο νησί, διαφωνούν με αυτή την εκτίμηση κι ανεβάζουν τον πληθυσμό τους ακόμα και στα 20.000 ελάφια.
Ο Δημήτρης Μπακαλούδης, καθηγητής Οικολογίας και Διαχείρισης Αγριας Πανίδας στο ΑΠΘ, o οποίος είναι και ο άνθρωπος που προχώρησε στην εκτίμηση του πληθυσμού των πλατωνιών έπειτα από πρόσκληση του ΟΦΥΠΕΚΑ το 2021, λέει στην «Κ» πως ο αριθμός των ελαφιών όχι απλώς δεν έχει αυξηθεί αλλά δεδομένου ότι κατά τη διάρκεια της περσινής μεγάλης πυρκαγιάς κάηκε το 1/4 του νησιού, ενδέχεται να έχει μειωθεί. «Υπάρχει ένας αριθμός dama dama (επιστημονική ονομασία του πλατωνιού) που κάηκαν και πέθαναν τότε έπειτα από τραυματισμό, αλλά ακόμα δεν έχει υπολογιστεί» σημειώνει ο κ. Μπακαλούδης.
Το σκιώδες δημοτικό ελαφοκομείο και οι πιέσεις του δήμου
Τον περασμένο Μάρτιο, η αποκάλυψη πως στο δημοτικό ελαφοκομείο στο πάρκο Ροδίνι, το οποίο τόσο σύμφωνα με τον κ. Βαρελίδη όσο και με τον νέο δήμαρχο του νησιού, Αλέξανδρο Κολιάδη, λειτουργούσε με σκιώδη τρόπο και επί της ουσίας δεν είχε πάρει ποτέ έγκριση από το ΥΠΕΝ, βρέθηκαν εκατοντάδες νεκρά ελάφια, προκάλεσε τη μήνη των ζωοφιλικών οργανώσεων και κοινωνική κατακραυγή.
Οπως είχε σημειώσει τότε μιλώντας στην «Κ» ο κ. Κολιάδης: «Η κατάσταση στο ελαφοκομείο δεν είναι η πρέπουσα τουλάχιστον τα τελευταία πέντε χρόνια. Δεν είχε ποτέ τη φροντίδα που έπρεπε αυτός ο χώρος». Ο δήμος παρήγγειλε ΕΔΕ για την τραγική κατάσταση.
Το ΥΠΕΝ επεξεργάζεται ένα σχέδιο το οποίο εστιάζει στον έλεγχο αναπαραγωγής των ελαφιών, με παράλληλη δημιουργία περιφράξεων στις καλλιέργειες και τις περιοχές που πλήττονται αλλά και στα περάσματα των πλατωνιών.
Η παραπάνω εξέλιξη φαίνεται πως προβλημάτισε περαιτέρω το ΥΠΕΝ όσον αφορά τη δημιουργία ελαφοκομείων και κατά πόσο αυτά είναι η ενδεδειγμένη λύση για τη διαχείριση των dama dama στο νησί.
«Απ’ ό,τι φαίνεται το ΥΠΕΝ παγώνει τα σχέδια για τα ελαφοκομεία» λέει στην «Κ» ο αντιδήμαρχος Πρωτογενούς Ανάπτυξης Ρόδου, Θωμάς Κώστας, τονίζοντας πως αυτή είναι μια αρνητική εξέλιξη.
«Σε κάποια χωριά τα πλατώνια είναι περισσότερα από τους κατοίκους» σχολιάζει ο κ. Θωμάς και προσθέτει: «Τα πάρκα είναι η πιο ενδεδειγμένη λύση για το πρόβλημα. Τα πλατώνια έχουν φτάσει να μπαίνουν στις αυλές των σπιτιών. Xθες μαζέψαμε ένα νεκρό ελάφι το οποίο ενεπλάκη σε τροχαίο ατύχημα στην περιοχή της Λάρδας. Αυτό συμβαίνει συστηματικά πια. Κινδυνεύουν οι οδηγοί».
«Περιμέναμε τον κ. Σκυλακάκη στη Ρόδο την περασμένη εβδομάδα για να συζητήσουμε με τον υπουργό εκ νέου το θέμα, αλλά λόγω απαγορευτικού, δεν ήρθε στο νησί. Θα μας επισκεφτεί το αμέσως επόμενο διάστημα, όπως μας ενημέρωσαν» μας λέει ο αντιπεριφερειάρχης Πρωτογενή Τομέα, Νοτίου Αιγαίου, Φιλήμονας Ζαννετίδης.
Η ανάγκη για ένα ρεαλιστικό σχέδιο διαχείρισης των ελαφιών
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τον κ. Βαρελίδη, το ΥΠΕΝ επεξεργάζεται αυτή τη στιγμή ένα σχέδιο για την αντιμετώπιση του θέματος, το οποίο εστιάζει στον έλεγχο αναπαραγωγής των ελαφιών, με παράλληλη δημιουργία περιφράξεων στις καλλιέργειες και τις περιοχές που πλήττονται αλλά και στα περάσματα των πλατωνιών.
Ο καθηγητής του ΑΠΘ, κ. Μπακαλούδης, τονίζει πως η μεγαλύτερη συγκέντρωση του πληθυσμού των πλατωνιών βρίσκεται στην περιοχή της Απολακκιάς κι αυτό είναι το σημείο που πρέπει να ελεγχθεί για να σταματήσει η διάχυση των ελαφιών σε ολόκληρο το νησί.
Οσο για τις φιλοζωικές οργανώσεις δηλώνουν την ικανοποίησή τους με το πάγωμα της δημιουργίας των πέντε ελαφοκομείων. Οπως σημειώνεται σε ανακοίνωση της «Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νέμεσις για το Περιβάλλον, τα Ζώα – το Αντι-Κυνήγι»: «Οι στοχευμένες παρεμβάσεις και ο αγώνας της Ομοσπονδίας σε συνεργασία με τους τοπικούς φιλοζωικούς και περιβαλλοντικούς φορείς, τον Φιλοζωικό Σύλλογο Ρόδου, την ομάδα Liber Life, τον Σύλλογο Προστασίας Περιβάλλοντος Ρόδου και εκατοντάδες πολίτες που έδωσαν έναν μεγάλο αγώνα για να μην υλοποιηθούν οι απαράδεκτες αποφάσεις της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και του Δήμου Ρόδου, έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στις θετικές εξελίξεις».
