Στην 4η θέση της Ε.Ε. ως προς τη μείωση των εκπομπών αερίων βρίσκεται η Ελλάδα. Ειδικότερα η χώρα πέτυχε σημαντική μείωση (-65,4%) εκπομπών στους τομείς της παραγωγής ηλεκτρισμού, θερμότητας και της ενεργοβόρου βιομηχανίας μεταξύ του 2005 και του 2023.
Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στην ετήσια έκθεση του Green Tank με τίτλο «Τάσεις στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών στην Ε.Ε. και την Ελλάδα 2005-2023», όπου αναλύθηκαν οι τάσεις εκπομπών των τομέων που υπάγονται στο ΣΕΔΕ, τόσο για την Ε.Ε.-27 όσο και για την Ελλάδα.
Σύμφωνα με την έκθεση, το 2023 καταγράφηκαν οι χαμηλότερες εκπομπές αερίων στους τρεις τομείς από το 2005 τόσο στην Ε.Ε. (1,114.8 εκατ. τόνοι) όσο και στην Ελλάδα (29 εκατ. τόνοι), ενώ από το 2005 μέχρι πέρσι η χώρα μας ξεπέρασε κατά 17 ποσοστιαίες μονάδες την Ε.Ε., αλλά και τον μέσο ευρωπαϊκό στόχο μείωσης εκπομπών για το 2030.
Ιστορικό χαμηλό στη μείωση χρήσης λιγνίτη
Η πρόοδος της Ελλάδας στη μείωση εκπομπών αερίων αποδίδεται κυρίως στη μείωση της χρήσης του λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή, καθώς υπήρξε μείωση 85,8% σε εκπομπές το 2023 σε σχέση με το 2005. Ωστόσο πολύ μικρότερη ήταν η μείωση από τις μονάδες ορυκτού αερίου την αντίστοιχη περίοδο, μόλις -3.7%, ενώ το 2023 οι εκπομπές aερίων από τις μονάδες ορυκτού αερίου ξεπέρασαν αυτές από τις λιγνιτικές μονάδες για δεύτερη χρονιά (μετά το 2021).
Αναφορικά με τις αερομεταφορές, οι εκπομπές τριπλασιάστηκαν σε σχέση με το ιστορικό χαμηλό του 2020 εξαιτίας της πανδημίας.
Μιλώντας στην «Κ» η αναλύτρια δεδομένων του Green Tank και βασική συντάκτρια της έκθεσης, Ιωάννα Σούκα αναφέρει πως η πρόοδος της Ελλάδας και η μείωση των εκπομπών αερίων κατά 71% από το 2005 οφείλονται κυρίως στη μείωση της ηλεκτροπαραγωγής και της χρήσης ορυκτών καυσίμων.
«Ωστόσο δεν μπορούμε να παραβλέψουμε πως, παρά τη συρρίκνωση των λιγνιτικών μονάδων, φαίνεται ότι η χρήση του ορυκτού αερίου κερδίζει αργά μεν, σταθερά δε έδαφος. Ηδη για το πρώτο πεντάμηνο του 2024 η χρήση του ορυκτού αερίου έχει αυξηθεί στην ηλεκτροπαραγωγή, δημιουργώντας μία ανησυχητική τάση για το μέλλον», σημειώνει.
Μικρή πρόοδος στη μείωση εκπομπών στη βιομηχανία
Στην έκθεση παρουσιάζονται η κατάταξη των τομέων που ρυπαίνουν περισσότερο από το 2005 έως και το 2023, καθώς και οι μεγαλύτεροι ρυπαντές στην Ελλάδα για πέρσι.
Ειδικότερα, η βιομηχανία παραμένει ο κλάδος με τη μικρότερη πρόοδο, καθώς καταγράφηκαν οι δεύτερες χαμηλότερες εκπομπές (12.2 εκατ. τόνοι) την τελευταία δεκαετία.
Στη μείωση συνεισέφεραν κυρίως οι λοιποί κλάδοι της βιομηχανίας, όπως αλουμίνιο, μεταλλεία, λιπάσματα. Στα διυλιστήρια παρατηρείται σχετική στασιμότητα στις εκπομπές, ενώ στον κλάδο των τσιμέντων το τελευταίο έτος σημειώθηκε μικρή αύξηση.
Σχολιάζοντας τους τομείς που εξακολουθούν να ρυπαίνουν το περιβάλλον, η κ. Σούκα σημειώνει πως στην ελληνική βιομηχανία υπήρξε μία πάρα πολύ μικρή μείωση εκπομπών αερίων μεταξύ του 2022-2023, η οποία ήταν μικρότερη από τη μείωση των εκπομπών στην υπόλοιπη Ευρώπη συνολικά.
«Στα διυλιστήρια υπάρχει μία γενικότερη στασιμότητα μεταξύ των ετών, ενώ οι τσιμεντοβιομηχανίες εμφανίζουν αυξημένες εκπομπές αερίων μετά την πανδημία, παρά το γεγονός πως ο κλάδος βρίσκεται σε διαδικασία απανθρακοποίησης. Σε κάθε περίπτωση προσδοκούμε πως η λήψη μέτρων που αναμένεται να ληφθούν θα φανεί στην επόμενη έκθεση για τις τάσεις εκπομπών αερίων», εξηγεί η κ. Σούκα.
Οι μεγαλύτεροι ρυπαντές
Ως προς τους μεγαλύτερους ρυπαντές, ο ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου παραμένει σταθερά στην πρώτη θέση της κατάταξης των μεγαλύτερων ρυπαντών, ενώ το 2023 προστέθηκε στην κατάταξη, και συγκεκριμένα στην τέταρτη θέση, η νέα μονάδα της ΔΕΗ, η Πτολεμαΐδα 5.
Την πρώτη πεντάδα της κατάταξης συμπληρώνουν οι τρεις μεγάλες εγκαταστάσεις διυλιστηρίων: Στη δεύτερη θέση η Motor Oil, στην τρίτη θέση τα ΕΛΠΕ στην Ελευσίνα, στην πέμπτη θέση τα ΕΛΠΕ στον Ασπρόπυργο.
