Σε έξαρση βρίσκεται η προσβολή των πλατάνων στην Ηπειρό (Platanus orientalis και Platanus x acerifolia) από την ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους, με αποτέλεσμα οι αρμόδιοι να προβαίνουν στην κοπή των δέντρων.
Τα δέντρα στον μώλο της πόλης βρίσκονται αντιμέτωπα εδώ και χρόνια με έναν μύκητα που «νεκρώνει» τον κορμό τους.
Σύμφωνα με το δασαρχείο Ιωαννιτών περίπου 70 πλατάνια αιωνόβια έχουν κοπεί τα τελευταία έξι χρόνια πέριξ της λίμνης Παμβώτιδας και εντός της πόλης των Ιωαννίνων, καθώς και ακόμη -δέκα- δέντρα στο νησάκι των Ιωαννίνων & στις γειτονικές εκτάσεις. Ωστόσο φέτος το πρόβλημα επικεντρώνεται στα Ζαγοροχώρια και συγκεκριμένα κοντά στον Βοϊδομάτη όπου έχουν νεκρωθεί ήδη 52 δέντρα από τους αρμόδιους και αναμένεται να γίνουν παρεμβάσεις σε δεκάδες ακόμη που «νοσούν».
Οπως εξηγεί στην «Κ» ο Γιώργος Σαούγκος, προϊστάμενος στο τμήμα πρασίνου του Δήμου Ιωαννιτών, η ασθένεια στα συγκεκριμένα είδη πλατανιών στην Ηπειρο αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας οφείλεται σε έναν εισβολικό μύκητα, ο οποίος έφτασε στην Ευρώπη από την Αμερική μετά τον Β’ Παγκόσμιο.
«Ο συγκεκριμένος μύκητας υπήρχε στα κουτιά από ξύλο πλατάνου που αποθήκευαν όπλα. Πρώτα έφτασε στη Γαλλία και την Ιταλία και σιγά σιγά άρχισε να προσβάλει αυτά τα μέρη. Εκτοτε ο μύκητας «ταξιδεύει» κυρίως μέσω γεωργικών μηχανημάτων, αλλά πιθανώς και μέσω πουλιών και εντόμων», εξηγεί ο ίδιος.
Δεν υπάρχει «αντίδοτο»
Σημειώνει πως δεν υπάρχει κάποιο «αντίδοτο» για την αντιμετώπιση της ασθένειας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως είναι πως εκτός του ότι το δέντρο πρέπει να κοπεί από τον κορμό του, καθώς αποδυναμώνεται τόσο πολύ που μπορεί να πέσει ανά πάσα στιγμή, δεν ενδείκνυται η επαναφύτευση του ίδιου είδους εξαιτίας πιθανής επιμόλυνσης.
«Από μελέτες που έχουν γίνει έχει διαπιστωθεί πως περνούν 7-9 χρόνια από τη στιγμή της μόλυνσης του δέντρου μέχρι να φανούν τα πρώτα δείγματα στα κλαδιά και τον κορμό του. Οταν γίνει αυτό, δυστυχώς δεν υπάρχει plan B», προσθέτει ο κ. Σαούγκος.
Σε μία προσπάθεια να περιορίσει την εξάπλωση του μύκητα, το υπουργείο Περιβάλλοντος εξέδωσε πέρσι μία νέα υπουργική απόφαση με την οποία οι τοπικές δασικές υπηρεσίες υποχρεούνται να κάνουν φυτοϋγειονομικούς ελέγχους, όπως και τοπικά σχέδια. Προβλέπεται επίσης πως τα μηχανήματα που θα μπαίνουν σ’ αυτές τις περιοχές θα πρέπει να φέρουν πιστοποιητικό απολύμανσης, ούτως ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος διασποράς της ασθένειας.
Θυσίες
Περιγράφοντας τη διαδικασία των ελέγχων, ο Ρήγας Τσιακίρης, δασολόγος και προϊστάμενος του τμήματος δασοτεχνικών έργων του δασαρχείου Ιωαννίνων, αναφέρει πως αφού διαπιστωθεί η απότομη ξήρανση των δέντρων, αμέσως γίνεται δειγματοληψία. Επειτα, το δείγμα στέλνεται στο εργαστήριο και όταν επιβεβαιωθεί η παρουσία του μύκητα, τότε προχωρούν σε νέκρωση του δέντρου.
«Συνήθως νεκρώνουμε κάποια επιπλέον πλατάνια που δεν έχουν μολυνθεί αλλά είναι πολύ πιθανό να εμφανίσουν “συμπτώματα” στο μέλλον. Ετσι “θυσιάζουμε” ένα ή δύο δέντρα για να σταματήσουμε την εξάπλωση του μύκητα» σημειώνει.
Εξάπλωση
Σημειώνεται πως η ασθένεια δεν ταλαιπωρεί τα τελευταία χρόνια μόνο την Ηπειρο αλλά και άλλες περιοχές της Στερεάς Ελλάδας, της Θεσσαλίας και της Πελοποννήσου, δημιουργώντας εκτεταμένες καταστροφές σε όσα πλατάνια βρίσκονται κατά μήκος των ποταμών.
Το πρόβλημα είναι υπαρκτό αλλά προς ώρας διαχειρίσιμο με αποτέλεσμα ακόμη να μην κινδυνεύουν με σημαντική αλλοίωση εμβληματικά τοπία της χώρας.
«Με την πάροδο των χρόνων έχουμε περιορίσει τον ρυθμό μετάδοσης και πλέον καταφέρνουμε και επεμβαίνουμε άμεσα. Αρωγοί στο έργο μας είναι και οι πολίτες καθώς μόλις αντιληφθούν σημάδια μόλυνσης στα δέντρα μας ενημερώνουν», καταλήγει ο κ. Τσιακίρης.
Φωτογραφίες: Ρήγας Τσιακίρης
