Η χθεσινή ανακοίνωση του Δήμου Νέας Προποντίδας στη Χαλκιδική με την οποία οι κάτοικοι ενημερώνονταν για υπερβάσεις του αρσενικού στο νερό που επεξεργάζεται ο δήμος για την ύδρευση, δεν έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία.
Μεταξύ άλλων, αναφερόταν πως η λειψυδρία, η υπεράντληση και οι αυξημένες ανάγκες για νερό τους καλοκαιρινούς μήνες επιδείνωσαν την ποιότητα του αντλούμενου προς επεξεργασία νερού. Προτείνεται μάλιστα στους κατοίκους να χρησιμοποιούν το νερό του δικτύου ύδρευσης για χρήσεις υγιεινής και όχι για πόση ή μαγείρεμα. Κατά συνέπεια, ο δήμος έκρινε απαραίτητη την προσθήκη, στη μονάδα απομάκρυνσης αρσενικού, ενός επιπλέον σταδίου επεξεργασίας του νερού, ενώ μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία, ο δήμος θα μεταφέρει νερό με βυτιοφόρα οχήματα για την αντιμετώπιση των κοινοτήτων Νέας Τρίγλιας και Νέων Πλαγίων.
Μια χρόνια ιστορία που κλιμακώθηκε το φετινό καλοκαίρι
Στην πραγματικότητα, η παρουσία αρσενικού στο νερό που δίνουν οι γεωτρήσεις στις δύο αυτές κοινότητες είναι γνωστή εδώ και δύο δεκαετίες.
Σημειώνεται πως στη Νέα Τρίγλια οι κάτοικοι φτάνουν τις 3.500, ενώ στα Νέα Πλάγια τον χειμώνα είναι 1.300 και το καλοκαίρι ξεπερνούν τις 10.000.
Το 2010, η τότε δημοτική αρχή κατασκεύασε μονάδα εξυγίανσης για να απομακρύνει το αρσενικό. Στην περιοχή δεν υπάρχει κάποιος φυσικός ταμιευτήρας και η ύδρευση των κατοίκων στηρίζεται εξ ολοκλήρου στις γεωτρήσεις.
Την ίδια στιγμή, η διαρκής ανάπτυξη στο τουριστικό θέρετρο Νέα Πλάγια εκτινάσσει τη ζήτηση για νερό τα καλοκαίρια, με αποτέλεσμα οι γεωτρήσεις να δουλεύουν ακατάπαυστα.
Μάλιστα στις 29 Ιουλίου του 2024 το θέμα της ακαταλληλότητας του νερού ύδρευσης στις περιοχές αυτές έφτασε στη Βουλή, έπειτα από ερώτηση βουλευτών.
Στις 27 Αυγούστου, έπειτα από αίτημα του δημάρχου Νέας Προποντίδας, Εμμανουήλ Καρρά, ο δήμος κηρύχθηκε σε κατάσταση Εκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας λόγω λειψυδρίας.
«Η κατάχρηση των γεωτρήσεων σε συνδυασμό με την ξηρασία η οποία αφυδάτωσε το έδαφος, οδήγησε σε αύξηση των ποσοτήτων του αρσενικού» λέει στην «Κ» ο Γιάννης Καραπανταζής, αντιδήμαρχος Νέας Προποντίδας, υπεύθυνος για θέματα ύδρευσης και άρδευσης.
Οπως εξηγεί χαρακτηριστικά, «οι μετρήσεις του Σεπτεμβρίου έφτασαν στο ανώτατο επιτρεπτό όριο αρσενικού, δηλαδή στα 10 μικρογραμμάρια ανά λίτρο. Τόσο ήταν και στη μέτρηση της προηγούμενης εβδομάδας».
Τις μετρήσεις πραγματοποιεί μια φορά τον μήνα, για λογαριασμό του δήμου, το ΚΕΠΑΜΑΧ (Κέντρο Περιβαλλοντικής Αναβάθμισης Μονάδων Αντιρρύπανσης Χαλκιδικής-Ανώνυμη Εταιρεία ΟΤΑ). Οι μετρήσεις γίνονται σε δύο σημεία, η μία στο τέλος της μονάδας που περιορίζει το αρσενικό και η άλλη στις βρύσες.
Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο, η Νέα Τρίγλια και τα Νέα Πλάγια υδροδοτούνται από 10 γεωτρήσεις. «Στις πέντε από αυτές έχει παρατηρηθεί υψηλότερη συγκέντρωση αρσενικού» προσθέτει ο κ. Καραπανταζής.
Και όπως διευκρινίζει, η επεξεργασία του νερού αυτών των πέντε γεωτρήσεων γίνεται στην ειδική μονάδα για την αφαίρεση του αρσενικού με τρόπο που βασίζεται σε μελέτη καθηγητή του τμήματος Χημικών Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Η μονάδα αφαίρεσης του αρσενικού έχει τη δυνατότητα να επεξεργάζεται 100 κυβικά νερού την ώρα.
«Τώρα επεξεργαζόμαστε δύο φορές την ποσότητα του νερού που πέφτει στη δεξαμενή, έτσι ώστε να μειωθεί η ποσότητα αρσενικού, άρα την ώρα καθαρίζονται πια τα μισά κυβικά (50). Για να συμπληρώσουμε την υπόλοιπη ποσότητα φέρνουμε με βυτιοφόρα νερό από γειτονικές κοινότητες», σημειώνει ο κ. Καραπανταζής.
Οσο για τις αυξημένες ποσότητες του αρσενικού στην έξοδο της μονάδας, αυτές φτάνουν σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο τα 17 με 18 μικρογραμμάρια το λίτρο. Ωστόσο, στη συνέχεια, το νερό «παντρεύεται» με αυτό των πέντε γεωτρήσεων που δεν περιέχουν αρσενικό κι έτσι εξορθολογίζονται τα επίπεδα αρσενικού. «Στο τέλος, στη βρύση, το νερό έχει το επιτρεπτό όριο» λέει ο κ. Πανταζής, σύμφωνα με τον οποίο αυτό συνήθως –εκτός από τον τελευταίο μήνα– είναι 7 μικρογραμμάρια.
Ο ίδιος αναφέρει ακόμα πως ο δήμος είναι αυτή τη στιγμή σε διαπραγμάτευση με εταιρείες για την κατασκευή της μονάδας που θα επεξεργάζεται περαιτέρω το νερό. Η χρηματοδοτική μελέτη έχει, σύμφωνα με τον κ. Καραπανταζή, εκπονηθεί και την ερχόμενη Δευτέρα το έργο θα συζητηθεί σε δημοτική επιτροπή για να δημοπρατηθεί στη συνέχεια.
Σε κάθε περίπτωση, η κατάσταση χρήζει άμεσης επίλυσης, όπως λέει ο κ. Καραπανταζής. «Οι γεωτρήσεις έχουν φτάσει σε βάθος 300 μέτρων. Το αρσενικό έχει αυξηθεί πολύ στο νερό που δίνουν και δύσκολα κατεβαίνει κάτω από τα 10 μικρογραμμάρια μετά την επεξεργασία. Πριν από μερικά χρόνια, η συγκέντρωση του αρσενικού στο νερό των γεωτρήσεων ήταν 50 μικρογραμμάρια το λίτρο και τώρα έχει ανέβει στα 400».
Δυστοκία στη δημοσιοποίηση των μετρήσεων
Από την πλευρά του, ο Δημήτρης Μαμελετζής, κάτοικος της Νέας Τρίγλιας και δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο Νέας Προποντίδας, λέει στην «Κ» πως οι μετρήσεις του νερού δίνονται με το σταγονόμετρο στη δημοσιότητα.
«Στις αρχές του 2024 και έπειτα από πολλές πιέσεις προς τη δημοτική αρχή αλλά και συζητήσεις στα τοπικά συμβούλια, καταφέραμε να μας δώσουν σταδιακά τις μετρήσεις του νερού για το 2023 και κάποιες του 2024. Σχεδόν όλες, έδειχναν πως η συγκέντρωση του αρσενικού βρίσκεται σε ορισμένες περιπτώσεις κατά πολύ πάνω από το επιτρεπτό όριο», περιγράφει.
Οπως εξηγεί, οι μετρήσεις του ΚΕΠΑΜΑΧ –στις οποίες απέκτησε πρόσβαση η «Κ»– σε κάποιες δειγματοληψίες από την έξοδο της μονάδας επεξεργασίας αρσενικού φτάνει και τα 38 μικρογραμμάρια, ενώ σε δημόσιες βρύσες σε σχολεία στη Νέα Τρίγλια, (δηλαδή εκεί όπου το νερό είναι έτοιμο για κατανάλωση), το αρσενικό είναι τουλάχιστον διπλάσιο από το επιτρεπτό όριο φτάνοντας ακόμα και τα 22 μικρογραμμάρια ανά λίτρο.
«Το θετικό είναι πως έπεπιτα από χρόνιο αίτημα των κατοίκων, στην περιοχή Πλατάνια στη Νέα Τρίγλια, ξεκίνησε επιτέλους να κατασκευάζεται φράγμα αποταμίευσης επιφανειακών υδάτων για την άρδευση. Το φράγμα αναμένεται να εμπλουτίσει τον υδροφόρο ορίζοντα και να περιορίσει σταδιακά τις κακής ποιότητας γεωτρήσεις που χρησιμοποιούνται για την ύδρευση» σημειώνει ο κ. Μαμελετζής.
Πάντως, σύμφωνα με τον υδρογεωλόγο Παναγιώτη Σαμπατακάκη, μέλος της Διεθνούς Ενωσης Υδρογεωλόγων και διευθυντή Υδατικών Πόρων και Γεωθερμίας του ΕΑΓΜΕ, το αρσενικό είναι χημικό στοιχείο το οποίο πρέπει να λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψη όταν ανιχνεύεται στο νερό της ύδρευσης.
«Οι υδροφόροι ορίζοντες στη Βόρεια Ελλάδα πολύ συχνά χαρακτηρίζονται από την παρουσία ορυκτών στοιχείων. Σε μια περιοχή όπως αυτή στην Προποντίδα απαιτείται νέα υδρολογική μελέτη για να βρεθούν άλλες λύσεις για την ύδρευση από αυτές των γεωτρήσεων» σημειώνει ο ειδικός.
