«Κόντεψα να πεθάνω από ιλαρά όταν ήμουν δεκαεπτά ετών. Γιατί συζητάμε ακόμα για τους αντιεμβολιαστές;», έγραφε πριν από λίγες εβδομάδες στην εφημερίδα Guardian η Van Badham. Η Αυστραλέζα συγγραφέας και σχολιάστρια, 41 ετών σήμερα, μοιράστηκε με τους αναγνώστες τη δική της ιστορία: ως παιδί είχε κάνει σχεδόν όλα τα εμβόλια, εκτός από εκείνο της ιλαράς. Ο οικογενειακός γιατρός είχε διαβεβαιώσει τη μητέρα της ότι δεν το χρειαζόταν -«η κόρη σας είναι υγιέστατη και η πιθανότητα να κολλήσει ελάχιστη»- και εκείνη πείστηκε. Διαψεύστηκε με τον χειρότερο τρόπο. Η έφηβη νόσησε από βαρύτατης μορφής ιλαρά, αλλά όχι μόνο… Στη συνέχεια, μέσα στις επόμενες εβδομάδες, επειδή έπεσε η άμυνα του οργανισμού της, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στο άρθρο της η Badham, πέρασε ερυθρά, παρωτίτιδα (τους γνωστούς μαγουλάδες), κοκκύτη και ανεμοβλογιά. Κινδύνεψε να πεθάνει, ταλαιπωρήθηκε επί μήνες και τα σημάδια που έχει ακόμα στο πρόσωπό της δεν την αφήνουν να ξεχάσει όσα υπέστη.
Θα πίστευε κανείς ότι τέτοιες τραυματικές εμπειρίες ανήκουν οριστικά πια στο παρελθόν. Και όμως. Η Νέα Υόρκη έχει εδώ και μερικές μέρες κηρυχτεί σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, εξαιτίας μιας σαρωτικής επιδημίας ιλαράς – της σοβαρότερης από το 1991, με 285 κρούσματα μέχρι στιγμής. Από αυτά, τα 246 αφορούν παιδιά υπερορθόδοξων Εβραίων της συνοικίας Ουίλιαμσμπεργκ, οι οποίοι αρνούνται τη χρήση των εμβολίων. Η υπερορθόδοξη εβραϊκή κοινότητα της Νέας Υόρκης μετράει σχεδόν 300.000 μέλη. Αφορά μόνο τους ίδιους το «ξύπνημα» της νόσου; Όχι βέβαια. Μας αφορά όλους. Το αποδεικνύουν οι αριθμοί των κρουσμάτων στην Ευρώπη, και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια.
H ιλαρά, λόγω της υψηλής μεταδοτικότητάς της είναι νόσημα στο οποίο εύκολα μπορεί να προκληθεί επιδημική έξαρση, όταν πέσουν τα επίπεδα εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού. Ο εμβολιασμός, λοιπόν, δεν έχει μόνο σημασία για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας, αλλά είναι και υποχρέωσή μας έναντι της κοινωνίας. Η λογική του «γιατί να εμβολιαστώ αφού δεν αρρωσταίνω;» είναι άκρως επικίνδυνη και αντικοινωνική, αφού ο λόγος για τον οποίο κάποιος ίσως δεν αρρωσταίνει είναι επειδή οι υπόλοιποι γύρω του, οι οποίοι εμβολιάζονται, έχουν δημιουργήσει ανοσιακό τείχος έναντι της νόσου στην κοινότητα.
Πριν από την ανακάλυψη και ευρεία χρήση του εμβολίου της ιλαράς, το 1980, περίπου 2,4 εκατομμύρια άνθρωποι έχαναν κάθε χρόνο τη ζωή τους από επιπλοκές της. Ας μην επιστρέψουμε σε τέτοιες ζοφερές εποχές. Δεν υπάρχει αντικείμενο συζήτησης και αντιπαράθεσης σε σχέση με τον εμβολιασμό στα παιδιά: η αναγκαιότητά του είναι αδιαπραγμάτευτη, αποτελεί ζήτημα δημόσιας υγείας και επιβίωσης της ανθρωπότητας.
«Κοιτάξτε το πρόσωπο των παιδιών σας, το ροδαλό, τρυφερό δέρμα τους. Φανταστείτε το γεμάτο εξανθήματα, πληγές και σημάδια. Φανταστείτε πόσο πόνο μπορείτε να τους προκαλέσετε με μια λανθασμένη απόφασή σας. Το αντέχετε;», κατέληγε στο άρθρο της η Van Badham.
Έχει απόλυτο δίκιο, μόνο που η άρνηση εμβολιασμού δεν είναι μόνο προσωπική ή οικογενειακή υπόθεση. Δυνάμει, είναι εχθρική πράξη κατά της κοινωνίας. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, ένα παιδί που δεν μπορεί να εμβολιαστεί για λόγους υγείας· επειδή ενδεχομένως βρίσκεται σε ανοσοκαταστολή ή κάνει χημειοθεραπεία. Έχει κανείς το δικαίωμα να παίξει με τη ζωή του;
*Ο Αθανάσιος Τσακρής είναι καθηγητής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ.
