Από τον ANTHONY L. KOMAROFF, ιατρό, αρχισυντάκτη
ΕΡΩΤΗΣΗ
Πριν λίγο καιρό, άκουσα ότι σε μια έρευνα διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα αν φάω κόκκινο κρέας. Στο παρελθόν λέγατε ακριβώς το αντίθετο. Βοήθεια!
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Παίρνουμε πολλές επιστολές όπως η δική σας. Το συμπέρασμα είναι ότι εμμένουμε στην πάγια συμβουλή μας: αποφύγετε τα συχνά γεύματα με κόκκινο κρέας και ειδικά με επεξεργασμένο κρέας.
Οι περισσότερες από τις μελέτες που έγιναν για τον προσδιορισμό των επιπτώσεων της διατροφής στην υγεία αποκαλούνται μελέτες παρατήρησης: μεγάλος αριθμός ατόμων παρακολουθείται για δεκαετίες και καταγράφεται τι τρώνε και από ποιες ασθένειες πάσχουν. Η αδυναμία των μελετών παρακολούθησης είναι η εξής: εάν διαπιστωθεί, για παράδειγμα, ότι οι άνθρωποι που τρώνε περισσότερο κόκκινο κρέας εμφανίζουν πιο συχνά καρδιακές προσβολές, δεν είμαστε σίγουροι ότι δεν υπάρχει και άλλος παράγοντας εκτός από το κόκκινο κρέας που προκάλεσε τις καρδιακές προσβολές. Ωστόσο, οι στατιστικές τεχνικές μπορούν να λάβουν υπόψη και την επίπτωση που ενδέχεται να έχουν τέτοιοι παράγοντες.
Η πρόσφατη διαμάχη προκλήθηκε από μια ομάδα (της οποίας μόνο δύο μέλη αυτοπροσδιορίζονται ως ειδικοί σε θέματα διατροφής) που συγκέντρωσε τα αποτελέσματα εκατό και πλέον προγενέστερων μελετών που αφορούσαν έξι εκατομμύρια άτομα.
Οι μελέτες είχαν δείξει ότι οι άνθρωποι που έτρωγαν λιγότερο κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας εμφανίζουν σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά διαβήτη, καρδιακών παθήσεων και καρκίνου και χαμηλότερα ποσοστά θανάτου από καρδιακές παθήσεις και καρκίνο. Καθώς όμως για την ομάδα οι μελέτες παρατήρησης «είναι αδύναμες», δεν έδωσαν μεγάλη σημασία στα ευρήματα αυτά. Επιπλέον ισχυρίστηκαν ότι τα ποσοστά καρδιακής νόσου δεν ήταν εμφανώς πιο χαμηλά σε αυτούς που απέφευγαν το κρέας.
Ωστόσο, αν εφαρμόσει κανείς τους αριθμούς που προέκυψαν σε όλο τον πληθυσμό των ΗΠΑ, προκύπτει ότι πολλοί άνθρωποι δεν θα νοσούσαν από καρδιακές παθήσεις εάν απέφευγαν το κόκκινο κρέας.
Όταν πρόκειται για τη διατροφή, το καλύτερο είδος μελέτης είναι μια Τυχαιοποιημένη Ελεγχόμενη Δοκιμή (ΤΕΔ), στην οποία άτομα ταξινομούνται τυχαία σε ομάδες που έχουν έναν τύπο διατροφής ή έναν άλλο. Αυτό είναι δύσκολο να γίνει. Φανταστείτε να πει κάποιος σε χίλιους ανθρώπους να τρώνε κόκκινο κρέας τακτικά για 20 χρόνια και σε άλλους χίλιους να το αποφεύγουν κάθε μέρα για 20 χρόνια· και φανταστείτε να τους παρακολουθεί κάποιος επί 20 χρόνια, για να βεβαιωθεί ότι τρέφονταν ακολουθώντας τις οδηγίες αυτές. Αρκετά δύσκολο να ολοκληρωθεί η μελέτη αυτή.
Υπάρχει μια μεγάλη ΤΕΔ που αφορά τα λίπη στο κόκκινο και στο επεξεργασμένο κρέας, η οποία δεν διαπίστωσε κάποια συσχέτιση με καρδιακές παθήσεις. Κατά τη γνώμη μου, ωστόσο, η μελέτη αυτή δεν παρακολούθησε αρκετούς ανθρώπους για αρκετό διάστημα, ώστε τα αποτελέσματά της να είναι τελεσίδικα.
Εν κατακλείδι, οι μελέτες αυτές δεν μας κάνουν να αλλάξουμε τη συμβουλή για την ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος. Προσωπικά, τρώω κόκκινο κρέας το πολύ μία ή δύο φορές την εβδομάδα και επεξεργασμένο κρέας σπάνια.
