Κοιτάζεστε στον καθρέπτη και τότε το βλέπετε: η χωρίστρα σας δείχνει φαρδύτερη από πριν και ανάμεσα στις τρίχες των μαλλιών προβάλλει περισσότερο δέρμα. Αν και η τριχόπτωση θεωρείται συνήθως ανδρικό πρόβλημα, τουλάχιστον μία στις τρεις γυναίκες θα εμφανίσει τριχόπτωση κάποια στιγμή στη ζωή της.
«Υπάρχουν πολλές διαφορετικές αιτίες τριχόπτωσης στις γυναίκες. Ορισμένες σχετίζονται με φλεγμονή στον οργανισμό. Σε άλλες περιπτώσεις η τριχόπτωση είναι γυναικείου τύπου», δηλώνει η δρ Deborah Scott, επίκουρη καθηγήτρια Δερματολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και διευθύντρια της Κλινικής για την Τριχόπτωση στο Brigham and Women’s Hospital. Σε αντίθεση με τους άνδρες, οι γυναίκες εμφανίζουν κατά κανόνα αραίωση των μαλλιών, όχι όμως φαλάκρα. Σε πολλές περιπτώσεις, αυτή η απώλεια μαλλιών μπορεί να ανακοπεί με θεραπεία – μπορεί ακόμη και να αναστραφεί. Κι αν αυτό δεν επιτευχθεί, υπάρχουν αρκετές νέες αισθητικές προσεγγίσεις που μπορούν να βοηθήσουν.
Κατανοώντας την τριχόπτωση
Το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση της τριχόπτωσης είναι να προσδιορίσετε τι είναι αυτό που συμβαίνει στο σώμα σας και έχει ως αποτέλεσμα να μαζεύετε τούφες μαλλιών από τους ώμους ή τη βούρτσα σας.
Κάποια απώλεια μαλλιών είναι φυσιολογική. Όλοι χάνουν μαλλιά στο πλαίσιο του φυσιολογικού κύκλου ζωής των τριχών, ο οποίος περιλαμβάνει τρεις φάσεις:
Η φάση της αναγένεσης: είναι εκείνη κατά την οποία η τρίχα αναπτύσσεται ενεργά. Η φάση αυτή μπορεί να διαρκέσει από δύο έως οκτώ χρόνια.
Η φάση της καταγένεσης: είναι μια σύντομη μεταβατική φάση, η οποία διαρκεί έως τρεις εβδομάδες. Σε αυτή τη φάση η τρίχα παύει να αναπτύσσεται και ετοιμάζεται να πέσει.
Η φάση της τελογένεσης: είναι το τμήμα του κύκλου ζωής της τρίχας κατά το οποίο η τρίχα αποβάλλεται από το τριχοθυλάκιο (τη δομή που την παράγει και τη συγκρατεί). Μετά την πτώση της τρίχας, το τριχοθυλάκιο παραμένει σε αδράνεια, συνήθως για περίπου τρεις μήνες, πριν αρχίσει να φυτρώνει μια νέα τρίχα.
Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να χάνουν εκατό ή περισσότερες τρίχες την ημέρα λόγω αυτού του φυσιολογικού κύκλου ζωής, δηλώνει η δρ Scott. Ο ρυθμός της φυσιολογικής απώλειας μαλλιών είναι εξαιρετικά εξατομικευμένος. «Για ορισμένα άτομα μπορεί να είναι φυσιολογικό να χάνουν 150 τρίχες την ημέρα», εξηγεί η δρ Scott. Για κάποιους άλλους, ωστόσο, αυτό μπορεί να φαίνεται ακραίο. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μια αίσθηση του πόσα μαλλιά είναι φυσιολογικό να χάνουν. Εάν ξαφνικά παρατηρήσετε ότι χάνετε περισσότερα μαλλιά από ό,τι συνήθως, ότι χάνετε ολόκληρες τούφες ή ότι τα μαλλιά σας δείχνουν εμφανώς αραιωμένα, αυτό μπορεί να είναι μια ένδειξη ότι κάτι δεν πάει καλά, προσθέτει η δρ Scott.
Αίτια της τριχόπτωσης
Πολλά προβλήματα μπορεί να πυροδοτήσουν την απώλεια μαλλιών στις γυναίκες. Ορισμένα είναι εξωγενή, όπως η λήψη ορισμένων φαρμάκων, η συχνή χρήση χτενισμάτων με τα μαλλιά τραβηγμένα και πιασμένα πολύ σφιχτά ή ακόμη και κάποια στρεσογόνα κατάσταση (για παράδειγμα, μια χειρουργική επέμβαση). Σε άλλες περιπτώσεις, η τριχόπτωση πυροδοτείται από κάτι που συμβαίνει μέσα στον οργανισμό – όπως, για παράδειγμα, μια πάθηση του θυρεοειδούς αδένα, μια ορμονική αλλαγή, μια πρόσφατη εγκυμοσύνη ή μια φλεγμονώδης διεργασία. Η τριχόπτωση μπορεί επίσης να έχει γενετικά αίτια.
Η πιο συχνή αιτία τριχόπτωσης στις γυναίκες έχει γενετική αιτιολογία και είναι γνωστή ως γυναικείου τύπου τριχόπτωση ή ανδρογενετική αλωπεκία. Σε αντίθεση προς τους άνδρες με αλωπεκία ανδρικού τύπου, οι οποίοι συνήθως χάνουν μαλλιά από το μπροστινό μέρος του τριχωτού της κεφαλής, οι γυναίκες μπορεί να παρατηρήσουν μια διεύρυνση της χωρίστρας στην κορυφή της κεφαλής. Αυτό συνήθως ξεκινά μετά την ηλικία των 40 ή 50 ετών, καθώς γίνεται βραδύτερη η ανάπτυξη νέων τριχών. Αλλάζει επίσης το τριχοθυλάκιο, ενώ και οι νέες τρίχες που αναπτύσσονται είναι πιο λεπτές και λιγότερο γερές. Μπορεί να εμφανίσετε αυτόν τον τύπο τριχόπτωσης εάν έχετε κληρονομήσει ορισμένα γονίδια από τον έναν ή και τους δύο γονείς σας. Το πρόβλημα μπορεί επίσης να οφείλεται σε ορμονικές αλλαγές οι οποίες συμβαίνουν κατά την εμμηνόπαυση.
Ένας άλλος παράγοντας που μπορεί να προκαλέσει τριχόπτωση στις γυναίκες είναι κάποια φλεγμονώδης κατάσταση στο τριχωτό δέρμα της κεφαλής. Μια τέτοια κατάσταση μπορεί να είναι το έκζεμα, η ψωρίαση ή μια πάθηση που ονομάζεται μετωπιαία ινωτική αλωπεκία και συνήθως προκαλεί ουλές και τριχόπτωση –κάποιες φορές μόνιμη– στο μπροστινό μέρος του τριχωτού της κεφαλής, πάνω από το μέτωπο. Η κατάσταση αυτή φαίνεται ότι γίνεται όλο και πιο συχνή, αλλά «κανείς δεν γνωρίζει στην πραγματικότητα γιατί», δηλώνει η δρ Scott. Είναι επίσης ασαφές τι προκαλεί τη μετωπιαία ινωτική αλωπεκία – μπορεί να εμπλέκονται τόσο περιβαλλοντικοί όσο και γενετικοί παράγοντες.
Άλλες συχνές αιτίες της τριχόπτωσης είναι η υπερβολική χρήση προϊόντων ή εργαλείων που καταστρέφουν τα μαλλιά, όπως τα σεσουάρ και άλλες συσκευές που θερμαίνουν την τρίχα. Υποκείμενα νοσήματα, αυτοάνοσα νοσήματα, όπως ο ερυθηματώδης λύκος, διατροφικές ανεπάρκειες ή ορμονικές διαταραχές μπορεί επίσης να προκαλέσουν τριχόπτωση.
Φάρμακα για την αντιμετώπιση της τριχόπτωσης
Η θεραπεία της τριχόπτωσης εξαρτάται από την αιτία που την προκαλεί, λέει η δρ Scott. Μερικές φορές, η αντιμετώπιση απλώς μιας παθολογικής κατάστασης που οδηγεί σε τριχόπτωση είναι αρκετή για την εκ νέου ανάπτυξη των τριχών. Σε άλλες περιπτώσεις, η γυναίκα μπορεί να λάβει φαρμακευτική αγωγή ή κάποια άλλη θεραπεία για την αντικατάσταση ή την εκ νέου ανάπτυξη των τριχών που χάθηκαν.
Η μινοξιδίλη, ένα σκεύασμα που εφαρμόζεται στο τριχωτό της κεφαλής, θεωρείται σήμερα η ενδεδειγμένη θεραπεία για την αντιμετώπιση της τριχόπτωσης. Η αποτελεσματικότητά της εξαρτάται από τον τύπο τριχόπτωσης που έχετε. Διατίθεται χωρίς συνταγή, αλλά έχει ανεπιθύμητες ενέργειες σε ορισμένα άτομα, όπως ερεθισμό του δέρματος ή ανάπτυξη τριχών σε σημεία όπου αυτό δεν είναι επιθυμητό.
Ένα άλλο φάρμακο που χρησιμοποιείται ορισμένες φορές για τη γυναικεία τριχόπτωση είναι η φιναστερίδη. Το φάρμακο αυτό έχει εγκριθεί για χρήση μόνο στους άνδρες, αλλά οι γιατροί μερικές φορές το χορηγούν και σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. «Δεν υπάρχουν δεδομένα που συσχετίζουν τη φιναστερίδη με τον καρκίνο του μαστού στις γυναίκες. Ωστόσο, είμαστε πολύ προσεκτικοί σχετικά με τη χρήση της σε οποιοδήποτε άτομο έχει εμφανίσει καρκίνο του μαστού, της μήτρας ή των ωοθηκών. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ότι δεν υπάρχουν πολλά μακροχρόνια δεδομένα για τη χρήση της στις γυναίκες», επισημαίνει η δρ Scott.
Η σπιρονολακτόνη είναι άλλο ένα φάρμακο που ο γιατρός σας μπορεί να λάβει υπόψη του αν εκτιμά ότι η τριχόπτωση μπορεί να οφείλεται σε ορμονικά αίτια.
Άλλες θεραπείες για την τριχόπτωση
Μια νεότερη επιλογή που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της τριχόπτωσης είναι οι ενέσεις πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια (PRP). Για τη θεραπεία αυτή, ο γιατρός παίρνει μια ποσότητα από το αίμα σας, το χωρίζει στα διάφορα συστατικά του, ενώνει το υγρό του αίματος (πλάσμα) με αιμοπετάλια (κύτταρα του αίματος που, μεταξύ άλλων λειτουργιών, βοηθούν στην πήξη του αίματος) σε υψηλή συγκέντρωση και εισάγει το σκεύασμα αυτό στο τριχωτό της κεφαλής. Αυτό γίνεται είτε με απευθείας ένεση στο δέρμα του τριχωτού της κεφαλής (στην περιοχή όπου τα μαλλιά είναι αραιά) είτε με μια διαδικασία με μικροβελόνες, η οποία περιλαμβάνει παρακέντηση του δέρματος με μια συσκευή που αυξάνει την απορρόφηση. «Οι επιστημονικές γνώσεις στις οποίες βασίζεται η τεχνική αυτή δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί αρκετά. Εξακολουθούμε να μην κατανοούμε επακριβώς τον μηχανισμό δράσης του PRP. Βέβαια, οι αυξητικοί παράγοντες που περιέχουν τα αιμοπετάλια μπορεί να διεγείρουν την αναγέννηση των τριχοθυλακίων, καθώς και άλλων ιστών», εξηγεί η δρ Scott.
Επιπλέον, έχει βρεθεί ότι η χαμηλού επιπέδου θεραπεία με λέιζερ είναι χρήσιμη στην εκ νέου ανάπτυξη των τριχών σε ορισμένες περιπτώσεις.
Είναι πιθανό ακόμη περισσότερες θεραπείες να αναπτυχθούν στο άμεσο μέλλον. Οι έρευνες για τα αιτία και τη θεραπεία της αλωπεκίας έχουν αυξηθεί σημαντικά. Τα μαλλιά είναι μία από τις λίγες δομές του σώματος που αντικαθίστανται αυτόματα και, συνεπώς, μελετώνται ως μοντέλο για την κυτταρική αύξηση και αναγέννηση. «Για τον λόγο αυτόν, πιστεύω ότι υπάρχουν περισσότερες και πιο αποτελεσματικές θεραπείες στον ορίζοντα», δηλώνει η δρ Scott.
Επιλογές αισθητικής αντιμετώπισης για την τριχόπτωση
Αν οι φαρμακευτικές θεραπείες αποτύχουν, οι γυναίκες μπορούν επίσης να εξετάσουν τις λύσεις που τους παρέχει ο τομέας της αισθητικής για την αντικατάσταση των μαλλιών τους. Μια μη επεμβατική προσέγγιση είναι η χρήση περούκας. Στο άλλο άκρο του φάσματος βρίσκεται η μεταμόσχευση μαλλιών, μια χειρουργική διαδικασία κατά την οποία λαμβάνονται ενεργά τριχοθυλάκια από το πίσω μέρος του τριχωτού της κεφαλής και εμφυτεύονται σε περιοχές όπου τα μαλλιά είναι αραιά. Μετά τη μεταμόσχευση, τα μαλλιά αναπτύσσονται κανονικά.
Η μεταμόσχευση μαλλιών είναι μια χειρουργική διαδικασία που συνήθως δεν απαιτεί εισαγωγή στο νοσοκομείο. Στον κατάλληλο ασθενή, μπορεί να είναι εξαιρετικά επιτυχής, αλλά δεν είναι κατάλληλη για όλους, διευκρινίζει η δρ Scott. Ένα μειονέκτημα είναι το κόστος της: μπορεί να κοστίσει χιλιάδες δολάρια και δεν καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Επίσης, η διαδικασία απαιτεί χρόνο ανάρρωσης. Τέλος, ενδέχεται να μην είναι κατάλληλη για γυναίκες με διάχυτη αραίωση σε ολόκληρο το τριχωτό της κεφαλής. Είναι πιο αποτελεσματική στην αντιμετώπιση πιο μικρών και καθορισμένων περιοχών χωρίς μαλλιά.
Τι να κάνετε εάν πέφτουν τα μαλλιά σας
Όλο και περισσότερο γίνεται αντιληπτό ότι η τριχόπτωση αποτελεί ένα πραγματικό ιατρικό πρόβλημα, δηλώνει η δρ Deborah Scott, διευθύντρια της Κλινικής για την Τριχόπτωση στο Brigham and Women’s Hospital. «Πιστεύω ότι οι άνθρωποι γνωρίζουν πλέον ότι υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες και ότι δεν είναι υποχρεωμένοι να συμβιβαστούν με αυτήν», προσθέτει.
Εάν παρατηρήσετε ότι πέφτουν τα μαλλιά σας, μπορείτε να κάνετε τα εξής για να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα:
❱ Ζητήστε βοήθεια γρήγορα. Αν παρατηρήσετε μια ασυνήθιστη αύξηση στην απώλεια τριχών, κλείστε ραντεβού με τον γιατρό σας. Επειδή υπάρχουν πολλές αιτίες τριχόπτωσης, είναι βασικό να βρείτε ποια είναι η αιτία στη δική σας περίπτωση. Όσο πιο νωρίς αντιμετωπίσετε την τριχόπτωση, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχετε να τη σταματήσετε ή και να την αναστρέψετε», αναφέρει η δρ Scott. «Όσο μεγαλύτερο είναι το διάστημα που παρατηρείται αυξημένη τριχόπτωση και όσο μεγαλύτερη είναι η ποσότητα των μαλλιών που χάνονται, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες να επιστρέψετε στο σημείο από το οποίο ξεκινήσατε». Μια επίσκεψη στον γενικό γιατρό είναι μια καλή αρχή. Αυτός θα μπορέσει να αποκλείσει τις πιο πιθανές καταστάσεις που ενδέχεται να προκαλούν την τριχόπτωση, όπως μια διαταραχή του θυρεοειδούς. Μπορείτε επίσης να συμβουλευτείτε έναν δερματολόγο ή έναν ειδικό στην τριχόπτωση.
❱ Εξετάστε διάφορες θεραπευτικές επιλογές. Ανάλογα με το τι προκαλεί την τριχόπτωση, ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει τις θεραπείες που είναι πιθανότερο να είναι αποτελεσματικές σε εσάς. «Οι θεραπείες για την τριχόπτωση δεν είναι αποτελεσματικές σε όλους», εξηγεί η δρ Scott. Είναι σημαντικό να καθοριστεί η αιτία της τριχόπτωσης, έτσι ώστε η θεραπεία να προσαρμοστεί καταλλήλως.
❱ Αντιμετωπίστε την αιτία του προβλήματος. Ακόμη και αν αναζητήσετε αισθητικές θεραπείες, όπως διαδικασίες μεταμόσχευσης μαλλιών, θα πρέπει και πάλι να αντιμετωπίσετε την αιτία που προκαλεί την τριχόπτωση.
❱ Ζητήστε συναισθηματική υποστήριξη. Σήμερα υπάρχει μεγαλύτερη κατανόηση για το συναισθηματικό κόστος που προκαλεί η τριχόπτωση στις γυναίκες. Φροντίστε να εστιάσετε όχι μόνο στις ιατρικές σας ανάγκες, αλλά και στις συναισθηματικές.
