Α ν ξαφνικά βρεθείτε να μεγαλώνετε τα εγγόνια σας, σκεφτείτε ότι δεν είστε οι μόνοι. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τρία εκατομμύρια ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για τη φροντίδα παιδιών κάθε ηλικίας. Όπως κάθε ρόλος ο οποίος σχετίζεται με την παροχή φροντίδας, έτσι και η ανατροφή των παιδιών (ιδίως των μικρότερων) συνοδεύεται από πολλές προκλήσεις, μεταξύ των οποίων και η διατήρηση της υγείας σας.
Σωματικές προκλήσεις
Η φροντίδα των μικρών παιδιών –το τάισμα, το μπάνιο, το ντύσιμο, η ανακούφισή τους, η διασκέδασή τους, το σήκωμα, το κουβάλημα και το να τρέχεις από πίσω τους– απαιτεί νεανική ενέργεια και αντοχή. Ως παππούς ή γιαγιά μπορεί να είστε σε μειονεκτική θέση, όχι μόνο λόγω της ηλικίας. «Μπορεί να κινείστε πιο αργά εξαιτίας κάποιας χρόνιας πάθησης –όπως η αρθρίτιδα, τα καρδιακά προβλήματα ή ο διαβήτης– και των φαρμάκων που παίρνετε για την αντιμετώπισή τους», λέει η δρ Suzanne Salamon, επικεφαλής Γεροντολογίας στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Beth Israel Deaconess Medical Center.
Η ηλικία δεν σας κάνει απλώς πιο αργούς στις κινήσεις. Οι ασθενέστεροι μύες και τα λεπτότερα οστά, που είναι απόρροια της ηλικίας, αυξάνουν τον κίνδυνο για ρήξεις των μυών (όταν σηκώνετε τα παιδιά) και κατάγματα (από πτώσεις ή από εύθρυπτα οστά που δεν μπορούν να υποστηρίξουν το αυξανόμενο βάρος ενός παιδιού).
Αυτά έρχονται να προστεθούν στους συνήθεις κινδύνους για την υγεία που συνεπάγεται η φροντίδα οποιουδήποτε ατόμου: μπορεί να μην τρώτε σωστά ή να μην ασκείστε αρκετά, ίσως να ξεχνάτε να πάρετε τα φάρμακά σας και ενδεχομένως να χάνετε τα ραντεβού σας με τον γιατρό.
Πιστεύετε ότι μπορείτε να το διαχειριστείτε όλο αυτό. Ωστόσο, «το σώμα σας δεν θα αντιδράσει με τον ίδιο τρόπο στην παραμέληση όπως θα έκανε όταν ήσασταν νεότεροι. Μπορεί να νιώθετε πιο εύκολα κουρασμένοι ή συναισθηματικά φορτισμένοι. Ίσως χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να αναρρώσετε από έναν τραυματισμό ή μπορεί να βιώσετε χρόνιο άγχος πιο γρήγορα», λέει η δρ Salamon. Το χρόνιο άγχος και μόνο αυξάνει τον κίνδυνο για τα πάντα, από την υπέρταση και την καρδιακή νόσο έως τις πεπτικές διαταραχές.
Ψυχικές και συναισθηματικές προκλήσεις
Η φροντίδα των εγγονιών μπορεί επίσης να συνοδεύεται από ψυχολογικούς και συναισθηματικούς κινδύνους για την υγεία. Μπορεί να αισθάνεστε μοναξιά ή κατάθλιψη επειδή έχετε απομονωθεί από φίλους ή να νιώθετε θυμό (και ενοχή για τον θυμό) εάν αισθανθείτε ότι δεν έχετε τον ελεύθερο χρόνο που νομίζατε ότι θα είχατε με τη συνταξιοδότησή σας.
Μπορεί επίσης να αισθάνεστε άγχος ή πίεση από τους λόγους που σας οδήγησαν να φροντίζετε τα εγγόνια σας (όπως ένα προβληματικό ενήλικο τέκνο) ή επειδή εξακολουθείτε να εργάζεστε σε πλήρη ή μερική απασχόληση, ενώ παράλληλα φροντίζετε τα παιδιά.
Ανάκτηση του ελέγχου
Ακολουθήστε μερικές από τις συμβουλές που αναφέρονται στο εγχειρίδιο για νέους γονείς για τη διατήρηση της υγείας σας: να τρώτε, να κοιμάστε και να παίζετε μαζί τους όταν και τα παιδιά κάνουν αυτές τις δραστηριότητες. Συντονίζοντας τα προγράμματά σας, μπορείτε να εντάξετε και την απαραίτητη καθημερινή φροντίδα.
Επίσης, προσπαθήστε να κάνετε διαλείμματα. «Όπως και οι γονείς χρειάζονται λίγες ώρες μακριά από τα παιδιά, χρειάζεστε κι εσείς χρόνο για τον εαυτό σας. Πάρτε μια νταντά για λίγες ώρες ή ζητήστε βοήθεια από έναν έμπιστο φίλο ή μέλος της οικογένειάς σας, για να έχετε μια μικρή ανάπαυλα», συμβουλεύει η δρ Salamon.
Αυτό θα συμβάλει στην καλύτερη υγεία όλων μέσα στο σπίτι. Δείτε ορισμένες στρατηγικές:
Ορίστε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου για εσάς και τα εγγόνια σας. «Πηγαίνετε για ύπνο και ξυπνήστε την ίδια ώρα κάθε μέρα. Αυτό βοηθάει να κοιμάστε καλύτερα. Εάν έχετε να φροντίσετε το παιδί το βράδυ, προσπαθήστε να ρίξετε έναν υπνάκο κατά τη διάρκεια της ημέρας μαζί με το παιδί», προτείνει η δρ Salamon.
Μετατρέψτε την ώρα του παιχνιδιού σε ώρα άσκησης. Τα παιδιά αγαπούν τον χορό, το περπάτημα, τη βόλτα με το ποδήλατο και το κυνηγητό. Όλα αυτά αποτελούν καλή άσκηση που μπορείτε να κάνετε μαζί. Φανταστείτε ότι έχετε έναν νέο φίλο που γυμνάζεστε μαζί.
Ετοιμάστε φαγητό για ενηλίκους. Τα παιδιά μπορεί να είναι ιδιότροπα στο φαγητό. Μην πέσετε στην παγίδα τους κάνοντας (και τρώγοντας) τα φαγητά που ζητούν, όπως κοτομπουκιές και noodles. Επιλέξτε υγιεινές τροφές που μπορείτε να τρώτε κι εσείς – πολύχρωμα φρούτα και λαχανικά, όσπρια (φασόλια, φακές), δημητριακά ολικής άλεσης (βρόμη, κινόα, καστανό ρύζι), άπαχη πρωτεΐνη (ψητά πουλερικά ή ψάρι) και γαλακτοκομικά χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά (κύβοι τυριών, γιαούρτια).
Μερικές επιπλέον συμβουλές
Η δρ Salamon υποστηρίζει ότι μερικές ακόμα προσεγγίσεις θα βοηθήσουν στην προστασία της υγείας σας ως ατόμου μεγαλύτερης ηλικίας που φροντίζει άλλους:
❱ Κάνετε διατάσεις στα χέρια και στα πόδια σας στην αρχή και στο τέλος κάθε ημέρας.
❱ Όταν σηκώνετε ένα παιδί, λυγίστε τα γόνατά σας και κρατήστε ίσια τη μέση σας.
❱ Φροντίστε την ενυδάτωσή σας κατά τη διάρκεια της ημέρας για να διατηρήσετε την ενέργειά σας.
❱ Όταν κουβαλάτε ένα παιδί ανεβαίνοντας ή κατεβαίνοντας μια σκάλα, κρατηθείτε από την κουπαστή για να διατηρήσετε την ισορροπία σας.
❱ Στο επόμενο ραντεβού σας, ενημερώστε τον γιατρό σας ότι φροντίζετε τα εγγόνια σας. «Αυτό επιτρέπει στον γιατρό σας να γνωρίζει ότι διατρέχετε έναν αυξημένο κίνδυνο για προβλήματα υγείας. Ο γιατρός μπορεί να θέλει να κάνετε κάποιες εξετάσεις αίματος ή να σας υποβάλει σε έλεγχο για κατάθλιψη», επισημαίνει η δρ Salamon.
Παίρνοντας κάποια μέτρα προστασίας, είναι πιο πιθανό να αποκομίσετε τα οφέλη από τη φροντίδα των εγγονιών σας. «Είναι θαυμάσιο να αισθάνεστε ότι σας αγαπούν και σας έχουν ανάγκη», λέει η δρ Salamon. «Επίσης, αυτό σας δίνει έναν σκοπό στη ζωή, ο οποίος έχει αποδειχθεί ότι βοηθά την υγεία με πολλούς τρόπους».
