Η καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) με τα χέρια μπορεί να διπλασιάσει τις πιθανότητες ενός ατόμου να επιβιώσει από μια καρδιακή ανακοπή – τότε που η καρδιά σταματά αιφνιδίως να χτυπά, με αποτέλεσμα το άτομο να καταρρέει και να σταματά η αναπνοή του. Ωστόσο, σε λιγότερα από τα μισά άτομα που παθαίνουν καρδιακή ανακοπή εκτός νοσοκομείου εφαρμόζεται ΚΑΡΠΑ από κάποιον που τυχαίνει να βρίσκεται κοντά.
Σε πρόσφατη επιστημονική δήλωσή της, η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (AHA) διερεύνησε τις αιτίες αυτής της κατάστασης – σε αυτές περιλαμβάνονται η ανεπαρκής πρόσβαση σε εκπαίδευση και άλλα εμπόδια. Παρότι το 65% των ατόμων στις ΗΠΑ δηλώνουν ότι έχουν λάβει εκπαίδευση στην ΚΑΡΠΑ κάποια στιγμή στη ζωή τους, μόνο το 18% των ατόμων έχουν ανανεώσει την εκπαίδευσή τους.
«Η κλασική πιστοποίηση στην ΚΑΡΠΑ παίρνει χρόνο και απαιτεί μετακίνηση για φυσική παρουσία στα μαθήματα», δηλώνει ο δρ Eric Goralnick, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Επειγόντων Περιστατικών στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital. Τώρα μπορείτε να κάνετε ένα μέρος της εκπαίδευσης μέσω του διαδικτύου και να παρακολουθήσετε τα μαθήματα την ώρα που σας βολεύει. «Η εκπαίδευση όμως θα πρέπει να γίνει ακόμη πιο εύκολη και να συναντάμε τους εκπαιδευόμενους εκεί που βρίσκονται», προσθέτει.
Συντομότερη εκπαίδευση;
Μόλις πάνω από 75% των νέων ενηλίκων που έχουν παρακολουθήσει μία μόνο συνεδρία εκπαίδευσης στην ΚΑΡΠΑ, διάρκειας 20 λεπτών –είτε με φυσική παρουσία είτε διαδικτυακά– δήλωσαν ότι θα ήταν πρόθυμοι να εφαρμόσουν ΚΑΡΠΑ σε κάποιον ξένο, όταν ερωτήθηκαν έξι μήνες μετά την εκπαίδευση, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 19 Μαΐου 2022 στην ηλεκτρονική έκδοση του JAMA Network Open. Η εκπαίδευση πραγματοποιήθηκε παράλληλα με ένα μεγάλο μουσικό φεστιβάλ στην Ολλανδία. Ένας στους έξι συμμετέχοντες στη μελέτη συνέχισε και παρακολούθησε τα επίσημα μαθήματα ΚΑΡΠΑ και τα δύο τρίτα είπαν ότι μίλησαν τουλάχιστον σε ένα μέλος της οικογένειάς τους ή σε κάποιον φίλο σχετικά με τη σημασία της ΚΑΡΠΑ. Λάβετε υπόψη, ωστόσο, ότι περίπου οι τέσσερις στις πέντε καρδιακές ανακοπές εκτός νοσοκομείου συμβαίνουν στο σπίτι – το οποίο σημαίνει ότι η ζωή που ενδέχεται να κληθείτε να σώσετε με ΚΑΡΠΑ είναι πιο πιθανό να είναι κάποιου αγαπημένου σας προσώπου παρά κάποιου άγνωστου.
Άλλα εμπόδια
Πέρα από την έλλειψη εκπαίδευσης, ένα άλλο πιθανό εμπόδιο στην εκτέλεση ΚΑΡΠΑ είναι η μη αναγνώριση των συμπτωμάτων καρδιακής ανακοπής. Η καρδιακή ανακοπή έχει δύο κύρια χαρακτηριστικά:
Αιφνίδια απώλεια ανταπόκρισης. Το άτομο δεν αντιδρά όταν το ρωτήσετε δυνατά «είσαι καλά;» και το κουνήσετε από τους ώμους.
Μη φυσιολογική αναπνοή. Εξετάστε αν ο θώρακας ανεβαίνει και κατεβαίνει ή τοποθετήστε το πρόσωπό σας κοντά στη μύτη και στο στόμα του ατόμου και αφουγκραστείτε για να ακούσετε την αναπνοή. Δεν είναι σπάνιο να ανιχνεύσετε τη λεγόμενη αγωνιώδη αναπνοή, δηλαδή μια δύσκολη, ακανόνιστη (επιπόλαιη), θορυβώδη αναπνοή ή μια αναπνοή σαν αγκομαχητό. Η αναπνοή αυτή, ωστόσο, δεν εξασφαλίζει την παροχή αρκετού οξυγόνου στον εγκέφαλο.
Αν και παλαιότερες κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούσαν το άτομο να ελέγχεται για την παρουσία παλμού, αυτό δεν συνιστάται πλέον. Αν δεν ανταποκρίνεται, είναι πιο σημαντικό να ενεργήσετε γρήγορα. Πρώτον, καλέστε το 166 ή πείτε σε κάποιον να το καλέσει και στη συνέχεια ξεκινήστε ΚΑΡΠΑ. Στη διάρκεια μιας κρίσης, είναι δύσκολο να σκεφτείτε σωστά, αλλά οι βασικές οδηγίες είναι απλές: πιέστε δυνατά και γρήγορα στο μέσον του θώρακα του ασθενούς.
Συνηθισμένα λάθη
Η λανθασμένη τοποθέτηση των χεριών είναι ένα πιθανό λάθος. Τοποθετήστε τη βάση της παλάμης του ενός χεριού στο κέντρο του θώρακα του ατόμου, ακριβώς πάνω από το στέρνο, ανάμεσα στις θηλές. «Πολλά άτομα τοποθετούν τα χέρια τους πάνω από το στομάχι αντί πάνω από την καρδιά», δηλώνει ο δρ Goralnick. Τοποθετήστε τη βάση της παλάμης του άλλου χεριού πάνω από το πρώτο χέρι και πλέξτε τα δάχτυλα μεταξύ τους.
Τοποθετήστε τους ώμους σας ακριβώς πάνω από τα χέρια σας και πιέστε προς τα κάτω, κρατώντας τους βραχίονές σας ίσιους. Οι πολύ ρηχές συμπιέσεις είναι άλλο ένα συνηθισμένο πρόβλημα. Χρησιμοποιήστε το βάρος του σώματός σας για να συμπιέσετε τον θώρακα κατά τουλάχιστον πέντε εκατοστά.
Το πιο συχνό λάθος όμως είναι ίσως οι πολύ αργές ή οι πολύ γρήγορες συμπιέσεις (ο στόχος είναι 100 έως 120 συμπιέσεις ανά λεπτό). Ο ρυθμός του «Stayin’ Alive», του «ύμνου» της ντίσκο τη δεκαετία του 1970, είναι ένας καλός οδηγός για τον ρυθμό των συμπιέσεων. Το Πρεσβυτεριανό Νοσοκομείο της Νέας Υόρκης έχει δημιουργήσει μια λίστα με τραγούδια με παρόμοιο ρυθμό – δείτε τη λίστα στην ιστοσελίδα www.nyp.org/cpr.
Τίποτα δεν μπορεί να υποκαταστήσει τα μαθήματα ΚΑΡΠΑ με φυσική παρουσία προκειμένου να αποκτήσετε την αίσθηση της σωστής έντασης της πίεσης και του σωστού ρυθμού των συμπιέσεων. Αλλά, ακόμη και αν γνωρίζετε τα βασικά της ΚΑΡΠΑ, είναι καλύτερα από το τίποτα. Δείτε ένα βίντεο ενός λεπτού που έχει αναρτήσει η AHA στην ιστοσελίδα www.heart.org/HandsOnlyCPR.
Αν βρεθείτε σε τέτοιο περιστατικό, επικοινωνήστε με το τηλεφωνικό κέντρο του 166 και ταυτόχρονα με την κλήση ασθενοφόρου ζητήστε να σας παράσχουν προφορικές οδηγίες για ΚΑΡΠΑ. Έτσι, αυτός που θα απαντήσει είναι εξειδικευμένος, ρυθμίστε το κινητό σας στην ανοικτή ακρόαση. Ο τηλεφωνητής ή η τηλεφωνήτρια θα σας βοηθήσει να εφαρμόσετε τις συμπιέσεις με τον σωστό ρυθμό. Η χρήση της ζωντανής μετάδοσης μέσω βίντεο σε ένα smartphone για ακόμη μεγαλύτερη παροχή βοήθειας στα άτομα που χορηγούν την ΚΑΡΠΑ είναι άλλη μια ελπιδοφόρος τεχνολογία, που μελετάται αυτή τη στιγμή.
