Οι γιατροί έχουν μια δική τους γλώσσα. Χρησιμοποιούν όρους όπως «λιπιδαιμικό προφίλ» για μια εξέταση που μετράει τη χοληστερόλη και άλλα λιπαρά στο αίμα, και «δυσπλασία» για τα μη φυσιολογικά κύτταρα που μπορεί να εξελιχθούν σε καρκινικά. Παρότι οι γιατροί συνήθως «μεταφράζουν» την ιατρική ορολογία σε φιλική για τους ασθενείς γλώσσα, είναι πιθανό να μη γίνουν κατανοητοί. Και αν δεν καταλαβαίνετε τι λέει ο γιατρός σας, μπορεί να προκύψουν προβλήματα όταν επιστρέψετε στο σπίτι.
«Τι συμβαίνει εάν δεν κατανοείτε μια φαρμακευτική αγωγή ή οδηγίες παρακολούθησης; Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα κενά επικοινωνίας μεταξύ επαγγελματιών υγείας και ασθενών επηρεάζουν τις εκβάσεις υγείας», λέει ο Vish Viswanath, καθηγητής της έδρας Lee Kum Kee στην Επικοινωνία Υγείας του Τμήματος Κοινωνικών και Συμπεριφορικών Επιστημών στη Σχολή Δημόσιας Υγείας T.H. Chan School του Χάρβαρντ.
Γιατί χρησιμοποιούμε ορολογία;
Οι γιατροί παγκοσμίως χρησιμοποιούν τυποποιημένους ιατρικούς όρους ως κοινό πλαίσιο αναφοράς, ανεξάρτητα από τη μητρική τους γλώσσα.
«Χρησιμοποιούν τεχνικούς όρους, έτσι ώστε όλοι οι γιατροί να είναι σε συμφωνία», λέει ο Viswanath. «Και καθώς η ιατρική επιστήμη προοδεύει, οι γιατροί πρέπει να είναι όσο πιο συγκεκριμένοι γίνεται. Η θεραπεία εκλογής μπορεί να εξαρτάται από αυτό». Για παράδειγμα, ένας καρκίνος του μαστού με «θετικούς ορμονικούς υποδοχείς» που χρειάζεται οιστρογόνα ή προγεστερόνη για να αναπτυχθεί, απαιτεί ορισμένες θεραπείες για μείωση του επιπέδου των ορμονών. Αυτές όμως οι θεραπείες δεν θα βοηθούσαν σε έναν καρκίνο με «αρνητικούς ορμονικούς υποδοχείς».
Αντιμέτωποι με την ορολογία
Το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για την υγεία σας εξαρτάται και από την καλή επικοινωνία.
Μπορεί να αισθάνεστε άβολα να ζητήσετε από τον γιατρό σας να σας εξηγήσει ιατρικές πληροφορίες. Ίσως να αισθάνεστε αμηχανία ή δέος – ή απλώς να φορτίζεστε υπερβολικά όταν είστε άρρωστοι ή πιεσμένοι. Ίσως έχετε μειωμένη γνωστική λειτουργία ή προβλήματα ακοής. Ή η ερμηνεία που δίνετε σε κάποιους όρους ενδεχομένως να επηρεάζεται από πολιτισμικές διαφορές. Όλα αυτά είναι κατανοητά. Ωστόσο, είναι προς το συμφέρον σας, αλλά και του γιατρού σας, να φροντίσετε να έχετε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για την υγεία σας. Και αυτό εξαρτάται από την καλή επικοινωνία. Λάβετε υπόψη την παρακάτω προσέγγιση.
Προετοιμαστείτε από πριν. Γράψτε έναν κατάλογο με ερωτήσεις που θα κάνετε κατά τη διάρκεια της επίσκεψης και έχετέ τες μαζί σας. Πείτε στον γιατρό για τη λίστα στην αρχή της επίσκεψης, έτσι ώστε να προβλέψει χρόνο για ερωτήσεις. «Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι ασθενείς που πηγαίνουν σε ένα ιατρικό ραντεβού προετοιμασμένοι με ερωτήσεις φεύγουν περισσότερο ικανοποιημένοι από εκείνους που δεν έχουν προετοιμαστεί», λέει ο καθηγητής.
Πάρτε τον λόγο. Διακόψτε τον γιατρό εάν ακούσετε κάτι που δεν καταλαβαίνετε. «Δεν υπάρχει πρόβλημα να ρωτήσετε, “όταν λέτε το τάδε, τι εννοείτε;”. Είναι καθήκον του γιατρού να σας βοηθήσει», λέει ο Viswanath.
Ζητήστε από έναν φίλο ή συγγενή να σας συνοδεύσει. Ένας φίλος μπορεί να είναι το αυτί σας (μαζί μ’ εσάς), να κάνει ερωτήσεις που μπορεί εσείς να μη σκεφτείτε και να καταγράψει σημαντικές πληροφορίες για λογαριασμό σας.
Επαναλάβετε τις συμβουλές. Πείτε στον γιατρό τι ακούσατε. Ρωτήστε εάν καταλάβατε καλά. Εάν όχι, ζητήστε από τον γιατρό να σας τα εξηγήσει ξανά.
Να είστε αποφασιστικοί. Δεν χρειάζεται να μάθετε να μιλάτε τη γλώσσα των γιατρών, αλλά θα είναι βοηθητικό εάν αποφασίσετε να γίνετε ένας πολύ καλός υποστηρικτής του εαυτού σας.
Γλωσσάρι ιατρικών όρων
Δείτε μερικούς συνήθεις ιατρικούς όρους που μπορεί να ακούσετε στο ιατρείο:
Αθηροσκλήρωση: στένωση των αρτηριών που οφείλεται στη συσσώρευση εναποθέσεων λίπους, της λεγόμενης (αθηρωματικής) πλάκας.
Αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο: αιμορραγία στον εγκέφαλο (προκαλείται από ένα αγγείο που εμφανίζει διαρροή ή έχει υποστεί ρήξη), η οποία επηρεάζει την εγκεφαλική λειτουργία.
Αρρυθμία: ένας μη φυσιολογικός καρδιακός ρυθμός.
Βιοψία: μια διαδικασία με σκοπό την αφαίρεση μικρής ποσότητας ιστού για εργαστηριακή εξέταση και διάγνωση νόσου.
Βλάβη: μη φυσιολογική περιοχή ιστού η οποία οφείλεται σε νόσο ή σε τραυματισμό.
Δείκτης μάζας σώματος: υπολογισμός κατά τον οποίο χρησιμοποιούνται το ύψος και το βάρος σας για να εκτιμηθεί το επίπεδο του λίπους στο σώμα.
Δερματίτιδα: φλεγμονή του δέρματος.
Έλκος: ανοιχτή πληγή που μπορεί να εμφανιστεί στο δέρμα ή εσωτερικά στο σώμα, όπως στα τοιχώματα του στομάχου.
Έμφραγμα μυοκαρδίου: διακοπή της ροής αίματος που νεκρώνει τμήμα του καρδιακού μυός – χρησιμοποιείται και η έκφραση «καρδιακή προσβολή».
Ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο: εμπόδιο στη ροή αίματος προς τον εγκέφαλο (συνήθως λόγω ενός θρόμβου αίματος), το οποίο επηρεάζει την εγκεφαλική λειτουργία.
Καρδιαγγειακή νόσος: συγκεντρωτικός όρος (όρος «ομπρέλα») για όλες τις ασθένειες που προσβάλλουν την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία.
Οίδημα: πρήξιμο που οφείλεται σε συσσώρευση υγρού σε ιστούς του οργανισμού.
Οξύς (οξεία – οξύ): νεοεμφανιζόμενη (κατάσταση) που διαρκεί για σύντομο διάστημα.
Σαρκοπενία: απώλεια μυϊκής μάζας που σχετίζεται με τη γήρανση.
Υπέρταση: υψηλή αρτηριακή πίεση.
Χρόνιος: μακράς διαρκείας και επίμονος.
