Πιθανότατα δεν αφιερώνετε πολλή σκέψη για τον καφέ σας, εκτός από το γεγονός ότι σας βοηθάει να ξεκινήσετε τη μέρα σας. Υπάρχουν όμως πολλά που μπορεί να μάθει κανείς για το δημοφιλές ρόφημα. Ένα πρόσφατο άρθρο ανασκόπησης, που δημοσιεύθηκε στις 23 Ιουλίου 2020 στο επιστημονικό περιοδικό The New England Journal of Medicine, πραγματευόταν το πώς ο καφές μπορεί να επιδράσει στην υγεία και παρουσίασε ορισμένα ενδιαφέροντα ευρήματα.
1. Ο καφές δεν βλάπτει την καρδιά σας, μπορεί ακόμη και να την ωφελεί. Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι ο καφές όχι μόνο δεν κάνει κακό στην καρδιά, αλλά μπορεί να είναι και ωφέλιμος. «Εάν μια γυναίκα καταναλώνει μέτρια ποσότητα καφέ –μέχρι πέντε φλιτζάνια των 225 γραμμαρίων την ημέρα–, δεν χρειάζεται να ανησυχεί ότι θα αυξηθεί ο κίνδυνος που διατρέχει για καρδιοπάθεια ή εγκεφαλικό επεισόδιο», λέει ο Rob van Dam, ο κύριος συγγραφέας της ανασκόπησης και επίκουρος καθηγητής Διατροφολογίας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας T.H. Chan του Χάρβαρντ. «Ενδέχεται ακόμα να υπάρχουν και κάποια οφέλη, ειδικότερα στη μείωση του κινδύνου για διαβήτη τύπου 2, ο οποίος συνιστά παράγοντα κινδύνου για καρδιοπάθεια και εγκεφαλικό επεισόδιο».
2. Περιέχει πολλές υγιεινές φυτοχημικές ουσίες, καθώς και βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Ο καφές, αν και δεν τη θυμίζει ούτε στην εμφάνιση ούτε στη γεύση, έχει μερικά παρόμοια οφέλη με μια σαλάτα. Περιέχει άφθονα βιολογικά ενεργά φυτοχημικά (συστατικά των φυτών που σχετίζονται με τη γεύση, την οσμή και το χρώμα τους). Σε αυτές τις φυτοχημικές ουσίες περιλαμβάνονται το χλωρογενικό οξύ, οι λιγνάνες, η τριγωνελλίνη και οι μελανοϊδίνες. Αν και αυτές οι ονομασίες μπορεί να μη σημαίνουν πολλά για εσάς, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι προσφέρουν πληθώρα ωφελειών, μεταξύ των οποίων βοηθούν την τροφοδότηση του εντέρου με υγιείς μικροοργανισμούς και βελτιώνουν τον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός σας επεξεργάζεται τα σάκχαρα και τα λίπη. Ο καφές πιστεύεται επίσης ότι βοηθά στη μείωση του οξειδωτικού στρες, εξουδετερώνοντας τις επιβλαβείς ουσίες που ονομάζονται ελεύθερες ρίζες και είναι δυνατό να προκαλέσουν βλάβες στα κύτταρα του οργανισμού. Επίσης, περιέχει ορισμένα σημαντικά θρεπτικά στοιχεία, όπως μαγνήσιο, κάλιο και βιταμίνη Β3 (νιασίνη).
3. Ο φιλτραρισμένος καφές είναι καλύτερος για σας από τον αφιλτράριστο. Αυτά είναι κακά νέα εάν αγαπάτε τον «γαλλικό καφέ» από καφετιέρα με έμβολο ή εάν σας αρέσει ο ελληνικός ή ο σκανδιναβικού τύπου βραστός καφές: τα μη φιλτραρισμένα ροφήματα περιέχουν ένα συστατικό που ονομάζεται καφεστόλη και μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της «κακής» LDL χοληστερόλης σας, επισημαίνει ο δρ van Dam. Η καφεστόλη απαντάται επίσης σε μικρότερες αλλά αξιοσημείωτες ποσότητες στον εσπρέσο, καθώς και στον καφέ που παρασκευάζεται στην κλασική ιταλική καφετιέρα για εσπρέσο.
Αντίθετα, ο καφές που παράγεται με απόσταξη, ο στιγμιαίος και ο καφές από καφετιέρα με φίλτρο έχουν αμελητέες ποσότητες της παραπάνω ουσίας. Τα φακελάκια καφέ μιας χρήσης δεν έχουν υποβληθεί σε ξεχωριστές δοκιμές, αλλά περιέχουν φίλτρα και πιθανότατα έχουν παρόμοια επίπεδα με τον φιλτραρισμένο καφέ. «Τα στοιχεία σχετικά με τις επιπτώσεις που έχει ο μη φιλτραρισμένος καφές στην αύξηση της χοληστερόλης είναι ισχυρά και σταθερά από τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες γι’ αυτά τα είδη καφέ», λέει ο δρ van Dam. Ερευνητές αναφέρουν ότι το επίπεδο της LDL χοληστερόλης ατόμων που έπιναν πολύ αφιλτράριστο καφέ (3-6 φλιτζάνια την ημέρα) ήταν περίπου 18 mg/dl υψηλότερο συγκριτικά με εκείνων που έπιναν φιλτραρισμένο καφέ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος μειζόνων καρδιαγγειακών επεισοδίων, όπως καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
«Στα άτομα που καταναλώνουν μη φιλτραρισμένο καφέ καθημερινά θα συνιστούσα να προτιμήσουν διαφορετικά είδη καφέ. Εάν καταναλώνετε πολλά φλιτζάνια καφέ με βάση τον εσπρέσο καθημερινά –όπως Americano ή καπουτσίνο–, θα σας συνιστούσα να μειώσετε την κατανάλωσή σας ή να επιλέγετε και φιλτραρισμένο καφέ ή στιγμιαίο», λέει ο δρ van Dam. Άτομα με ήδη υψηλή χοληστερόλη ή με υψηλότερο από τον μέσο όρο κίνδυνο καρδιοπάθειας θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά, επισημαίνει.
4. Ό,τι προσθέτετε στον καφέ σας επηρεάζει την υγεία σας. Παρότι ο καφές μπορεί να είναι μια επιλογή που σας κάνει καλό, αυτό αλλάζει εάν προσθέτετε τα λάθος πράγματα. Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ ενός φλιτζανιού μαύρου καφέ και ενός ροφήματος που περιέχει άφθονο γλυκό σιρόπι ή κρέμα γάλακτος ή μπόλικη ζάχαρη. «Μπορεί να μετατραπεί σε ένα ρόφημα υψηλής περιεκτικότητας σε θερμίδες που πιθανότατα θα συμβάλει σε υπερβολική αύξηση βάρους και σε υψηλότερο κίνδυνο για διαβήτη, ανθυγιεινά επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων και υψηλή αρτηριακή πίεση», τονίζει ο δρ van Dam.
5. Ο καφές δεν συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο για καρκίνο. Η έρευνα δείχνει ότι ο καφές δεν φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου ή θανάτου από τη νόσο, και ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν ότι όσοι καταναλώνουν καφέ έχουν ακόμη και ελαφρώς χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων καρκίνων, όπως του ήπατος ή του ενδομητρίου.
Κατανοώντας τα ευρήματα
Τι σημαίνουν λοιπόν αυτά τα ευρήματα εάν δεν είστε από αυτούς που πίνουν καφέ; Εάν σας αρέσει ο καφές, δεν υπάρχει πρόβλημα να συνεχίσετε να τον καταναλώνετε, λέει ο δρ van Dam. Αλλά εάν δεν σας αρέσει η γεύση του καφέ, υπάρχουν άλλες επιλογές για την ενίσχυση της υγείας της καρδιάς, μεταξύ των οποίων η κατανάλωση περισσότερων ξηρών καρπών, δημητριακών ολικής αλέσεως, φρούτων και λαχανικών, καθώς και η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας.
