Η αγαπημένη σας μελωδία μπορεί να σας ξυπνήσει όμορφες μνήμες, να σας ανεβάσει τη διάθεση και να δημιουργήσει ένα ήρεμο, χαλαρωτικό περιβάλλον. Αν χρησιμοποιηθεί όμως με συγκεκριμένους τρόπους, η μουσική είναι επίσης ένα αξιόλογο εργαλείο που μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της υγείας σας.
«Είτε θέλετε να χαλαρώσετε είτε θέλετε να αυξήσετε την ενέργειά σας, να βελτιώσετε τις διανοητικές σας ικανότητες ή απλώς να κινητοποιηθείτε για τις δραστηριότητες της ημέρας, η μουσική μπορεί να σας προσφέρει επιπλέον υποστήριξη, όταν τη χρειάζεστε περισσότερο», δηλώνει η Marisabelle Diaz-Falcon, μουσικοθεραπεύτρια στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Massachusetts General Hospital.
Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι η ακρόαση μουσικής μπορεί να διεγείρει διάφορες περιοχές του εγκεφάλου οι οποίες αλλάζουν το πώς σκέφτεστε και κινείστε. «Το κατάλληλο είδος μουσικής στην κατάλληλη συνθήκη μπορεί να βελτιώσει τη συναισθηματική σας κατάσταση και τη συνολική σας υγεία, ανάλογα με τις ανάγκες σας», δηλώνει η Diaz-Falcon.
Διαβάστε παρακάτω μερικούς τρόπους για να αξιοποιήσετε τη δύναμη της μουσικής και δείτε πώς οι κατάλληλες μελωδίες μπορούν να βάλουν την υγεία σας στον σωστό ρυθμό.
Άσκηση
Η σωματική άσκηση σας φαίνεται βουνό ή δυσκολεύεστε να διατηρήσετε τον ενθουσιασμό σας; Βάλτε να παίζει δυνατά μουσική με γρήγορο ρυθμό. Μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο του 2019 στο Psychology of Sport and Exercise διαπίστωνε ότι η ζωηρή μουσική μπορεί να κάνει ένα αυστηρό πρόγραμμα γυμναστικής να δείχνει λιγότερο δύσκολο και πιο ευχάριστο.
Στη μελέτη, οι συμμετέχοντες ακολούθησαν διαλειμματική προπόνηση υψηλής έντασης (HIIT), κατά την οποία ασκούνταν με υψηλή ένταση για ένα διάστημα, ακολουθούμενο από μια σύντομη περίοδο ανάπαυσης, και στη συνέχεια επαναλάμβαναν τον κύκλο για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Η ομάδα έκανε τρεις επαναλήψεις HIIT των 10 λεπτών. Σε κάθε σετ οι συμμετέχοντες άκουγαν μουσική με ζωηρό ρυθμό, μια συζήτηση στο ραδιόφωνο ή τίποτα.
Οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι κατά τη διάρκεια της προπόνησης με μουσική ευχαριστήθηκαν περισσότερο την άσκηση HIIT από ό,τι στις δύο άλλες περιπτώσεις. Επίσης έκαναν την προπόνηση με μεγαλύτερη ένταση. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι η μουσική με γρήγορο ρυθμό αλλάζει τους φυσικούς βιολογικούς ρυθμούς του σώματος – ο ρυθμός των κινήσεων και οι καρδιακοί παλμοί αυξάνονται, έτσι ώστε να ταιριάζουν με τον ρυθμό της μουσικής. Με αυτόν τον τρόπο, η μουσική προσφέρει μία επιπλέον φυσική ώθηση όταν στερείστε κινήτρων ή έχετε κουραστεί.
Άλλη έρευνα έχει δείξει ότι η ακρόαση μουσικής με έντονο ρυθμό μειώνει την υποκειμενική αίσθηση σωματικής καταπόνησης, με αποτέλεσμα να δημιουργείται η εντύπωση ότι η άσκηση απαιτεί λιγότερη προσπάθεια.
Στρες
Την επόμενη φορά που θα έχετε άγχος για μια ιατρική επέμβαση, ακούστε μουσική. Ανάλυση 72 μελετών που περιλάμβανε σχεδόν 7.000 ασθενείς και η οποία δημοσιεύθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2015 στο The Lancet διαπιστώνει ότι οι ασθενείς που άκουγαν μουσική πριν από μια χειρουργική επέμβαση, στη διάρκειά της και μετά από αυτήν ανέφεραν λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο και χρειάστηκαν λιγότερη φαρμακευτική αγωγή για τον πόνο. Προηγούμενες μελέτες είχαν διαπιστώσει ότι η ακρόαση μουσικής πριν και κατά τη διάρκεια μιας ιατρικής πράξης, για παράδειγμα μιας βιοψίας ή μιας οδοντιατρικής επέμβασης, μείωνε το επίπεδο άγχους των ασθενών.
Η μουσική έχει ηρεμιστική δράση, καθώς επηρεάζει την περιοχή του εγκεφάλου που συνδέεται με την ευχαρίστηση, προάγει την απελευθέρωση χημικών ουσιών, όπως η ντοπαμίνη, η ορμόνη της ευεξίας, την απελευθέρωση ενδορφινών, που ανακουφίζουν από τον πόνο, και την απελευθέρωση σεροτονίνης, που εξομαλύνει τη διάθεση. Φαίνεται επίσης ότι είναι απαραίτητη η σωστή επιλογή μουσικής. Οι άνθρωποι ανταποκρίνονται καλύτερα στη μουσική που τους είναι οικεία, σύμφωνα με την Diaz-Falcon. «Οι μελωδίες που είναι προβλέψιμες μπορούν να προαγάγουν τα αισθήματα ελέγχου και ηρεμίας», σχολιάζει. «Πολλά οικεία τραγούδια μπορεί επίσης να έχουν μια συναισθηματική συνιστώσα, γιατί έχουν συνδεθεί με μια θετική ανάμνηση».
Ύπνος
Η μουσική έχει χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά για να μας βοηθήσει να κοιμηθούμε, αλλά η αφύπνιση με μια ευχάριστη μελωδία αντί για έναν δυσάρεστο ήχο από ξυπνητήρι μπορεί να μειώσει την πρωινή ραθυμία και να ενισχύσει την εγρήγορση, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε ηλεκτρονικά στις 28 Ιανουαρίου 2020 στο PLoS One. Ρυθμίστε την αφύπνιση στο κινητό σας έτσι ώστε να παίζει απαλούς, αρμονικούς ήχους ή μια ήρεμη μελωδία.
Συγκέντρωση
Πολλές μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι φοιτητές που ακούν ατμοσφαιρική μουσική όταν μελετούν έχουν λιγότερο άγχος, μεγαλύτερη συγκέντρωση και καλύτερες βαθμολογίες στις εξετάσεις. (Η ατμοσφαιρική μουσική περιλαμβάνει ήχους της φύσης, ήρεμη ορχηστρική μουσική, για παράδειγμα ακουστική κιθάρα ή πιάνο, και ηλεκτρονική μουσική.)
Σύμφωνα με την Diaz-Falcon, οι ήχοι αυτοί λειτουργούν γιατί έχουν σταθερό ρυθμό, χωρίς ξαφνικές εντάσεις που αποσπούν την προσοχή. «Αυτό παρέχει ένα περιβάλλον το οποίο ηρεμεί και εμποδίζει τους περισπασμούς που μπορούν να διακόψουν τη σκέψη», εξηγεί.
«Πιστεύεται επίσης ότι η ατμοσφαιρική μουσική μπορεί να ενεργοποιήσει περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για την αναλυτική σκέψη και τη δημιουργικότητα, καθώς και να αυξήσει την ικανότητα του εγκεφάλου να απορροφά και να διατηρεί τις πληροφορίες». Δοκιμάστε να ακούσετε ατμοσφαιρική μουσική την επόμενη φορά που θα κληθείτε να ασχοληθείτε με ένα πολύπλοκο έργο.
Βρείτε την αγαπημένη σας μελωδία
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να βρείτε την αγαπημένη σας μουσική και να την κατεβάσετε στον υπολογιστή σας ή στο smartphone για να την ακούτε. Μερικά παραδείγματα είναι τα εξής:
❱ Apple Music (www.music.apple.com)
❱ iHeartRadio (www.iheart.com)
❱ Pandora (www.pandora.com)
❱ SoundCloud (www.soundcloud.com)
❱ Spotify (www.spotify.com)
❱ YouTube (www.youtube.com)
