Όλοι έχουν περιστασιακά πόνους, ενοχλήσεις ή σφίξιμο σε έναν μυ ή σε μια άρθρωση. Μία δόση ενός μη συνταγογραφούμενου παυσίπονου, όπως η ακεταμινοφαίνη, ή ενός μη στεροειδούς αντιφλεγμονώδους φαρμάκου, όπως η ναπροξένη ή η ιβουπροφαίνη, συνήθως φέρνει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αλλά τι θα συνέβαινε εάν αντιμετωπίζατε επανειλημμένα πόνους στην πλάτη, στους ώμους, στα γόνατα ή στα χέρια, οι οποίοι θα επηρέαζαν την ποιότητα ζωής σας; Ίσως θα σας χρειάζονταν επιπλέον δόσεις ή ακόμη ένα ισχυρότερο παυσίπονο που θα προϋπέθετε συνταγογράφηση.
Δυστυχώς, το να στηρίζεται κανείς σε φάρμακα για τον πόνο μπορεί να έχει τα προβλήματά του. «Τα παυσίπονα δεν είναι φάρμακα που στερούνται συνεπειών, είτε είναι με είτε χωρίς ιατρική συνταγή. Υπάρχει πάντοτε μια δυνάμει αρνητική πλευρά», λέει ο Robert Jamison, κλινικός ψυχολόγος και καθηγητής στο Κέντρο Διαχείρισης Πόνου του συνεργαζόμενου με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital.
Στα πιθανά μειονεκτήματα περιλαμβάνονται παρενέργειες όπως στομαχική δυσφορία, ναυτία, δυσκοιλιότητα ή ζάλη, οι οποίες είναι δυνατόν να αυξήσουν τον κίνδυνο πτώσεων. Επίσης, υπάρχει το ζήτημα της εξάρτησης από τα φάρμακα. «Ορισμένα άτομα δεν νιώθουν άνετα να βασίζονται υπερβολικά στη συνεχή λήψη παυσίπονων προκειμένου να διατηρούν τη λειτουργικότητά τους και να ζουν μια κανονική ζωή», λέει ο Jamison.
Ανακαλύψτε νέες επιλογές
Υπάρχει ενδεχομένως κάποια λύση στο δίλημμα της λήψης ή μη παυσίπονων; Δοκιμάστε οποιαδήποτε από τις διάφορες διαθέσιμες επιλογές ανακούφισης από τον πόνο χωρίς φάρμακα. «Μπορούν να σας ανακουφίσουν από τον πόνο, να τον κάνουν πιο εύκολα διαχειρίσιμο, ακόμη και να τον θεραπεύσουν», λέει ο Jamison. Ακολουθεί μια παρουσίαση ορισμένων συνηθισμένων λύσεων χωρίς φαρμακευτικές ουσίες και τα είδη πόνου που αφορούν. Ορισμένες μπορείτε να τις διαχειριστείτε μόνοι σας, άλλες πρέπει να εκτελεστούν από πιστοποιημένους επαγγελματίες.
Έχετε υπόψη ότι οι θεραπείες αυτές σε κάποιους έχουν αποτέλεσμα, ενώ σε άλλους όχι, και πως η συνολική τους δραστικότητα έχει διακυμάνσεις. «Από την άλλη πλευρά, δεν έχουν κάποιο σημαντικό μειονέκτημα και πιθανότατα αξίζει τον κόπο να τις διερευνήσετε», λέει ο Jamison. Επίσης, να θυμάστε ότι ο επίμονος πόνος ή ένας πόνος που επιδεινώνεται με τον χρόνο σημαίνει ότι το σώμα σας λέει ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα και θα πρέπει να ελεγχθεί. «Μη σκέφτεστε ποτέ ότι ο πόνος είναι κάτι με το οποίο πρέπει απλώς να συμβιώσετε», λέει ο Jamison.
∆ιάφορες διαθέσιμες επιλογές αντιμετώπισης του πόνου χωρίς φάρμακα μπορούν να σας ανακουφίσουν, να τον κάνουν πιο εύκολα διαχειρίσιμο, ακόμη και να τον θεραπεύσουν.
Φυσικοθεραπεία. Η φυσικοθεραπεία μπορεί να αποτελέσει ένα πρακτικό πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση πολλών συνηθισμένων αιτιών πόνου, όπως στη μέση, στο γόνατο ή στον ώμο. Ο φυσικοθεραπευτής συνεργάζεται μαζί σας και δημιουργεί εξατομικευμένες ασκήσεις, διατάσεις και στάσεις που βοηθούν στη χαλάρωση των σφιγμένων μυών, στη μείωση του πόνου των αρθρώσεων και στη βελτίωση του εύρους κίνησης.
Θεραπευτική μάλαξη. Σημαντικός όγκος δεδομένων υποστηρίζει τη θεραπευτική μάλαξη για την αντιμετώπιση του πόνου. Μια ανασκόπηση μελετών που δημοσιεύθηκε στις 9 Μαΐου 2019 στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Alternative and Complementary Medicine, παρέθετε αρκετές υψηλής ποιότητας μελέτες οι οποίες υποστηρίζουν τη χρήση της στον πόνο της μέσης, του αυχένα, του ώμου και των μυών. Αυτό που δεν είναι ξεκάθαρο είναι εάν υπάρχει ένα συγκεκριμένο είδος θεραπευτικής μάλαξης ή ένας αριθμός συνεδριών που υπερέχει. Πολλοί φυσικοθεραπευτές εστιάζουν τις υπηρεσίες τους σε πελάτες που αναρρώνουν από τραυματισμό ή χειρουργείο. Αυτοί οι επαγγελματίες είναι πιθανότατα και ειδικά εκπαιδευμένοι στη θεραπευτική μάλαξη για παθήσεις όπως η οσφυαλγία και ο αυχενικός πόνος.
Γιόγκα. Μια ανασκόπηση των διαθέσιμων ερευνών που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο 2020 στο επιστημονικό περιοδικό NCCIH Clinical Digest, βρήκε ισχυρά τεκμήρια ότι η γιόγκα μπορεί να συμβάλει στην ανακούφιση του πόνου της μέσης και σημειώνει κάποια επιτυχία στην ελάττωση των ενοχλήσεων που συνδέονται με την οστεοαρθρίτιδα του γονάτου, τη ρευματοειδή αρθρίτιδα και προβλήματα του αυχένα. Πολλά στούντιο για γιόγκα και δημοτικά κέντρα παρέχουν εξειδικευμένα μαθήματα για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων τύπων πόνου.
Βελονισμός. Ο βελονιστής εισάγει βελόνες πάχους όσο μια τρίχα στην επιφάνεια του δέρματος του ασθενούς, σε διάφορα σημεία τα οποία πιστεύεται ότι βρίσκονται πάνω σε μονοπάτια του σώματος που ονομάζονται μεσημβρινοί. Οι βελόνες χρησιμεύουν στο να διεγείρουν τα νεύρα, ώστε να απελευθερώνεται η μπλοκαρισμένη ενέργεια που ονομάζεται «qi» (προφέρεται «τσι») και μπορεί να εμπλέκεται στον πόνο. Ορισμένες μελέτες έχουν βρει ότι ο βελονισμός βοηθά στην ανακούφιση από την οσφυαλγία και τον πόνο του γονάτου, την ημικρανία και την ινομυαλγία, ενώ άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι δεν υπάρχει όφελος. Στα περισσότερα άτομα απαιτούνται αρκετές θεραπείες για να αισθανθούν τα αποτελέσματα. Μια μορφή της θεραπείας, που ονομάζεται ηλεκτροβελονισμός, διοχετεύει ασθενές ηλεκτρικό ρεύμα μέσω των βελονών. Η προσέγγιση αυτή βρέθηκε πως είναι εξίσου αποτελεσματική με τον παραδοσιακό βελονισμό στην αντιμετώπιση της οσφυαλγίας, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Ιουνίου 2020 του επιστημονικού περιοδικού Journal of Acupuncture and Meridian Studies.
Διαδερμική ηλεκτρική νευρική διέγερση (TENS). Με την TENS, μια μικρή συσκευή που λειτουργεί με μπαταρία διοχετεύει μικρή ποσότητα ηλεκτρικού ρεύματος μέσω ηλεκτροδίων, τα οποία ο επαγγελματίας υγείας τοποθετεί στο δέρμα πάνω στην επώδυνη περιοχή. Το ρεύμα δημιουργεί μια αίσθηση τσιμπημάτων ή παλμών προκειμένου να διακόψει τα σήματα πόνου από τα νεύρα. Η συσκευή συχνά χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση επίμονου πόνου στη μέση, στον αυχένα ή στον ώμο. Σύμφωνα με τον Jamison, τα στοιχεία σχετικά με την αποτελεσματικότητα της TENS είναι ανάμεικτα, αλλά είναι σχετικά ασφαλής για τους περισσότερους ανθρώπους. Ωστόσο, πρέπει να αποφεύγεται από όσους έχουν βηματοδότη.
Γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (ΓΣΘ/CBT). Ο πόνος συχνά επιδεινώνεται μέσω της αντίδρασής μας σε αυτόν, όπως η ανησυχία, το στρες και το άγχος. «Η ΓΣΘ μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των σκέψεων και των αντιδράσεων στον πόνο», λέει ο Jamison. «Δεν αντιμετωπίζει το αίτιο του πόνου, αλλά μπορεί να αμβλύνει την αντίληψη της βαρύτητάς του και ίσως να προλάβει μελλοντικά επεισόδια». Με τη ΓΣΘ μαθαίνετε πώς να διαχειρίζεστε τις αρνητικές σκέψεις. Ο ψυχοθεραπευτής θα σας βοηθήσει να διερευνήσετε τα μοτίβα της αρνητικής σας σκέψης, προκειμένου να ανακαλύψετε τι πυροδοτεί τις σκέψεις και πώς αντιδράτε σε αυτές. Λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω πληροφορίες, ο ψυχοθεραπευτής αναπτύσσει στρατηγικές που θα χρησιμοποιήσετε κατά τη διαχείριση του πόνου.
Βιοανάδραση. Συχνά χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με τη ΓΣΘ και σχετίζεται με την εκμάθηση του ελέγχου των διεργασιών του οργανισμού –όπως η μυϊκή ένταση, η αρτηριακή πίεση ή η καρδιακή συχνότητα– οι οποίες δρομολογούνται σε απάντηση στον πόνο. Κατά τη διάρκεια μιας τυπικής συνεδρίας, ηλεκτρόδια που τοποθετούνται στο δέρμα παρακολουθούν την αντίδρασή σας σε διαφορετικά ερεθίσματα. Ο θεραπευτής σάς βοηθά να αποκτήσετε νοητικές συνήθειες και να εφαρμόσετε ασκήσεις χαλάρωσης ως αντίδραση στις αρνητικές απαντήσεις. Μέσω μιας προσέγγισης πειραματισμού (δοκιμής-λάθους) μαθαίνετε να αλλάζετε τις αντιδράσεις σας όταν έρχεστε αντιμέτωποι με πόνο ή ενόχληση.
