Oι μισές κατά προσέγγιση γυναίκες άνω των 50 ετών έχουν πρόπτωση των πυελικών οργάνων (αναφέρεται και ως χαλάρωση του πυελικού εδάφους), μια πάθηση κατά την οποία η μήτρα, η ουροδόχος κύστη, το λεπτό έντερο ή το ορθό προβάλλουν στο τοίχωμα του κόλπου ή μέσα στον κόλπο. Oμως, σε αντίθεση με άλλες συχνές παθήσεις, πολλές γυναίκες δεν συζητούν γι’ αυτήν ούτε και με τον γιατρό τους. Για ορισμένες γυναίκες, αυτό μπορεί να οφείλεται σε αμηχανία, ενώ σε άλλες περιπτώσεις γιατί πιστεύουν ότι είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπίσουν λόγω ηλικίας.
«Πολλές γυναίκες μου λένε: “Νόμιζα ότι αυτό ήταν φυσιολογικό, γιατί έχω γεννήσει”. Oμως δεν είναι φυσιολογικό. Oλες οι γυναίκες που είχαν φυσιολογικό τοκετό ή που είναι άνω των 65 δεν έχουν ακράτεια ούρων ή πρόπτωση των πυελικών οργάνων», λέει η δρ Emily Von Bargen, εκπαιδεύτρια στη Μαιευτική, Γυναικολογία και Αναπαραγωγική Βιολογία της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ. Η πρόπτωση των πυελικών οργάνων μπορεί να αντιμετωπιστεί και δεν είναι κάτι με το οποίο οι γυναίκες είναι αναγκασμένες να ζήσουν, επισημαίνει η Von Bargen.
Συμπτώματα πρόπτωσης
Η πρόπτωση των οργάνων του πυελικού εδάφους παρουσιάζεται όταν η δομή από μυς και συνδέσμους που βρίσκεται εντός της λεκάνης και έχει σχήμα μπολ εξασθενεί, επιτρέποντας σε ένα ή περισσότερα όργανα να μετακινηθούν προς τα κάτω και να προβάλουν στον κόλπο. Συχνά αυτό συμβαίνει χωρίς να υπάρχουν συμπτώματα, και η γυναίκα δεν το αντιλαμβάνεται καν. Αλλά σε κάποιες περιπτώσεις, αυτή η μετακίνηση πιέζει άλλα όργανα εντός της λεκάνης, γεγονός που είναι πιθανό να προκαλέσει προβλήματα ούρησης ή δυσκοιλιότητα. Οι γυναίκες μπορεί να παρατηρήσουν μια δυσφορία στην πύελο ή να έχουν ένα αίσθημα ξένου σώματος στον κόλπο. Η σεξουαλική επαφή μπορεί να είναι επώδυνη.
Τα προβλήματα αυτά είναι δυνατό να προκληθούν από την πίεση της κύησης ή του τοκετού. Παρότι η πρόπτωση των πυελικών οργάνων συχνά εμφανίζεται έπειτα από φυσιολογικό τοκετό, μπορεί να συμβεί και ύστερα από καισαρική. Aλλοι παράγοντες κινδύνου για πρόπτωση των πυελικών οργάνων είναι η ηλικία, το υπερβολικό βάρος και η ύπαρξη πάθησης που προκαλεί συχνό βήχα, ο οποίος πιέζει προς τα κάτω τα όργανα που βρίσκονται στην πύελο. Επίσης, ίσως να έχετε περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσετε πρόπτωση των πυελικών οργάνων εάν η μητέρα σας ή άλλη στενή συγγενής είχε αυτό το πρόβλημα.
Διαφορετικοί τύποι πρόπτωσης πυελικών οργάνων
Τα ειδικά συμπτώματα της πρόπτωσης συχνά καθορίζονται από το πού εντοπίζεται το πρόβλημα, είτε στο μπροστινό τμήμα της πυέλου (πρόσθιο) είτε στο πίσω (οπίσθιο).
Η πρόπτωση στο πρόσθιο τοίχωμα του κόλπου είναι ο πιο συχνός τύπος πρόπτωσης των πυελικών οργάνων. Η χαλάρωση των ιστών κοντά στο μπροστινό μέρος της λεκάνης επιτρέπει στην ουροδόχο κύστη να προβάλλει προς τα κάτω (κυστεοκήλη), πιέζοντας μερικές φορές την ουρήθρα, τον σωλήνα μέσω του οποίου αποβάλλονται τα ούρα από το σώμα (ουρηθροκήλη).
Η πρόπτωση του οπίσθιου τοιχώματος του κόλπου ενδέχεται να αφορά το λεπτό έντερο (εντεροκήλη) ή το ορθό (ορθοκήλη). Η ορθοκήλη διαφέρει από την πρόπτωση του ορθού, όπου το ορθό προεξέχει από τον πρωκτό.
Η πρόπτωση μήτρας, δηλαδή η κάθοδος της μήτρας και του τραχήλου στον κόλπο, είναι ακόμα μία συχνή πάθηση.
Η πρόπτωση κολπικού κολοβώματος ή πρόπτωση του θόλου του κόλπου είναι η προβολή της κορυφής του κόλπου (θόλου) σε γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε υστερεκτομή.
Δεν νιώθουν ενοχλήσεις όλες οι γυναίκες που έχουν πρόπτωση πυελικών οργάνων. Ο γυναικολόγος σας μπορεί να ανακαλύψει την πρόπτωση κατά την εξέταση της πυέλου. Εάν δεν αισθάνεστε κάτι, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας ή θεραπείας της πάθησης. Η πρόπτωση δεν είναι σχεδόν ποτέ επικίνδυνη.
Αντιμετώπιση της πρόπτωσης των πυελικών οργάνων
Οι γυναίκες που έχουν ενοχλητικά συμπτώματα λόγω της πρόπτωσης των πυελικών οργάνων θα πρέπει να αναζητήσουν ιατρική συμβουλή. Η επιλογή μεταξύ των διάφορων θεραπευτικών προσεγγίσεων είναι συχνά θέμα προσωπικής προτίμησης.
«Οι γυναίκες με ρωτούν τι θα συνιστούσα εάν επρόκειτο για τη μητέρα μου», λέει η δρ Von Bargen.
Το ερώτημα αυτό δεν μπορεί να απαντηθεί. Κάθε προσέγγιση έχει υπέρ και κατά, και η επιλογή μεταξύ αυτών είναι ιδιαίτερα προσωπικό ζήτημα. Μερικές γυναίκες επιθυμούν να απαλλαγούν από το πρόβλημα όσο γίνεται γρηγορότερα και προτιμούν το χειρουργείο, ενώ άλλες θέλουν να αποφύγουν τους κινδύνους μιας χειρουργικής επέμβασης και προτιμούν άλλες μεθόδους.
Στις θεραπευτικές επιλογές για την πρόπτωση των πυελικών οργάνων περιλαμβάνονται οι εξής:
Φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους. Αυτή η προσέγγιση ενδυναμώνει τους μυς της πυέλου έτσι ώστε να παρέχουν καλύτερη στήριξη στα όργανα και ίσως να αναστραφεί ή να ελαχιστοποιηθεί η πρόπτωση. Εάν επιλέξετε αυτή την προσέγγιση, θα συνεργαστείτε με έναν φυσικοθεραπευτή που ειδικεύεται στην υποστήριξη γυναικών για ενδυνάμωση του πυελικού εδάφους. «Όταν η πρόπτωση ενός οργάνου του πυελικού εδάφους δεν είναι πολύ προχωρημένη, και η φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους μπορεί να το μετακινήσει κατά ένα εκατοστό ή περισσότερο», λέει η δρ Von Bargen. Αυτό μπορεί να είναι αρκετό για την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Αλλά το μειονέκτημα είναι πως αυτή δεν είναι μια άμεση θεραπεία – απαιτεί χρόνο. Συνήθως οι γυναίκες χρειάζεται να κάνουν φυσικοθεραπεία μία φορά την εβδομάδα για 12 εβδομάδες για να δουν διαφορά. Η διαδικασία σε κάποιες περιπτώσεις καλύπτεται από την ασφάλεια, αλλά όχι πάντοτε.
Πεσσοί. Ο πεσσός είναι μια υποστηρικτική συσκευή η οποία μοιάζει με το διάφραγμα που χρησιμοποιείται για αντισύλληψη (αν και ο πεσσός δεν είναι σχεδιασμένος για την αποφυγή εγκυμοσύνης). Εισάγεται στον κόλπο και στηρίζει τα όργανα που βρίσκονται εντός της πυέλου και μετακινούνται προς τα κάτω. Δεν αποτελεί όμως θεραπεία. Εάν αφαιρέσετε τη συσκευή, η πρόπτωση θα επανέλθει. Ένας πεσσός μπορεί να χρησιμοποιηθεί με διάφορους τρόπους. Για τις ηλικιωμένες γυναίκες που δεν νιώθουν άνετα να τοποθετήσουν ή να αφαιρέσουν μόνες τους τη συσκευή, αυτή μπορεί να τοποθετηθεί από γιατρό και να παραμείνει για τρεις έως έξι μήνες κάθε φορά, εξηγεί η δρ Von Bargen.
Ορισμένα είδη πεσσών πρέπει να αφαιρούνται για τη σεξουαλική επαφή. Γι αυτόν τον λόγο, μεταξύ άλλων, μερικές γυναίκες προτιμούν αυτό που ονομάζεται συσκευή για κατ’ οίκον χρήση, την οποία τοποθετούν ή αφαιρούν μόνες τους. Αυτό επιτρέπει στη γυναίκα να τη χρησιμοποιήσει ανάλογα με τις ανάγκες της, για παράδειγμα κατά την άσκηση. Άλλες μπορεί να τη φορούν κατά τη διάρκεια της ημέρας και να την αφαιρούν τη νύχτα. «Εάν η πρόπτωση σας ενοχλεί διαρκώς, μπορείτε να αφήσετε τη συσκευή στη θέση της και να την αφαιρείτε μόνο τη νύχτα, μία φορά την εβδομάδα», λέει η δρ Von Bargen. Αυτό γίνεται γιατί μερικές φορές συσσωρεύονται κολπικές εκκρίσεις γύρω από τη συσκευή, και αφαιρώντας τον πεσσό περιοδικά, αυτές απομακρύνονται. Ένας πεσσός δεν προκαλεί λοίμωξη του κόλπου, όπως βακτηριακή κολπίτιδα ή μυκητιασική κολπίτιδα, αλλά οι εκκρίσεις μπορεί να είναι ενοχλητικές, αναφέρει.
Χειρουργική επέμβαση. Ορισμένες γυναίκες είτε δεν έχουν επιτυχία με τη φυσικοθεραπεία ή τους πεσσούς, είτε δεν επιθυμούν να τα δοκιμάσουν, και επιλέγουν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα χειρουργικά.
Ο στόχος της χειρουργικής επέμβασης για πρόπτωση είναι να διορθωθούν οι σύνδεσμοι και οι μύες που σχετίζονται με την πρόπτωση των οργάνων. Οι χειρουργός σας θα ενισχύσει τους αδύναμους ιστούς χρησιμοποιώντας ένα ειδικό πλέγμα ή δικούς σας ιστούς.
Υπάρχουν αρκετές χειρουργικές τεχνικές που εφαρμόζονται γι αυτόν τον σκοπό, και η επέμβαση μπορεί να πραγματοποιηθεί με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με το είδος πρόπτωσης της γυναίκας.
Η υστερεκτομή, η οποία αφαιρεί τη μήτρα, είναι δυνατόν, αλλά όχι απαραίτητο, να αποτελέσει μέρος της επέμβασης για την πρόπτωση των πυελικών οργάνων. Όμως μια υστερεκτομή από μόνη της δεν διορθώνει την πρόπτωση. «Η μήτρα απλώς βρίσκεται εκεί», λέει η δρ Von Bargen. «Το πραγματικό πρόβλημα είναι η χαλάρωση των συνδέσμων που κρατούν τα τοιχώματα του κόλπου».
Όταν είναι τεχνικά δυνατό, υπάρχουν πλεονεκτήματα στο να παραμένει η μήτρα στη θέση της, όπως λιγότερη απώλεια αίματος, συντομότερο χειρουργείο και γρηγορότερη ανάρρωση, επισημαίνει η δρ Von Bargen. Ωστόσο, ο χειρουργός μπορεί χρειαστεί να αφαιρέσει τη μήτρα ώστε να φτάσει στις δομές που χρειάζεται να τεντώσουν ή μπορεί να υπάρχουν άλλοι λόγοι που μια γυναίκα πρέπει να υποβληθεί σε υστερεκτομή.
Εάν μια γυναίκα δεν είναι πλέον ενεργή σεξουαλικά, ούτε το επιθυμεί, μπορεί να προτιμήσει αυτό που ονομάζεται κολπόκλειση, η οποία στην ουσία στενεύει ή κλείνει μόνιμα τον κόλπο έτσι ώστε τα όργανα να παραμείνουν στη θέση τους.
