Τα καλά νέα είναι ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι ζουν όλο και πιο πολύ. Τα κακά νέα είναι ότι, κατά συνέπεια, περισσότεροι άνθρωποι ζουν επίσης με χρόνιο πόνο, ο οποίος γίνεται συχνότερος με το γήρας.
«Σήμερα, οι 65χρονοι είναι περισσότεροι από τους 5χρονους. Η χώρα μας έχει την πρωτιά σε αυτόν τον τομέα», δηλώνει ο δρ Robert Jamison, καθηγητής Διαχείρισης του Πόνου, Αναισθησιολογίας και Ψυχολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
Ωστόσο, καθώς οι άνθρωποι γερνούν, πολλά συστήματα του οργανισμού τους αρχίζουν να παρουσιάζουν προβλήματα και αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μια μόνιμη δυσφορία.
Οτιδήποτε μπορεί να αποτελεί συχνή αιτία χρόνιου πόνου: από την οστεοαρθρίτιδα και την οσφυαλγία έως τις ημικρανίες και την ινομυαλγία. Σε άτομα με ιστορικό τραυματισμού των νεύρων ή φλεγμονής στις αρθρώσεις, οι νευρικές απολήξεις εξακολουθούν να έχουν ευαισθησία, ακόμη και όταν το αρχικό πρόβλημα έχει υποχωρήσει, λέει ο δρ Jamison.
«Το πρόβλημα δεν είναι ψυχιατρικής φύσεως. Πρόκειται για υπαρκτό πρόβλημα, που όμως δεν αποτελεί σημάδι για μια κατάσταση η οποία είναι απειλητική για τη ζωή ή εξελίσσεται», αναφέρει.
Ωστόσο, αυτός ο συνεχής πόνος είναι κάτι που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής.
Η αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου μπορεί να είναι πιο σύνθετη και δαπανηρή συγκριτικά με πολλές άλλες παθήσεις, όπως ο διαβήτης και ο καρκίνος, λέει ο Jamison. Αυτό συμβαίνει επειδή όποιος υποφέρει από χρόνιο πόνο πολλές φορές αναγκάζεται να επισκέπτεται συχνότερα γιατρούς και να υποβάλλεται σε ιατρικές εξετάσεις.
Πρέπει επίσης να συνεργάζεται με διάφορους επαγγελματίες υγείας για τη διαχείριση της κατάστασής του.
«Επομένως, για πολλούς λόγους, η διαχείριση του πόνου πρέπει να είναι επαρκής», αναφέρει ο Jamison.
Όμως, για να τεθεί ο πόνος πραγματικά υπό έλεγχο, θα πρέπει όχι μόνο να συνεργαστείτε με ειδικούς, αλλά ταυτόχρονα να αναπτύξετε στρατηγικές τις οποίες μπορείτε να εφαρμόσετε και μόνοι στο σπίτι.
Η δυνατότητα να γνωρίζετε πώς να διαχειριστείτε τον πόνο χωρίς ιατρικές επισκέψεις ή διαδικασίες αποτελεί πολλές φορές τον αποτελεσματικότερο τρόπο για να βελτιώσετε την ποιότητα ζωής σας και να μειώσετε τον χρόνιο πόνο.
«Αυτό που μπορεί κανείς να κάνει για τη διαχείριση του πόνου μπορεί να είναι εξίσου σημαντικό με ό,τι κάνουν οι γιατροί», αναφέρει ο Jamison.
Επιλογές για τη διαχείριση του πόνου στο σπίτι
Η πανδημία δεν μεγιστοποίησε μόνο τη σημασία των στρατηγικών διαχείρισης του πόνου στο σπίτι, αλλά έφερε στο προσκήνιο και νέες επιλογές.
Για παράδειγμα, πλέον υπάρχουν πάρα πολλές επιλογές τηλεϊατρικής, συμπεριλαμβανομένων διαδικτυακών ομάδων υποστήριξης που χρηματοδοτούνται από εταιρείες διαχείρισης του πόνου, διαδικτυακά προγράμματα υποστήριξης της ψυχικής υγείας και εφαρμογές για τη διαχείριση του πόνου.
Ο συνδυασμός μιας σειράς στρατηγικών μπορεί να σας βοηθήσει να θέσετε τον πόνο υπό έλεγχο. Σας προτείνουμε να δοκιμάσετε μερικές από τις παρακάτω.
Κινηθείτε περισσότερο. Παρότι θεωρούμε ότι, όταν κάποιος πονάει, πρέπει να ξεκουράζεται και να αποφεύγει την κίνηση, εδώ συνιστάται ουσιαστικά το αντίθετο, λέει ο Jamison. Η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας μπορεί να συμβάλει στην ανακούφιση από τον χρόνιο πόνο, επομένως επικεντρωθείτε σε ό,τι μπορείτε να κάνετε, για να είστε όσο το δυνατόν περισσότερο δραστήριες.
Δοκιμάστε να γυμναστείτε στο σπίτι, π.χ. παρακολουθώντας διαδικτυακά μαθήματα γιόγκα, ή πηγαίνετε για περπάτημα. Δοκιμάστε επίσης να χρησιμοποιήσετε ένα έξυπνο βραχιόλι ή ρολόι, για να παρακολουθείτε τη φυσική σας δραστηριότητα. Μπορεί να σας βοηθήσει να κινηθείτε σταδιακά περισσότερο όσο περνά ο καιρός και να θέσετε μικρούς εφικτούς στόχους που δεν θα επιδεινώσουν την κατάστασή σας.
Δοκιμάστε τη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία. Αυτή η μορφή ψυχοθεραπείας μπορεί να σας βοηθήσει να υιοθετήσετε έναν πιο υγιή τρόπο σκέψης. Έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον πόνο και τη σωματική ανικανότητα, καθώς βοηθάει στην αποτελεσματικότερη διαχείριση του πόνου. Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία είναι ένας τρόπος να αλλάξετε τη συναισθηματική σας απόκριση στον πόνο, αφού πρώτα κατανοήσετε πως, παρότι μπορεί να πονάτε, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η κατάστασή σας επιδεινώνεται.
Αν και οι ψυχοθεραπευτές συχνά καθοδηγούν τους πάσχοντες μέσω της γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας, ο Jamison προτείνει επίσης να δοκιμάσετε κάποιο διαδικτυακό πρόγραμμα γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας, όπως το PainTrainer (www.painTrainer.org) ή το Pain Course (www.health.harvard.edu/pc).
Μπορεί να σας βοηθήσουν να αναπτύξετε στρατηγικές, ώστε να ακολουθήσετε μια σταθερή πορεία προς την επίτευξη των στόχων που έχετε θέσει και να επιλύσετε πιθανά προβλήματα που αναφύονται καθημερινά, όπως το να μπορείτε να διαχειριστείτε τον πόνο όταν πρέπει να φύγετε από το σπίτι και να μετακινηθείτε.
Εγγραφείτε σε μια διαδικτυακή ομάδα υποστήριξης. Η πανδημία ανάγκασε πολλές ομάδες να συνεχίσουν τις συναντήσεις τους διαδικτυακά, κάτι το οποίο αποδείχθηκε σοφή επιλογή για μερικούς. Οι διαδικτυακές συναντήσεις μπορεί να είναι εξίσου βοηθητικές με τις διά ζώσης συναντήσεις.
«Εξετάσαμε, στο πλαίσιο μελέτης, την εβδομαδιαία συνεδρία μιας ομάδας διαχείρισης πόνου. Παρακολουθήσαμε τα άτομα που συμμετείχαν είτε στη διαδικτυακή ομάδα είτε στη διά ζώσης ομάδα και διαπιστώσαμε ότι και οι δύο ομάδες είχαν εξίσου καλά αποτελέσματα όσον αφορά τη βελτίωση», αναφέρει ο Jamison.
Μάλιστα, η ομάδα εξ αποστάσεως συμμετοχής είχε καλύτερες επιδόσεις σε μια συγκεκριμένη μέτρηση. «Οι συμμετέχοντες στην εξ αποστάσεως ομάδα επέδειξαν μεγαλύτερη συμμόρφωση και συμμετείχαν συχνότερα στις συνεδρίες», ανέφερε.
Πιθανώς αυτό να οφείλεται στο γεγονός ότι τα εμπόδια που προκύπτουν είναι λιγότερα όταν παρακολουθεί κανείς μια διαδικτυακή συνάντηση από το σπίτι από ό,τι εάν πρέπει να φύγει από το σπίτι, προκειμένου να παρακολουθήσει διά ζώσης μια συνάντηση. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν έχουν ένα παιδί να φροντίσουν ή άλλες υποχρεώσεις.
Στις ΗΠΑ, για να αναζητήσει κανείς ομάδες ή άλλους πόρους, μπορεί να επισκεφθεί τον ιστότοπο της Αμερικανικής Ένωσης Χρόνιου Πόνου στη διεύθυνση www.theacpa.org
Χρησιμοποιήστε εφαρμογές υποστήριξης. Στην αγορά κυκλοφορούν αρκετές εφαρμογές που μπορούν να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε διάφορες πτυχές του χρόνιου πόνου. Μπορούν να σας βοηθήσουν να παρακολουθήσετε συγκεκριμένες συμπεριφορές, τον ύπνο και τη διάθεση, και κατά πόσον ο πόνος έχει βελτιωθεί ή επιδεινωθεί. Κάποιες εφαρμογές παρέχουν ακόμη τη δυνατότητα σύνδεσης με τον/τη γιατρό σας, ώστε να τον/την ενημερώνετε σχετικά με τις προσπάθειές σας για τη διαχείριση του πόνου.
«Είναι εντυπωσιακό το πόσα πράγματα μπορείτε να κάνετε μέσω μιας εφαρμογής», λέει ο δρ Jamison.
Ενσυνείδητος διαλογισμός για τη διαχείριση του πόνου
Ο ενσυνείδητος διαλογισμός μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση του χρόνιου πόνου. Δείτε τι χρειάζεστε:
– Σε ένα ήσυχο και άνετο μέρος, καθίστε στο πάτωμα πάνω σε ένα μαξιλάρι με τα πόδια οκλαδόν ή σε μια καρέκλα με τα πέλματα να ακουμπούν στο πάτωμα. Διατηρήστε ίσιο τον κορμό, χωρίς να είστε σφιγμένη. Ακουμπήστε χαλαρά τα χέρια πάνω στους μηρούς σας.
– Ξεκινήστε εστιάζοντας την προσοχή σας στις αισθήσεις σας (όραση, ακοή, γεύση, αφή και όσφρηση).
– Στη συνέχεια, επικεντρωθείτε στην αναπνοή σας καθώς εισπνέετε και εκπνέετε. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στις εκπνοές.
– Εάν σας αποσπούν σκέψεις και συναισθήματα (ένα ραντεβού που δεν πρέπει να ξεχάσετε ή θυμός για κάποιον), διατηρώντας την ησυχία και την ηρεμία σας χαρακτηρίστε τα ως απλές σκέψεις, προσπεράστε τα και επικεντρωθείτε ξανά στην αναπνοή σας.
Αρχικά, αφιερώστε λίγο χρόνο για διαλογισμό για πέντε έως δέκα λεπτά, μία ή δύο φορές την ημέρα. Μπορείτε να αυξήσετε σταδιακά αυτόν τον χρόνο σε 20 λεπτά ή ακόμη και μία ώρα. Για επιπλέον συμβουλές, ανατρέξτε στην Ειδική Έκθεση Υγείας του Χάρβαρντ Pain Relief Without Drugs or Surgery (Ανακούφιση από τον πόνο χωρίς φάρμακα ή χειρουργική επέμβαση) στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.health.harvard.edu/prds.
