Περίπου ένα στα τρία άτομα ηλικίας 65 έως 74 ετών έχει απώλεια ακοής. Σχεδόν τα μισά από τα άτομα άνω των 75 ετών έχουν δυσκολία στην ακοή.
Παρόλο που πολλά άτομα μπορούν να λειτουργήσουν με κάποιον βαθμό απώλειας της ακοής, ιδίως εάν έχουν μια σύζυγο ή άλλο μέλος της οικογένειάς τους που μπορεί να τους επαναλάβει τυχόν πληροφορίες που έχασαν, το να παραμελείται η μείωση της ακοής μπορεί να έχει βαθιά επίδραση στην υγεία ενός ανθρώπου.
Αυξανόμενα στοιχεία δείχνουν ότι η σχετιζόμενη με την ηλικία απώλεια ακοής συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο έκπτωσης της γνωστικής λειτουργίας. Έρευνες δείχνουν ότι η απώλεια ακοής επηρεάζει τη δημιουργία νέων νευρικών κυττάρων στον ιππόκαμπο, την περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τη μνήμη. Η απώλεια ακοής συνδέεται επίσης με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, κοινωνικής απομόνωσης και μειωμένης δραστηριότητας.
«Συνήθως είναι δύσκολο να καθορίσεις την αιτία της απώλειας ακοής και τη βαρύτητά της χωρίς αξιολόγηση», δηλώνει ο δρ James Naples, επίκουρος καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας-Χειρουργικής Κεφαλής και Αυχένα στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess, που συνεργάζεται με το Χάρβαρντ.
«Για τον λόγο αυτόν, οι ηλικιωμένοι άνδρες θα πρέπει να απευθύνονται σε πιστοποιημένο ακοολόγο για έλεγχο της ακοής τους, προτού επιδεινωθεί η απώλειά της».
Προβλήματα ακοής
Δεν υπάρχει μία μεμονωμένη αιτία για τη σχετιζόμενη με την ηλικία απώλεια ακοής, που είναι επίσης γνωστή ως πρεσβυακουσία. Συνήθως ευθύνονται κάποιες αλλαγές στο εσωτερικό του αυτιού, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν τη νευρικό οδό από το αυτί έως τον εγκέφαλο.
Με την πάροδο του χρόνου, τα κύτταρα στο εσωτερικό του αυτιού γερνάνε, «πεθαίνουν» και δεν αντικαθίστανται. Όταν τα κύτταρα αυτά –που ονομάζονται τριχωτά κύτταρα– καταστραφούν, τα ηλεκτρικά μηνύματα των ηχητικών κυμάτων δεν ταξιδεύουν έως τον εγκέφαλο τόσο καλά όσο θα μπορούσαν. Αυτό κάνει πολλά άτομα να εμφανίζουν τελικά κάποιον βαθμό πρεσβυακουσίας, αν και η βαρύτητα ποικίλλει.
Ένας άλλος παράγοντας που συμβάλλει στην απώλεια ακοής είναι η μακροχρόνια έκθεση σε θόρυβο, για παράδειγμα από ηλεκτρικά εργαλεία, δυνατή μουσική, πυροβολισμούς ή εργασία σε θορυβώδες περιβάλλον, όπως οι οικοδομές και τα εργοστάσια.
Eλεγχος ακοής
Τα τεστ ακοής μετρούν πόσο δυνατός πρέπει να είναι ένας ήχος για να μπορείτε να τον ακούσετε καθαρά. Τα άτομα με φυσιολογική ακοή μπορούν να αναγνωρίσουν ήχους κάτω από 25 decibel (dB).
Η ήπια απώλεια ακοής σημαίνει ότι οι ήχοι θα πρέπει να είναι στο εύρος των 26-40 dB, ενώ στη μέτρια απώλεια ακοής η ελάχιστη ακοή σας είναι στο εύρος των 41-55 dB. Εύρος πάνω από αυτό συνεπάγεται μετρίως σοβαρή έως σοβαρή και βαθιά απώλεια ακοής.
Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, ένα άτομο με ήπια απώλεια ακοής μπορεί να ακούσει τις περισσότερες ομιλίες, αλλά δεν ακούει τους απαλούς ήχους. Κάποιος με μέτρια απώλεια ακοής δεν μπορεί να ακούσει σχεδόν καμία ομιλία σε κανονική ένταση.
Tο να παραμελείται η μείωση της ακοής μπορεί να έχει βαθιά επίδραση στην υγεία ενός ανθρώπου.
Η σχετιζόμενη με την ηλικία απώλεια ακοής και η προκαλούμενη από θόρυβο απώλεια ακοής τείνουν να πλήττουν και τα δύο αυτιά εξίσου. Αν η απώλεια ακοής παρατηρείται στο ένα αυτί αλλά όχι στο άλλο ή αν συνοδεύεται από πόνο στο αυτί, ίλιγγο ή «κουδούνισμα» στο αυτί, αυτό θα μπορούσε να υποδηλώνει διάφορες παθήσεις που απαιτούν περαιτέρω ιατρική αξιολόγηση.
Μπορεί να είστε κατάλληλοι για βοήθημα ακοής ανάλογα με τα αποτελέσματα της εξέτασης ακοής. Ο ακοολόγος προσαρμόζει τα βοηθήματα ακοής στην απώλεια ακοής ενός συγκεκριμένου ατόμου, με τον ίδιο τρόπο που προσαρμόζονται τα γυαλιά όρασης.
Παρά την ονομασία τους, τα βοηθήματα ακοής δεν βελτιώνουν απευθείας την ακοή, αλλά λειτουργούν ως ενισχυτές. Και πάλι, όμως, τα βοηθήματα ακοής μπορεί κυριολεκτικά να σώσουν ζωές. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα άτομα με απώλεια ακοής που σχετίζεται με την ηλικία τα οποία φοράνε βοηθήματα ακοής εμφανίζουν βελτίωση της ενεργού μνήμης, της συγκέντρωσης, της ταχύτητας επεξεργασίας και της προσοχής.
Άλλες μελέτες έχουν βρει ότι η χρήση βοηθημάτων ακοής μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο διάγνωσης άνοιας και να προστατεύσει από κακώσεις λόγω πτώσης.
«Σε προσωπικό επίπεδο, τα βοηθήματα ακοής μπορούν επίσης να βελτιώσουν τις σχέσεις σας με τη σύντροφό σας, τους φίλους σας και την οικογένειά σας», δηλώνει ο δρ Naples.
Λιγότερο δαπανηρές επιλογές
Το βασικό μειονέκτημα των βοηθημάτων ακοής ήταν πάντα το κόστος. Η μέση τιμή ενός βοηθήματος ακοής είναι περίπου 2.000 δολάρια (αλλά το ποσό αυτό μπορεί να ποικίλλει) και πολλά άτομα χρειάζονται ένα για κάθε αυτί. Τα βοηθήματα ακοής δεν καλύπτονται συνήθως από το ασφαλιστικό πρόγραμμα Medicare στις ΗΠΑ, αν και ορισμένα προγράμματα Medicare Advantage και άλλα προγράμματα ιδιωτικής ασφάλισης τα καλύπτουν.
Γιατί είναι τόσο ακριβά τα βοηθήματα ακοής; Τα περισσότερα βοηθήματα ακοής στις ΗΠΑ παράγονται από λίγες μόνο εταιρείες και πωλούνται μέσω ιατρείων ακοολογίας. Αυτή η έλλειψη ανταγωνισμού ανεβάζει τις τιμές και τις κρατά υψηλές.
Ωστόσο, τον Οκτώβριο του 2022, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ ενέκρινε την πώληση μη συνταγογραφούμενων βοηθημάτων ακοής για την ήπια έως μέτρια απώλεια ακοής. Αυτή η νέα κατηγορία θα οδηγήσει σε μεγαλύτερο ανταγωνισμό μεταξύ των κατασκευαστών, ο οποίος με τη σειρά του αναμένεται να μειώσει τις μέσες τιμές. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η τιμή για ένα ζευγάρι μη συνταγογραφούμενων βοηθημάτων ακοής θα μπορούσε να μειωθεί σε λιγότερο από 1.000 δολάρια (αν και η ακριβής εξοικονόμηση είναι άγνωστη).
Το ποιοι τύποι θα διατίθενται χωρίς συνταγή είναι κάτι που συζητείται ακόμη, αναφέρει ο δρ Naples. Πιθανότατα θα ποικίλλουν από τα κλασικά βοηθήματα που τοποθετούνται πίσω από το αυτί έως αυτά που τοποθετούνται στο εσωτερικό του αυτιού.
Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι οι μη συνταγογραφούμενες συσκευές έχουν ορισμένους περιορισμούς. Για παράδειγμα, προορίζονται μόνο για την ήπια έως μέτρια απώλεια ακοής (τα άτομα με σοβαρή απώλεια ακοής θα χρειάζονται μάλλον ένα συνταγογραφούμενο βοήθημα).
Επίσης, ενώ ένα συνταγογραφούμενο βοήθημα ακοής μπορεί να ρυθμιστεί και να προσαρμοστεί μεμονωμένα, τα μη συνταγογραφούμενα βοηθήματα διατίθενται σε γενικά μεγέθη, τα οποία δεν μπορούν να μεταβληθούν. Επίσης, δεν έχει ακόμη διασαφηνιστεί τι θα ισχύει για τις επιδιορθώσεις, τις εγγυήσεις και τις αντικαταστάσεις των προϊόντων. Τέλος, μη συγχέετε τα μη συνταγογραφούμενα βοηθήματα ακοής με τα προσωπικά προϊόντα ενίσχυσης ήχου (PSAP) που πωλούνται στα περισσότερα φαρμακεία.
«Τα PSAP δεν προορίζονται ειδικά για άτομα με απώλεια ακοής», εξηγεί ο δρ Naples. «Είναι μια καλή εναλλακτική λύση για άτομα που εμφανίζουν απλώς κάποιες δυσκολίες στην ακοή σε συγκεκριμένες συνθήκες, όπως όταν βλέπουν τηλεόραση».
Η μυρωδιά του έρωτα
Οι φερομόνες αποκαλούνται συχνά «οι ορμόνες του έρωτα». Οι χημικές αυτές ουσίες παράγονται από πολλά ζώα και έντομα, με σκοπό να έλξουν το αντίθετο φύλο. Για παράδειγμα, ένας αρσενικός σκόρος «μυρίζει» τις χημικές ουσίες που εκκρίνονται από ένα γόνιμο θηλυκό που βρίσκεται σε απόσταση, αφήνει ό,τι κάνει και την αναζητά για να ζευγαρώσει.
Οι ειδικοί διαφωνούν σχετικά με το κατά πόσο υπάρχουν φερομόνες στους ανθρώπους και, αν υπάρχουν, κατά πόσο επηρεάζουν πράγματι τη συμπεριφορά. Ωστόσο, μικρές μελέτες δείχνουν ότι η οσμή ορισμένων χημικών ουσιών μπορεί να διεγείρει σεξουαλικές αντιδράσεις τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.
Υπάρχουν εκατοντάδες πιθανές φερομόνες στους ανθρώπους. Η ακριβής χημική δομή τους και οι συγκεκριμένες δράσεις τους παραμένουν μυστήριο. Οι επιστήμονες δεν μπορούν ακόμη να εντοπίσουν μία (αν υπάρχει μόνο μία) που να διεγείρει τη σεξουαλική επιθυμία.
Οι άνθρωποι ίσως να μπορούν να μυρίζουν τις φερομόνες όπως και άλλα ζώα. Τα ζώα που σαφώς ανταποκρίνονται στις φερομόνες διαθέτουν στη μύτη τους το λεγόμενο υνιδορινικό όργανο (vomeronasal organ ή όργανο του Jacobson), το οποίο διαφέρει από το όργανο της όσφρησης.
Στους ανθρώπους, μικρές σχισμές στη μύτη δρουν ως υνιδορινικά όργανα. Πιστεύεται ότι αυτές οι σχισμές είναι σε θέση να αισθανθούν φερομόνες από άλλους ανθρώπους και στέλνουν σήματα στον εγκέφαλο, τα οποία μεταδίδονται στο πολύπλοκο ορμονικό σύστημα του σώματος και ενεργοποιούν διάφορες βιολογικές διεργασίες που εμπλέκονται στη σεξουαλική συμπεριφορά.
Έτσι, την επόμενη φορά που θα αισθανθείτε έλξη για κάποιον άνθρωπο, θα μπορούσε να είναι έρωτας – ή θα μπορούσε απλώς να είναι οι φερομόνες.
