Μόλις ανακαλύψατε ότι χρειάζεστε χειρουργική επέμβαση για την αντικατάσταση μιας καρδιακής βαλβίδας που εμφανίζει βλάβη. Ή μπορεί να έχετε μόλις υποστεί καρδιακή προσβολή ή να λάβατε πρόσφατα διάγνωση ήπιας καρδιακής ανεπάρκειας. Η είδηση ότι έχετε καρδιοπάθεια είναι σίγουρα στενόχωρη. Μην επιτρέψετε όμως στον φόβο και στην ανησυχία να σας εμποδίσουν να κάνετε τα βήματα που χρειάζεται για να γιατρέψετε και να δυναμώσετε την καρδιά σας.
«Για πολλούς ανθρώπους, η καρδιακή προσβολή είναι ένας συναγερμός αφύπνισης. Για άλλους, όμως, λειτουργεί μάλλον σαν κόκκινο φανάρι», σχολιάζει ο δρ Hicham Skali, υποδιευθυντής του προγράμματος καρδιακής αποκατάστασης στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital. Αντί να αρχίσουν ή να συνεχίσουν τις προσπάθειες άσκησης, σταματούν ή αποφεύγουν τη σωματική δραστηριότητα. «Ορισμένα άτομα πιστεύουν ότι η καρδιακή πάθηση σημαίνει ότι θα πρέπει να προσέχουν και να ξεκουράζονται, αλλά αυτό είναι μια μεγάλη παρανόηση», προσθέτει ο δρ Skali.
Η άσκηση είναι ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που πρέπει να κάνετε για να αποφύγετε την επιδείνωση οποιουδήποτε τύπου καρδιοπάθειας – για να μην πούμε για να αποφύγετε τα καρδιολογικά προβλήματα εξαρχής. «Εφόσον ασκείστε με ασφάλεια, το όφελος είναι πολύ μεγαλύτερο από τον κίνδυνο», δηλώνει ο δρ Skali. Η ηλικία σας, το επίπεδο της φυσικής σας κατάστασης και η διάγνωση καθορίζουν ποιο είδος άσκησης είναι καλύτερο για εσάς. Όμως, όλοι μπορούν να ασκηθούν και ακόμη και λιγοστή άσκηση μπορεί να κάνει τη διαφορά, συμπληρώνει.
Καρδιακή αποκατάσταση
Πολλά άτομα με καρδιοπάθεια είναι κατάλληλα για καρδιακή αποκατάσταση. Η αρχική αξιολόγηση περιλαμβάνει ένα τεστ κοπώσεως (άσκηση σε κυλιόμενο τάπητα ή σε στατικό ποδήλατο υπό στενή παρακολούθηση), το οποίο δείχνει πώς ανταποκρίνονται η καρδιά και το σώμα σας στη σωματική κόπωση. Τα αποτελέσματα μπορούν να βοηθήσουν την ομάδα αποκατάστασης να σας προτείνει ασφαλείς, αποτελεσματικές λύσεις για σωματική δραστηριότητα.
Δυστυχώς, δεν έχουν πρόσβαση όλοι όσοι είναι κατάλληλοι για καρδιακή αποκατάσταση σε ένα τέτοιο πρόγραμμα, το οποίο απαιτεί την παρουσία σας μερικές φορές την εβδομάδα για αρκετούς μήνες. Ωστόσο, ενδέχεται να διατίθεται ένα υβριδικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει μερικές διαδικτυακές συνεδρίες (βλ. «Μια διαδικτυακή προσέγγιση για την επούλωση της καρδιάς» στο τεύχος Οκτωβρίου 2022 των Θεμάτων Καρδιολογίας).
Μια άλλη επιλογή είναι να ζητήσετε από τον καρδιοχειρουργό, τον καρδιολόγο ή τον γιατρό πρωτοβάθμιας φροντίδας να σας συνταγογραφήσει ένα τεστ κοπώσεως, το οποίο μπορεί να είναι καθησυχαστικό για τα άτομα που ανησυχούν σχετικά με την άσκηση, προτείνει ο δρ Skali. Αν γενικά είστε υγιείς, ο γιατρός σας μπορεί να αποφασίσει ότι δεν χρειάζεστε τεστ κοπώσεως και ότι μπορείτε να προχωρήσετε και να αρχίσετε να ασκείστε από μόνοι σας.
Μετά από επέμβαση
Μετά από οποιαδήποτε επέμβαση, περιμένετε έως ότου ο γιατρός σας σας δώσει το πράσινο φως για να αρχίσετε να ασκείστε. Μετά από αγγειοπλαστική (μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία για τη διεύρυνση μιας στενεμένης ή φραγμένης αρτηρίας της καρδιάς), μπορείτε συνήθως να ξαναρχίσετε τις συνήθεις δραστηριότητές σας μετά από δύο ημέρες. Αν υποβληθήκατε στη διαδικασία αυτή για να αντιμετωπιστεί μια καρδιακή προσβολή, ίσως χρειάζεται να πάτε με το μαλακό για λίγο μεγαλύτερο διάστημα. Συνήθως απαιτείται ένας μήνας ή περισσότερο για να αναρρώσει κάποιος πλήρως από χειρουργική επέμβαση ανοιχτής καρδιάς, η οποία απαιτεί κόψιμο του στέρνου. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποφεύγετε την άσκηση καθώς επουλώνεται το τραύμα. Μάλιστα, μικρή μελέτη βρήκε ότι η έναρξη της καρδιακής αποκατάστασης δύο μόλις εβδομάδες μετά τη χειρουργική επέμβαση ήταν εξίσου αποτελεσματική και πιθανώς εξίσου ασφαλής με την αναμονή για έξι εβδομάδες, αναφέρει ο δρ Skali.
Τα καλά νέα είναι ότι ο ασθενής έχει περισσότερη ενέργεια και αντοχή μετά την επιδιόρθωση της καρδιάς του. Πηγαίνετε με το μαλακό στην αρχή, ξεκινώντας αργά και σταθερά, ιδίως αν δεν συνηθίζατε να ασκείστε προηγουμένως, προτείνει ο δρ Skali. Το περπάτημα σε εξωτερικό χώρο ή σε ηλεκτρικό διάδρομο για μόνο πέντε λεπτά αρκετές φορές την ημέρα είναι ένας καλός τρόπος να ξεκινήσετε. Προσθέστε μερικά λεπτά στους περιπάτους σας κάθε εβδομάδα περίπου, έως ότου φτάσετε τα τουλάχιστον 20 λεπτά την ημέρα. Παρατηρήστε πώς αισθάνεστε και αυξήστε την ένταση περπατώντας πιο γρήγορα (ή τρέχοντας) για σύντομα διαστήματα, εάν αυτό δεν σας προκαλεί ενοχλήσεις.
Ξεκούραση όταν χρειάζεται
Ακόμη και οι άνθρωποι που δεν έχουν ποτέ ασκηθεί και έχουν αρκετά σοβαρά προβλήματα υγείας μπορούν και πάλι να ασκηθούν. «Έχω ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια και παχυσαρκία που μου λένε ότι δεν μπορούν να περπατήσουν για περισσότερο από ένα λεπτό», αναφέρει ο δρ Skali.
Η συμβουλή του: Τοποθετήστε μια καρέκλα στις δύο άκρες της αυλής σας ή οποιασδήποτε μικρής απόστασης που μπορείτε να περπατήσετε. Περπατήστε από τη μία καρέκλα στην άλλη και καθίστε να ξεκουραστείτε όποτε χρειάζεται για να ξαναβρείτε την αναπνοή σας. Προσπαθήστε να κάνετε τέσσερις διαδρομές το πρωί και άλλες τέσσερις το απόγευμα. «Ακόμη και μόλις 30 δευτερόλεπτα κάθε φορά είναι αρκετά για να σημειώσετε πρόοδο», προσθέτει. Και ανεξάρτητα από το επίπεδο της φυσικής σας κατάστασης, σταματάτε πάντα ή επιβραδύνετε αν αισθανθείτε ζαλάδα, αδυναμία ή δύσπνοια.
