HARVARD HEALTH PUBLISHING
Ακούστε το άρθρο
Στη λαϊκή κουλτούρα η γιόγκα παρουσιάζεται συνήθως ως μια άσκηση για λεπτές, ευλύγιστες νέες γυναίκες. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, εκατομμύρια άνθρωποι –συμπεριλαμβανομένων ανδρών μεγαλύτερης ηλικίας– ασκούν τη γιόγκα εδώ και χιλιάδες χρόνια. Σήμερα, η δημοτικότητα της γιόγκα στον γενικό πληθυσμό εξακολουθεί να αυξάνεται, όπως και τα στοιχεία που υποστηρίζουν τα θετικά της οφέλη στα άτομα με καρδιοπάθεια (βλ. «Γιόγκα και καρδιοπάθεια: Τα τελευταία δεδομένα»).
«Η ομορφιά της γιόγκα έγκειται στο ότι αντιμετωπίζει πολλούς παράγοντες που σχετίζονται με την καρδιοπάθεια», εξηγεί ο ερευνητής της γιόγκα και νευροεπιστήμονας δρ Sat Bir Singh Khalsa, επίκουρος καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Είτε έχεις θωρακικό άλγος λόγω στένωσης των καρδιακών αρτηριών (στηθάγχη) είτε έναν ακανόνιστο, γρήγορο καρδιακό παλμό (κολπική μαρμαρυγή), η γιόγκα ευνοεί τις σωματικές αλλαγές που ενδέχεται να βελτιώσουν τις παραπάνω καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως και πολλές άλλες.
Σωματικές αλλαγές
Όλοι οι τύποι γιόγκα (συμπεριλαμβανομένων αυτών που απευθύνονται σε αρχάριους) μπορούν να αυξήσουν τη δύναμη, την ευλυγισία και την ισορροπία – σημαντικές αλλά συχνά παραγνωρισμένες πλευρές της συνολικής φυσικής κατάστασης και ευεξίας. Η γιόγκα βοηθά να κοιμάστε καλύτερα, κάτι που προλαμβάνει ή βελτιώνει πάρα πολλούς παράγοντες που αφορούν την υγεία και συνδέονται με καρδιοπάθεια, όπως η κατάθλιψη και η παχυσαρκία. Η γιόγκα ενθαρρύνει επίσης την αργή, βαθιά αναπνοή, η οποία συμβάλλει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και της καρδιακής συχνότητας. Με τον καιρό, η τακτική ενασχόληση με τη γιόγκα εκπαιδεύει το νευρικό σας σύστημα να αντιδρά λιγότερο στη διάρκεια περιόδων στρες. Το χρόνιο στρες αποτελεί σημαντικό παράγοντα που συμβάλλει στην καρδιοπάθεια και σε πολλές άλλες παθήσεις.
Ψυχολογικά οφέλη
Ωστόσο, τα πρόσθετα ψυχολογικά οφέλη της γιόγκα μπορεί να είναι ακόμη πιο ευεργετικά από τις σωματικές αλλαγές, επισημαίνει ο δρ Khalsa. Οι γιατροί συχνά προειδοποιούν τους καρδιοπαθείς σχετικά με τις καταστροφικές συνέπειες της κακής διατροφής και της έλλειψης άσκησης. Η ενοχή και ο φόβος μπορεί να οδηγούν ορισμένους ανθρώπους να κάνουν κάποιες υγιεινές αλλαγές στον τρόπο ζωής τους, αλλά συνήθως αυτές δεν διαρκούν.
Η γιόγκα μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να κάνουν πιο μακροχρόνιες αλλαγές, καλλιεργώντας μια μεγαλύτερη επίγνωση νου – σώματος. Ένας καλός δάσκαλος γιόγκα θα σας καθοδηγήσει σε μια σειρά από στάσεις σώματος (τις λεγόμενες asana), αλλά και παράλληλα θα σας διδάξει ασκήσεις αναπνοών, χαλάρωση και διαλογισμό. Οι πρακτικές αυτές συνδυασμένες μπορούν να σας βοηθήσουν να αντιληφθείτε καλύτερα πώς οι καθημερινές σας συνήθειες επηρεάζουν το πώς αισθάνεστε.
«Όταν ενισχύσετε την επίγνωση νου – σώματος, μπορεί να αρχίσετε να συνειδητοποιείτε ότι δεν αισθάνεστε και τόσο καλά μετά την κατανάλωση junk food», παρατηρεί ο δρ Khalsa. Αντ’ αυτού, δοκιμάστε να φάτε λίγο μπρόκολο, δίνοντας πραγματικά προσοχή στη γεύση. Παρατηρήστε πώς το σώμα σας αισθάνεται πιο υγιές και ελαφρύ στη συνέχεια, σε σύγκριση με το πώς αισθάνεστε όταν έχετε καταναλώσει εξαιρετικά επεξεργασμένες τροφές, γεμάτες λίπη και ζάχαρη. Η γιόγκα μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να εγκαταλείψετε και άλλες ανθυγιεινές συνήθειες, όπως το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, τις οποίες οι άνθρωποι χρησιμοποιούν συχνά για να αντιμετωπίσουν το στρες.
Η υποκείμενη σύνδεση
Η σύγχρονη Ιατρική συχνά εστιάζεται στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και όχι στην υποκείμενη πάθηση, δηλώνει ο δρ Khalsa. «Οι περισσότεροι άνθρωποι θα προτιμούσαν να πάρουν ένα χάπι για να αντιμετωπίσουν την αϋπνία τους, παρά να ακολουθήσουν ένα πρόγραμμα γιόγκα οκτώ εβδομάδων», σχολιάζει. Η λήψη φαρμάκων για να κοιμηθείτε δεν είναι καλή μακροχρόνια λύση, ενώ η γιόγκα είναι. Επιπλέον, ένας καλός νυχτερινός ύπνος μπορεί να σας δώσει περισσότερη ενέργεια και κίνητρα για άσκηση και για την προετοιμασία μιας υγιεινής τροφής. «Τελικά, όλα συνδέονται μεταξύ τους στο σύστημα νου – σώματος», δηλώνει ο δρ Khalsa.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την έναρξη της γιόγκα και τα γενικότερα οφέλη της για την υγεία, δείτε την Ειδική Έκθεση Υγείας του Χάρβαρντ με τίτλο An Introduction to Yoga (Εισαγωγή στη γιόγκα) (www. health.harvard.edu/yoga).
Γιόγκα και καρδιοπάθεια: Τα τελευταία δεδομένα
Εκατοντάδες μελέτες έχουν διερευνήσει πώς η γιόγκα μπορεί να βελτιώσει την υγεία της καρδιάς. Μόνο λίγες όμως έχουν συγκρίνει άμεσα τη γιόγκα με άλλη θεραπεία (συνήθως την καθιερωμένη ιατρική φροντίδα) στο πλαίσιο τυχαιοποιημένης ελεγχόμενης μελέτης – το χρυσό πρότυπο των ερευνητικών μελετών.
Νωρίτερα φέτος, ερευνητές δημοσίευσαν στο Complementary Therapies in Medicine μια ανασκόπηση για τα πιθανά οφέλη της γιόγκα στα άτομα με στεφανιαία νόσο. Ανάμεσα σε περισσότερες από 300 υποψήφιες μελέτες, εντόπισαν επτά κλινικές μελέτες που συνέκριναν τη γιόγκα (εφαρμοζόμενη από μία έως 14 φορές την εβδομάδα για τουλάχιστον μισή ώρα ανά συνεδρία) με τη συνήθη φροντίδα ή άσκηση. Η γιόγκα συνδέθηκε με βελτίωση των επιπέδων αρτηριακής πίεσης, χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων, καθώς και του δείκτη μάζας σώματος και της ποιότητας ζωής.
Η γιόγκα μπορεί να είναι επίσης μια αποτελεσματική πρόσθετη θεραπεία για τα άτομα με διαταραχές του καρδιακού ρυθμού. Στα άτομα με κολπική μαρμαρυγή (γρήγορους, ακανόνιστους καρδιακούς παλμούς που εμφανίζονται συνήθως σποραδικά), ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η τακτική γιόγκα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του αριθμού των επεισοδίων. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι η γιόγκα ενδέχεται να βοηθά στη μείωση της αίσθησης παλμών, μιας συνήθως αβλαβούς κατάστασης κατά την οποία κάποιος αισθάνεται ότι η καρδιά χτυπά έντονα ή χάνει παλμούς.
