Οι δίαιτες που δίνουν έμφαση στη φυτοφαγική διατροφή, όπως η μεσογειακή δίαιτα και η δίαιτα DASH, βοηθούν στη μείωση του κινδύνου καρδιοπάθειας, καθώς βελτιώνουν παράγοντες όπως τα επίπεδα χοληστερόλης, η αρτηριακή πίεση και το βάρος.
Μπορούν όμως να προστατεύσουν και από τον καρκίνο του προστάτη; Η νόσος αυτή είναι ο δεύτερος κατά σειρά συχνότερος τύπος καρκίνου στους άνδρες, μετά τον καρκίνο του δέρματος. «Δεν υπάρχει κάποια θαυματουργή δίαιτα για τον καρκίνο του προστάτη», δηλώνει ο δρ Bradley McGregor, ογκολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Αντικαρκινικό Ινστιτούτο Dana-Farber. «Καθώς όμως μαθαίνουμε περισσότερα σχετικά με τον ρόλο της διατροφής στην πρόληψη της νόσου, όλο και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι οι κατά βάση φυτοφαγικές διατροφές μπορεί να μειώνουν τον κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη ή ακόμη και να συμβάλλουν στην επιβράδυνση της επέκτασής του».
Παγκόσμια επίδραση
Η μεσογειακή δίαιτα και η δίαιτα DASH, καθώς και άλλες παρόμοιες, φυτοφαγικές κυρίως δίαιτες, βασίζονται στις μεγάλες ποσότητες ολόκληρων φρούτων και λαχανικών (ιδίως σταυρανθών λαχανικών), δημητριακών ολικής άλεσης, ξηρών καρπών και ελαιόλαδου, με προτίμηση για το ψάρι έναντι του κόκκινου κρέατος.
Για να γίνει κατανοητή η πιθανή συσχέτιση ανάμεσα στις κατά βάση φυτοφαγικές διατροφές και τον καρκίνο του προστάτη, αρκεί να ρίξετε μια ματιά σε έναν παγκόσμιο χάρτη. Τα ποσοστά θανάτου από καρκίνο του προστάτη είναι πολύ χαμηλότερα στις μεσογειακές και νοτιοευρωπαϊκές χώρες που ευνοούν αυτή τη διατροφή από ό,τι σε χώρες που δεν την ακολουθούν. Η διαφορά μπορεί να οφείλεται σε πολλές αιτίες, όπως το γενετικό υπόβαθρο ή παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής, όπως οι συνήθειες ως προς την άσκηση και η διαχείριση του βάρους.
Κάποιες έρευνες έχουν εξετάσει πιο λεπτομερώς αυτή τη συσχέτιση. Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε την 1η Μαρτίου 2021 στο Cancer, 410 άνδρες που παρακολουθούνταν ενεργά για εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη κατέγραφαν την καθημερινή τους διατροφή για τρία χρόνια. Στους άνδρες που έτρωγαν περισσότερα φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά και ψάρια, ο καρκίνος ήταν λιγότερο πιθανό να αυξηθεί σε σημείο που να απαιτηθεί θεραπεία.
Άλλες έρευνες εστίασαν σε μεμονωμένες τροφές και σε συγκεκριμένα συστατικά των φυτοφαγικών διατροφών. Μεγάλες προοπτικές μελέτες έχουν βρει ότι οι άνδρες με μέτρια έως υψηλή κατανάλωση ψαριού έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του προστάτη ή να πεθάνουν εξαιτίας του σε σύγκριση με τους άνδρες που δεν τρώνε ψάρι. Τα προστατευτικά οφέλη μπορεί να οφείλονται στα ω3 λιπαρά οξέα, τα οποία είναι γνωστά για τον ρόλο τους στην καταπολέμηση της φλεγμονής.
Μελέτες έχουν δείξει επίσης ότι τα καροτενοειδή (φυσικές ουσίες που υπάρχουν σε ορισμένα φυτά) έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες που μπορεί να προστατεύουν τον οργανισμό από ασταθή μόρια που καταστρέφουν το DNA και προκαλούν την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων.
Το λυκοπένιο, το οποίο υπάρχει στις ντομάτες και σε άλλα κόκκινα φρούτα και λαχανικά, ξεχώρισε ιδιαίτερα. Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Απριλίου 2020 του Cancer Causes & Control βρήκε ότι οι άνδρες χωρίς καρκίνο που έτρωγαν κονσερβοποιημένες και μαγειρεμένες ντομάτες πέντε με έξι φορές την εβδομάδα είχαν 28% χαμηλότερο κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη μετά από οκτώ χρόνια σε σύγκριση με αυτούς που δεν κατανάλωναν ποτέ αυτή την τροφή.
Προσέχετε τι τρώτε
Σε ό,τι αφορά τη διατροφή και τον καρκίνο του προστάτη, το ζήτημα μπορεί να είναι επίσης το τι δεν τρώτε. Όταν ακολουθείτε μια φυτοφαγική κατά βάση διατροφή, αυτό σημαίνει ότι τρώτε λιγότερες τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη και κορεσμένο λίπος, τις οποίες οι επιστήμονες συνδέουν με υψηλότερο κίνδυνο επιθετικού καρκίνου του προστάτη.
Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσετε ότι οι μελέτες αυτές δείχνουν απλώς μια συσχέτιση. «Δεν είναι σαφές αν ορισμένες τροφές ή συνδυασμοί τροφών, συγκεκριμένες ποσότητες και άλλοι παράγοντες, όπως η τακτική άσκηση και η διατήρηση υγιούς βάρους, είναι οι πραγματικές αιτίες», παρατηρεί ο δρ McGregor. «Θα μπορούσε επίσης να είναι μια αθροιστική δράση όλων αυτών».
Ο δρ McGregor προσθέτει ότι οι διατροφικές συστάσεις για την πρόληψη του καρκίνου του προστάτη ισχύουν επίσης για την αντιμετώπιση του καρκίνου σε περίπτωση ανάπτυξής του. «Οι ίδιες διατροφικές συνήθειες που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη μπορούν ίσως να έχουν παρόμοια επίδραση και στην επιβράδυνση της επέκτασής του», επισημαίνει ο δρ McGregor. «Επομένως, ανεξάρτητα από το πού βρίσκεστε σε σχέση με τον καρκίνο του προστάτη –από την παρακολούθηση των επιπέδων PSA έως την αντιμετώπιση ενός διαγνωσμένου καρκίνου– αδράξτε τώρα την ευκαιρία να δείτε πιο σοβαρά το θέμα της διατροφής σας».
Ο καθημερινός καφές ενδέχεται να παρέχει οφέλη κατά του καρκίνου
Πέραν του ότι σας δίνει μια ώθηση για να ξεκινήσετε την ημέρα σας, ο πρωινός καφές μπορεί επίσης να σας προστατεύει από τον καρκίνο του προστάτη. Ανάλυση που δημοσιεύθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2021 στην ηλεκτρονική έκδοση του BMJ Open διαπίστωσε ότι οι άνδρες που έπιναν τουλάχιστον δύο φλιτζάνια καφέ την ημέρα είχαν 9% χαμηλότερο κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη σε σύγκριση με αυτούς που έπιναν ένα μόνο φλιτζάνι ή κανένα. Ο καφές μπορεί ακόμη και να επιβραδύνει την αύξηση του καρκίνου του προστάτη. Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τις συνήθειες κατανάλωσης καφέ σε άνδρες με προχωρημένο καρκίνο. Βρήκαν ότι όσοι έπιναν τακτικά καφέ είχαν 12% έως 16% χαμηλότερο κίνδυνο για εξελισσόμενο και θανατηφόρο καρκίνο. Δεν είναι σαφές με ποιον τρόπο βοηθά ο καφές, αλλά οι επιστήμονες επισημαίνουν τα υψηλά επίπεδα αντιοξειδωτικών του καφέ ως πιθανή αιτία. Άλλη έρευνα έχει δείξει την ύπαρξη συσχέτισης ανάμεσα στην κατανάλωση καφέ και τον χαμηλότερο κίνδυνο για άλλους τύπους καρκίνου, όπως ο καρκίνος του ήπατος, του εντέρου και του μαστού.
