Για τη διάνοιξη μιας αρτηρίας της καρδιάς που έχει υποστεί στένωση ή απόφραξη, το πρώτο βήμα ενός γιατρού είναι να οδηγήσει με προσεκτικούς χειρισμούς ένα λεπτό σωληνάκι (καθετήρα) μέσω ενός μεγάλου αιμοφόρου αγγείου έως την καρδιά. Κατά παράδοση, αυτό το αγγείο ήταν η μηριαία αρτηρία, το μεγάλο αγγείο στο άνω μέρος του μηρού. Όμως, πλέον όλο και πιο συχνά οι καρδιολόγοι ξεκινούν από την κερκιδική αρτηρία στον καρπό (βλ. εικόνα κάτω).
Κατά τη λεγόμενη αγγειοπλαστική με κερκιδική προσπέλαση, η εισαγωγή μέσω του καρπού προσφέρει διάφορα πλεονεκτήματα για τους ασθενείς, εξηγεί ο δρ Ajar Kochar, επεμβατικός καρδιολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital. «Μπορούν αμέσως να καθίσουν, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι μπορούν να σηκωθούν ευκολότερα και να σιτιστούν λίγο μετά την επέμβαση», εξηγεί. Για να καλυφθεί η μικροσκοπική τομή ακριβώς κάτω από τη βάση του αντίχειρα, το μόνο που χρειάζεται είναι ένας πιεστικός επίδεσμος γύρω από τον καρπό του ασθενή.
Αντίθετα, η είσοδος από σημείο κοντά στη βουβωνική χώρα συνδέεται με μεγαλύτερη αιμορραγία και μπορεί να χρειαστεί σταθερή πίεση για τουλάχιστον 10 λεπτά μετά την επέμβαση, κάτι το οποίο μπορεί να είναι άβολο, αναφέρει ο δρ Kochar. Μερικές φορές, οι γιατροί πρέπει να τοποθετήσουν ένα μικρό ράμμα ή βύσμα, για να θέσουν υπό έλεγχο την αιμορραγία. Επίσης, ο ασθενής πρέπει να βρίσκεται σε ύπτια θέση για πολλές ώρες μετά την επέμβαση, το οποίο μπορεί να είναι δύσκολο, σε περίπτωση που πάσχει από ισχιαλγία, οσφυαλγία, πνευμονοπάθεια ή καρδιακή ανεπάρκεια, προσθέτει.
Προβλήματα αιμορραγίας
Η αιμορραγία δεν είναι απλώς ταλαιπωρία. Μπορεί να είναι ένα σοβαρό πρόβλημα, ειδικά για τους ασθενείς οι οποίοι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο επιπλοκών. Όπως οι ηλικιωμένοι και ευάλωτοι (κυρίως γυναίκες) και όσοι λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα για άλλες καρδιακές παθήσεις, όπως η κολπική μαρμαρυγή. Μερικές φορές, εάν η μηριαία αρτηρία υποστεί βλάβη, το αίμα διαρρέει στην περιοχή πίσω από την πύελο και την κοιλιακή χώρα. Σε σπάνιες περιπτώσεις, η κατάσταση αυτή μπορεί να είναι θανατηφόρα. Ο κίνδυνος αυτός, παρότι σπάνιος, μειώνεται σημαντικά με την κερκιδική προσπέλαση, λέει ο δρ Kochar. Το μεγαλύτερο ποσοστό αιμορραγίας που παρατηρείται κοντά στον καρπό μπορεί να διαπιστωθεί και να ελεγχθεί εύκολα.
Ζητήματα μεγέθους και προσπέλασης
Η μηριαία προσπέλαση έχει πράγματι κάποια πλεονεκτήματα: Πρόκειται για μια μεγαλύτερη αρτηρία, επομένως ο χειρισμός του καθετήρα είναι λίγο ευκολότερος. Επίσης, το αγγείο αυτό εξασφαλίζει άμεση δίοδο προς την καρδιά. Ωστόσο, στα πολύ υπέρβαρα άτομα, η πρόσβαση στη μηριαία αρτηρία μπορεί να είναι δύσκολη λόγω των στρωμάτων λίπους που παρεμβάλλονται. Επίσης, αθηρωματικές πλάκες πλούσιες σε χοληστερόλη στο εσωτερικό αυτής της αρτηρίας και της αορτής μπορεί να εμποδίσουν τη χρήση των εργαλείων αγγειοπλαστικής.
Η κερκιδική αρτηρία βρίσκεται κοντά στην επιδερμίδα, επομένως η πρόσβαση σε αυτήν είναι εύκολη, ακόμη και στα υπέρβαρα άτομα. Επιπλέον, στις αρτηρίες του βραχίονα, οι πιθανότητες σχηματισμού αθηρωματικής πλάκας είναι πολύ λιγότερες σε σύγκριση με τις μηριαίες αρτηρίες. Παρότι αυτές οι μικρές αρτηρίες είναι πιο επιρρεπείς στην εκδήλωση σπασμού κατά τη διάρκεια της επέμβασης, το πρόβλημα αυτό μπορεί να ελαχιστοποιηθεί με ένα μείγμα φαρμάκων που βοηθούν στη χαλάρωση των αρτηριών, λέει ο δρ Kochar. Επίσης, η ωλένια αρτηρία, η οποία διατρέχει το χέρι από ψηλά, τροφοδοτεί με αίμα εφεδρικά την άκρα χείρα, εάν χρειαστεί.
Χαμηλότερο κόστος, καλύτερη μακροπρόθεσμη ασφάλεια;
Μελέτες οι οποίες συνέκριναν τις δύο διαφορετικές προσεγγίσεις δείχνουν ξεκάθαρα χαμηλότερα ποσοστά αιμορραγίας και λιγότερες επιπλοκές σχετιζόμενες με την αγγειοπλαστική με κερκιδική προσπέλαση. Τα οφέλη αυτά μεταφράζονται επίσης σε χαμηλότερα έξοδα, επειδή οι ασθενείς μπορούν να λάβουν συντομότερα εξιτήριο από το νοσοκομείο. Αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή μια μεγάλη αιμορραγία μπορεί να παρατείνει τη διάρκεια της νοσηλείας και να οδηγήσει σε επιπρόσθετες επιπλοκές, όπως αυτές που σχετίζονται με τη νεφρική λειτουργία.
Παλαιότερες και τρέχουσες τάσεις
Η αγγειοπλαστική με κερκιδική προσπέλαση, η οποία πρωτοεφαρμόστηκε στην Ολλανδία στις αρχές της δεκαετίας του 1990, αποτελούσε εδώ και χρόνια την προτιμώμενη μέθοδο σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στην Ιαπωνία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η μετάβαση στην τεχνική της προσπέλασης μέσω της κερκιδικής αρτηρίας πραγματοποιήθηκε με κάπως πιο αργούς ρυθμούς. Ωστόσο, κατά την προηγούμενη δεκαετία, οι καρδιολογικές επεμβάσεις μέσω της κερκιδικής αρτηρίας αυξήθηκαν ταχύτερα. «Το 2015, περίπου μόλις 15% των αγγειοπλαστικών πραγματοποιούνταν μέσω του καρπού, ποσοστό το οποίο πλέον έχει φτάσει γύρω στο 50% έως 60%», λέει ο δρ Kochar.
Περίπου δύο τρίτα των επεμβάσεων αγγειοπλαστικής εκτελούνται σε επείγουσα βάση για την αντιμετώπιση μιας καρδιακής προσβολής, επομένως οι ασθενείς συνήθως δεν έχουν λόγο στην όλη διαδικασία. Εάν, όμως, ο γιατρός σάς συνιστά την επέμβαση, ρωτήστε εάν ενδείκνυται η κερκιδική προσπέλαση. Επειδή κάθε ασθενής είναι διαφορετικός, ακολουθήστε τις συμβουλές του/της γιατρού σας σχετικά με τη βέλτιστη για εσάς επιλογή.
