HARVARD HEALTH PUBLISHING
Ακούστε το άρθρο
Περισσότεροι άνδρες επιλέγουν την ενεργό επιτήρηση ή την προσεκτική παρακολούθηση κατόπιν διάγνωσης καρκίνου του προστάτη χαμηλού κινδύνου. Παρότι αυτές οι δύο προσεγγίσεις του τύπου «περιμένουμε και βλέπουμε» μπορεί να φαίνονται παθητικές, μπορούν να παρέχουν ευκαιρίες στους άνδρες να αναλάβουν πιο ενεργό ρόλο, που θα εξασφαλίζει τη συνολική ευεξία τους.
«Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα οι ασθενείς αυτοί να ζήσουν για πολλά χρόνια με καρκίνο του προστάτη χαμηλού κινδύνου και θα πρέπει να κάνουν τα πάντα ώστε να διασφαλίσουν μια κατά το δυνατόν υγιέστερη και καλύτερης ποιότητας ζωή», λέει ο δρ Jacob Berchuck, ογκολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Dana-Farber Cancer Institute.
Μάθετε τι επιλογές έχετε
Η επιλογή να ακολουθήσετε την ενεργό επιτήρηση ή την προσεκτική παρακολούθηση ακολουθεί μια βιοψία του προστάτη, η οποία παρέχει τις απαραίτητες πληροφορίες προκειμένου να προβλεφθεί πόσο γρήγορα αυξάνεται η νεοπλασία και τις πιθανότητες που έχει για διασπορά (μεταστάσεις).
Συνήθως, η ενεργός επιτήρηση είναι μια επιλογή για άνδρες με χαμηλού βαθμού καρκίνο που δεν έχει επεκταθεί, οι οποίοι έχουν επίπεδο PSA κάτω από 10 νανογραμμάρια ανά χιλιοστόλιτρο (ng/mL) και βαθμολογία Gleason 6 ή μικρότερη.
[Το σύστημα Gleason διακρίνει 5 βαθμούς (1-5) στους δύο πιο συχνούς τύπους καρκινικών κυττάρων που εντοπίζονται στους ιστούς του ασθενούς ο οποίος έχουν υποβληθεί σε βιοψία. Οι δύο βαθμοί προστίθενται για να προκύψει η βαθμολογία Gleason, με το 10 να είναι η υψηλότερη τιμή της. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες ταχείας αύξησης και διασποράς του καρκίνου].
Ο λόγος για τον οποίο επιλέγεται η ενεργός επιτήρηση είναι η αναβολή της άμεσης χειρουργικής επέμβασης ή της ακτινοβολίας, δεδομένου ότι ένας χαμηλού βαθμού καρκίνος του προστάτη είναι απίθανο να εξελιχθεί. Αυτό σημαίνει επίσης ότι αποφεύγονται πιθανές παρενέργειες της θεραπείας, όπως στυτική δυσλειτουργία, ακράτεια ούρων και προβλήματα στο έντερο.
Οι άνδρες σε ενεργό επιτήρηση υποβάλλονται τακτικά από τον γιατρό τους σε εξέταση του PSA, μαγνητική τομογραφία (MRI) και βιοψία του προστάτη.
«Εάν υπάρχουν στοιχεία ότι ο καρκίνος έχει προχωρήσει, όπως υψηλότερη βαθμολογία Gleason ή νεοπλασία σε μεγαλύτερο αριθμό δειγμάτων στις βιοψίες, τότε θα πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενο θεραπευτικής παρέμβασης», εξηγεί ο δρ Berchuck.
Συνήθως, το PSA ελέγχεται κάθε έξι με δώδεκα μήνες και πραγματοποιείται MRI κάθε ένα με δύο χρόνια. Δεν πραγματοποιούνται περισσότερες από μία βιοψίες τον χρόνο.
Η προσεκτική παρακολούθηση συνήθως προορίζεται για ηλικιωμένους άνδρες με εκτιμώμενο προσδόκιμο επιβίωσης 10 ετών ή λιγότερο. Προσεκτική παρακολούθηση σημαίνει ότι δεν υπάρχει εξειδικευμένη παρακολούθηση με PSA ή άλλες εξετάσεις. Οι αποφάσεις για μελλοντική θεραπεία μετατίθενται μέχρι την εμφάνιση συμπτωμάτων, όπως δυσκολία στην ούρηση ή πόνος στα οστά.
«Οι ασθενείς που επιλέγουν την προσεκτική παρακολούθηση ενδιαφέρονται κυρίως για την ποιότητα ζωής τους και επιθυμούν να αποφύγουν τις παρενέργειες μιας θεραπείας που πιθανότατα δεν θα μεταβάλει το προσδόκιμο επιβίωσής τους», λέει ο δρ Berchuck.
Φωνή αφύπνισης
Όμως, είτε η ενεργός επιτήρηση είτε η προσεκτική παρακολούθηση δεν σημαίνουν ότι δεν θα πρέπει να κάνετε τίποτα ενώ παρακολουθείτε τον καρκίνο σας. Στην πραγματικότητα, ο δρ Berchuck πιστεύει ότι αυτή είναι μια χρυσή ευκαιρία να αναλάβετε ενεργό ρόλο για την υγεία σας.
«Οι ασθενείς θα πρέπει να δουν τη διάγνωση του καρκίνου τους ως μια φωνή αφύπνισης ώστε να κάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής τους που όχι μόνο θα βελτιώσουν την έκβαση του καρκίνου τους μακροπρόθεσμα, αλλά και θα τους προστατεύσουν από άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως η καρδιακή προσβολή και το εγκεφαλικό επεισόδιο», επισημαίνει ο δρ Berchuck και συνιστά στους άνδρες να αρχίσουν να διερευνούν τις παρακάτω λύσεις:
Κινηθείτε. Αφιερώστε τουλάχιστον 30 λεπτά στην άσκηση, τρεις με πέντε φορές την εβδομάδα. Η ένταση της άσκησης έχει επίσης σημασία. Μια μελέτη του 2018 από το περιοδικό European Urology διαπίστωσε ότι οι άνδρες με καρκίνο του προστάτη που ακολουθούσαν πιο συχνά εντατική δραστηριότητα είχαν 30% μικρότερο κίνδυνο να αναπτύξουν προχωρημένο καρκίνο και 25% χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν θανατηφόρο καρκίνο συγκριτικά με τους άνδρες που έκαναν τη λιγότερη άσκηση. Οι άνδρες σε αυτή τη μελέτη επιδίδονταν σε δραστηριότητες όπως τρέξιμο, ποδηλασία, κολύμπι και αθλήματα όπως τένις και ρακέτες.
Χάστε βάρος. Η αύξηση του βάρους συνδέεται με πιο επιθετικό καρκίνο. «Ακόμη κι αν χάσετε τα 2,5 με 5 παραπάνω κιλά που έχετε, αυτό συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου που διατρέχετε», λέει ο δρ Berchuck. Ένα πιο υγιές βάρος επίσης βοηθά να διατηρήσετε υπό έλεγχο την αρτηριακή πίεση και το επίπεδο της χοληστερόλης σας.
Ξεκινήστε να μαγειρεύετε. Δεν είναι ξεκάθαρο κατά πόσο συγκεκριμένες διατροφικές συνήθειες είναι δυνατόν να επηρεάσουν την αύξηση του καρκίνου του προστάτη. Ο δρ Berchuck προτείνει να υιοθετήσετε αποδεδειγμένα υγιεινές δίαιτες, όπως η μεσογειακή διατροφή και η δίαιτα MIND, και να μειώσετε τις τροφές που ενισχύουν τη φλεγμονή, όπως το κόκκινο κρέας, οι επεξεργασμένες τροφές και οι τροφές και τα αναψυκτικά με μεγάλη περιεκτικότητα σε ζάχαρη.
Η αναθεώρηση της διατροφής σας αποτελεί επίσης μια ευκαιρία να ανεβάσετε το επίπεδο των μαγειρικών σας ικανοτήτων και να βελτιώσετε τις συνήθειές σας στο φαγητό. Εγγραφείτε σε μαθήματα μαγειρικής ή δεσμευτείτε να μαγειρεύετε μια νέα υγιεινή συνταγή κάθε εβδομάδα.
Χαλαρώστε. Πολλοί άνδρες που ακολουθούν την ενεργό επιτήρηση ή την προσεκτική παρακολούθηση μπορεί να βιώνουν στρες και άγχος. «Ακόμη κι αν οι ασθενείς είναι συμφιλιωμένοι με αυτές τις στρατηγικές, μπορεί να υπάρχουν στιγμές που χρειάζονται κάποια συναισθηματική υποστήριξη», λέει ο δρ Berchuck.
Αφιερώστε χρόνο σε τακτική αυτοφροντίδα. Για παράδειγμα, βρείτε 20 λεπτά κάθε μέρα για να ακούσετε μουσική, να διαβάσετε, να διαλογιστείτε ή απλώς να καθίσετε με ηρεμία. Επίσης, σκεφτείτε το ενδεχόμενο να επικοινωνήσετε με μια ομάδα υποστήριξης για καρκίνο του προστάτη.
Τι δείχνουν τα νύχια για την υγεία σας
Τα υγιή νύχια είναι λεία, με ομοιόμορφο σχήμα, και συχνά έχουν μια πιο ανοιχτόχρωμη περιοχή σε σχήμα μισοφέγγαρου κάτω από το νύχι και κοντά στη βάση του. Όμως, κάποιες παθήσεις μπορεί να αφήσουν τα ίχνη τους πάνω στα νύχια σας.
Για παράδειγμα:
Πνευμονοπάθεια. Ο καρκίνος του πνεύμονα, η εκτεταμένη ανάπτυξη ουλών στον πνεύμονα (πνευμονική ίνωση) και η κυστική ίνωση συνδέονται με την πληκτροδακτυλία. Σε αυτή την περίπτωση, τα νύχια έχουν διογκωμένη, στρογγυλεμένη εμφάνιση, σαν πλήκτρα. Ωστόσο, υπάρχουν και υγιή άτομα με πληκτροδακτυλία, καθώς μπορεί να είναι κληρονομική.
Ψωρίαση. Οι μικρές εσοχές στα νύχια (ονομάζονται και αύλακες) και η πάχυνση των νυχιών είναι συνήθη χαρακτηριστικά ατόμων με ψωρίαση. Μάλιστα, αυτές οι αλλαγές στα νύχια μπορεί να αποτελούν την πρώτη ή και τη μοναδική εκδήλωση της πάθησης.
Ενδοκαρδίτιδα (λοίμωξη κυρίως των βαλβίδων της καρδιάς). Πυρετός, τρόμος, ρίγη και εξάνθημα αποτελούν τα τυπικά συμπτώματα. Ωστόσο, πολλαπλές κόκκινες γραμμές κάτω από τα νύχια –ονομάζονται και σχισμοειδής αιμορραγία– μπορεί επίσης να υποδηλώνουν ενδοκαρδίτιδα.
Σχεδόν κάθε σοβαρή πάθηση μπορεί να προσβάλει την ανάπτυξη και την εμφάνιση των νυχιών. Μερικές φορές μπορεί κανείς να καταλάβει εάν κάποιος ήταν άρρωστος αρκετούς μήνες πριν από τις οριζόντιες αύλακες ή εσοχές στα νύχια του (ή αύλακες του Beau). Οι αύλακες μπορεί να εμφανιστούν έπειτα από οποιαδήποτε σοβαρή πάθηση, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που συνδέονται με υψηλό πυρετό ή σοβαρή διατροφική ανεπάρκεια.
Όσο πιο κοντά στη βάση του νυχιού βρίσκονται οι αύλακες, τόσο πιο πρόσφατη ήταν η νόσος. Μια αύλακα ακριβώς στη βάση συνήθως σημαίνει ότι το άτομο έχει νοσήσει περίπου πριν από έναν μήνα. Μια αύλακα κοντά στην άκρη του δακτύλου σημαίνει ότι το άτομο νόσησε πέντε με έξι μήνες νωρίτερα, που είναι περίπου ο χρόνος που χρειάζεται κατά μέσο όρο ένα νύχι για να αντικατασταθεί.
