Πολλοί άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας έχουν υπέρταση, η οποία μερικές φορές είναι δύσκολο να ελεγχθεί. Το πρόβλημα αυτό ονομάζεται ανθεκτική υπέρταση, δηλαδή αρτηριακή πίεση που παραμένει πάνω από μια προκαθορισμένη τιμή-στόχο, π.χ. 140/90 mm Hg, παρά τη λήψη τριών κατηγοριών αντιυπερτασικών φαρμάκων (μεταξύ των οποίων ένα διουρητικό) στις ανώτερες ανεκτές δοσολογίες. Η κατάσταση αυτή εγκυμονεί σημαντικό κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιοπάθεια, άνοια και άλλα νοσήματα. Τι μπορείτε να κάνετε για να τη θέσετε υπό έλεγχο;
Επανεξετάστε όλα τα φάρμακα
Δώστε στον γιατρό σας έναν κατάλογο με όλα τα φάρμακα που λαμβάνετε ή έχετε μαζί σας στην επίσκεψη μια τσάντα με όλες τις συσκευασίες. Συμπεριλάβετε και τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, τις βιταμίνες και τα συμπληρώματα.
Ο κατάλογος ή η τσάντα με τα φάρμακα θα βοηθήσει τον γιατρό σας να εντοπίσει σκευάσματα ή συμπληρώματα που ενδεχομένως να αυξάνουν την πίεσή σας.
Για παράδειγμα, αν λαμβάνετε μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), όπως η ιβουπροφαίνη, η αρτηριακή σας πίεση μπορεί να αυξηθεί. Το ίδιο ισχύει και για τα αποσυμφορητικά (όπως η φαινυλεφρίνη, την οποία περιέχουν πολλά φάρμακα για το κρύωμα), ορισμένα αντικαταθλιπτικά και κορτικοστεροειδή.
Ωστόσο, «εναλλακτικά φάρμακα ή φυσικοθεραπεία για την ανακούφιση από αρθριτικούς πόνους είναι δυνατό να μειώσουν ή να εξαλείψουν την ανάγκη για ΜΣΑΦ, βοηθώντας στη μείωση της αρτηριακής πίεσης σε ορισμένους ασθενείς», λέει ο καρδιολόγος του Χάρβαρντ δρ Deepak L. Bhatt, αρχισυντάκτης των Θεμάτων Υγείας για την καρδιολογία (Harvard Heart Letter).
Ενδέχεται, επίσης, ο γιατρός σας να διαπιστώσει ότι η φαρμακευτική σας αγωγή μπορεί να απλοποιηθεί σε λιγότερα χάπια συνολικά ή σε λιγότερα χάπια που χρειάζεται να λαμβάνετε περισσότερες από μία φορές την ημέρα.
Αντιμετωπίστε τα υποκείμενα αίτια
Υποκείμενες παθήσεις είναι επίσης πιθανό να διατηρούν την αρτηριακή σας πίεση σε υψηλό επίπεδο (βλ. «Τι προκαλεί ανθεκτική υπέρταση;»). Είναι σημαντικό να τις θέσετε υπό έλεγχο.
Ωστόσο, το να ανακαλύψετε εάν έχετε κάποια πάθηση μπορεί να χρειαστεί σοβαρή έρευνα και διεξοδική φυσική εξέταση και αξιολόγηση. Για παράδειγμα, ίσως να μη γνωρίζετε ότι έχετε κάποια πάθηση η οποία αυξάνει την πίεσή σας, όπως υπνική άπνοια (παύσεις της αναπνοής κατά τον ύπνο). Τα συμπτώματα της υπνικής άπνοιας περιλαμβάνουν χρόνιο θορυβώδες ροχαλητό, επεισόδια σύντομης διακοπής της αναπνοής (ίσως να σας «κόβεται» η αναπνοή) και έντονη υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Μια μελέτη ύπνου σε εργαστήριο ύπνου ή στο σπίτι (με χρήση φορητής συσκευής) μπορεί να σας δώσει απαντήσεις.
Κάντε αλλαγές στον τρόπο ζωής
Μπορεί να χρειαστεί να ενισχύσετε κάποιες υγιεινές συνήθειες ώστε να μεγιστοποιήσετε τα οφέλη τους. Ξεκινήστε ακολουθώντας μια διατροφή βασισμένη σε φυτικής προέλευσης τροφές και με λίγο αλάτι (στοχεύστε σε λιγότερα από 2.400 mg αλάτι την ημέρα).
Επίσης, θα πρέπει να κοιμάστε τουλάχιστον επτά ώρες το βράδυ, να περιορίσετε το αλκοόλ, να αποφεύγετε το κάπνισμα και να διατηρείτε ένα υγιές βάρος.
«Μερικές φορές η απώλεια 2 ή 5 κιλών μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την αρτηριακή πίεση ατόμων που είναι υπέρβαρα», επισημαίνει ο δρ Bhatt. Και εάν δεν γυμνάζεστε αρκετά, είναι καιρός να ξεκινήσετε. Η άσκηση ενισχύει την καρδιαγγειακή υγεία με πολλούς τρόπους.
Επιπλέον, μια μικρή τυχαιοποιημένη μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 4 Αυγούστου 2021 στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού JAMA Cardiology υποστηρίζει ότι η αεροβική άσκηση (το είδος άσκησης που κάνει την καρδιά και τους πνεύμονες να δουλεύουν έντονα) μπορεί να είναι μια άλλη αποτελεσματική θεραπεία για την ανθεκτική υπέρταση.
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη που περπατούσαν, έκαναν ποδήλατο ή και τα δύο για 40 λεπτά, τρεις φορές την εβδομάδα για 12 εβδομάδες, μείωσαν την αρτηριακή τους πίεση κατά επτά βαθμούς στην τιμή της συστολικής (τον επάνω αριθμό της μέτρησης της ΑΠ) και κατά πέντε βαθμούς στην τιμή της διαστολικής πίεσης (τον κάτω αριθμό της μέτρησης) συγκριτικά με εκείνους που δεν γυμνάζονταν.
Τι άλλο μπορεί να βοηθήσει;
Εάν οι παραπάνω στρατηγικές δεν μειώσουν την αρτηριακή σας πίεση, ο γιατρός σας μπορεί να κρίνει ότι είναι απαραίτητο να σας συνταγογραφήσει κι άλλα φάρμακα. Αλλά μην απελπίζεστε.
«Όποια φάρμακα και να λαμβάνετε τώρα, ο γιατρός σας θα πρέπει να είναι σε θέση να κάνει εφαρμόσιμες αλλαγές στα αντιυπερτασικά σας φάρμακα, έτσι ώστε να μειώσετε τις τιμές σας», λέει ο δρ Bhatt.
Τι προκαλεί ανθεκτική υπέρταση;
Η ανθεκτική υπέρταση (υψηλή πίεση που δεν μειώνεται παρά τη χορήγηση πολλαπλών φαρμάκων) έχει πολλές πιθανές αιτιολογίες. Στις κυριότερες περιλαμβάνονται η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας αλατιού, η οποία μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα των αντιυπερτασικών φαρμάκων, καθώς και η παράλειψη δόσεων ή η προσαρμογή τους με δική σας πρωτοβουλία. Άλλοι λόγοι είναι:
• αύξηση βάρους,
• υπνική άπνοια,
• μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ,
• χρόνιος πόνος,
• αθηροσκλήρωση που προκαλεί φλεγμονή στα αρτηριακά τοιχώματα,
• αλληλεπιδράσεις φαρμάκων,
• κρίσεις πανικού,
• υψηλό επίπεδο αλδοστερόνης (της ορμόνης που προκαλεί κατακράτηση νατρίου και υγρών από τον οργανισμό),
• κατανάλωση μαύρης γλυκόριζας (η οποία περιέχει ένα συστατικό που μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση).
