Οι στατίνες, όπως η ατορβαστατίνη και η ροσουβαστατίνη είναι σημαντικοί φαρμακευτικοί παράγοντες που μειώνουν την υψηλή LDL («κακή») χοληστερόλη και περιορίζουν σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού ή πρόωρου θανάτου.
Παρά την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων, πολλοί άνθρωποι που ξεκινούν αγωγή με μια στατίνη, τη διακόπτουν.
«Αναφέρεται συχνά ότι 50% των ασθενών έχουν σταματήσει να λαμβάνουν την αγωγή τους έναν χρόνο μετά την έναρξη της στατίνης. Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι το ποσοστό είναι τόσο υψηλό. Μπορεί τα περιστατικά διακοπής να είναι μεταξύ 25 και 50% των ανθρώπων που λαμβάνουν στατίνες», λέει ο δρ Christopher Cannon, καρδιολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital.
Μη συμμόρφωση στην αγωγή με στατίνες
Η αγωγή με στατίνες συχνά διακόπτεται λόγω των παρενεργειών (πραγματικών και υποτιθέμενων), οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν μυϊκούς πόνους και κράμπες, αύξηση του επιπέδου σακχάρου στο αίμα, αυξημένο κίνδυνο για διαβήτη στα άτομα που ήδη διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εμφάνισης της νόσου, στομαχικό καύσο, ναυτία και, σε σπάνιες περιπτώσεις, ηπατικά προβλήματα ή καταστροφή μυϊκών κυττάρων, η οποία είναι δυνητικά απειλητική για τη ζωή και προκαλεί νεφρική βλάβη. Ο δρ Cannon λέει ότι σε τυφλές μελέτες, περίπου 5% των χρηστών στατινών παρουσιάζουν παρενέργειες ως αποτέλεσμα δυσανεξίας σε ένα φάρμακο και άλλο ένα 10% των ασθενών παρουσιάζουν συμπτώματα τα οποία αποδίδουν στο φάρμακο, χωρίς όμως να προκαλούνται ουσιαστικά από αυτό.
Αυτό το φαινόμενο, γνωστό ως φαινόμενο «nocebo», αποτυπώθηκε σε μια μικρή, τυχαιοποιημένη μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2021 στο επιστημονικό περιοδικό Journal of the American College of Cardiology. Οι συμμετέχοντες, οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για ένα έτος, ανέφεραν σχεδόν ισάριθμες παρενέργειες με τη χρήση εικονικού φαρμάκου (ψευδοφάρμακο), όπως και με τη χρήση στατίνης.
«Οι άνθρωποι έχουν αρνητικές προσδοκίες επειδή, δυστυχώς, κυκλοφορούν πολλές λανθασμένες πληροφορίες σχετικά με τις στατίνες στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μία από αυτές είναι ο ισχυρισμός της γνωστικής εξασθένησης ως παρενέργειας, ο οποίος έχει διαψευσθεί επανειλημμένα», λέει ο δρ Cannon.
Τι μπορείτε να κάνετε
Συνεργαστείτε με τον γιατρό σας για να δείτε εάν οι ακόλουθες στρατηγικές μπορούν να σας βοηθήσουν να συνεχίσετε την αγωγή σας.
Ξεκινήστε αργά. Σκεφτείτε το ενδεχόμενο να λάβετε αγωγή χαμηλής δόσης ή ένα σχήμα χορήγησης ανά δεύτερη ημέρα, για πιο ομαλή προσαρμογή στη χρήση στατινών. «Με τον τρόπο αυτόν επαναπροσδιορίζονται οι προσδοκίες και καταρρίπτονται οι προκαταλήψεις του ασθενούς όσον αφορά την ανοχή του στη στατίνη», λέει ο δρ Cannon.
Δοκιμάστε ένα φάρμακο κατά της χοληστερόλης εκτός στατίνης. Τα φάρμακα αυτά δεν προκαλούν μυαλγίες, όπως συμβαίνει μερικές φορές στην περίπτωση των στατινών. Τέτοια φάρμακα είναι, για παράδειγμα, οι αναστολείς απορρόφησης της χοληστερόλης, όπως η εζετιμίμπη και το βεμπεδοϊκό οξύ.
Σκεφτείτε άλλες πιθανές αιτίες μυαλγιών. Η δυσφορία οφείλεται πράγματι στη φαρμακευτική αγωγή ή μήπως αρχίσατε να γυμνάζεστε περισσότερο όταν ξεκινήσατε τη στατίνη και οι μυϊκοί πόνοι είναι αποτέλεσμα της άσκησης;
Εξετάστε το ενδεχόμενο αλληλεπιδράσεων φαρμάκων. Κάποια φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες όταν λαμβάνονται μαζί με στατίνες, όπως ορισμένοι αποκλειστές των διαύλων ασβεστίου, συμπεριλαμβανομένης της ντιλτιαζέμης, και ορισμένα αντιμυκητιασικά, όπως η κετοκοναζόλη.
Συνεργαστείτε με τον γιατρό σας για να εντοπίσετε τις αιτίες των συμπτωμάτων. «Κάποιες φορές διακόπτουμε τη στατίνη για έναν μήνα, για να δούμε αν θα νιώσουν καλύτερα. Eπειτα ξεκινάμε ξανά τη στατίνη, για να δούμε αν τα συμπτώματα θα επανεμφανιστούν», εξηγεί ο δρ Cannon.
Πάρτε συνένζυμο Q10. Αυτό το συμπλήρωμα έχει διφορούμενα αποτελέσματα για την ανακούφιση από τους μυϊκούς πόνους που οφείλονται σε στατίνες, αλλά ο δρ Cannon υποστηρίζει ότι μια δοκιμή αξίζει τον κόπο. «Μπορείτε να το δοκιμάσετε και να δείτε αν σας βοηθάει. Εάν όχι, μην το συνεχίσετε», προτείνει.
Ελέγξτε το επίπεδο της βιταμίνης D. «Το χαμηλό επίπεδο βιταμίνης D έχει συσχετισθεί με μεγαλύτερης έντασης μυϊκούς πόνους, όταν λαμβάνετε στατίνη», λέει ο δρ Cannon. Θα πρέπει να αναπληρώσετε το επίπεδο βιταμίνης D εάν είναι χαμηλό, αλλά δεν υπάρχει κάποια μελέτη η οποία να αποδεικνύει ότι η λήψη βιταμίνης D θα ανακουφίσει από τους πόνους».
Δοκιμάστε ήπιες μυϊκές διατάσεις. Εάν αντιμετωπίζετε μυϊκούς πόνους, ένα πρόγραμμα ήπιων διατάσεων για όλους τους μυς σας (έπειτα από επιτόπου βάδισμα ή περπάτημα λίγων λεπτών) μπορεί να βοηθήσει. Φροντίστε να εντάξετε αυτή τη συνήθεια στην καθημερινότητά σας τακτικά.
Oποια κι αν είναι η αιτία των συμπτωμάτων σας όταν λαμβάνετε στατίνες, συνεργαστείτε με τον γιατρό σας για να βρείτε μια λύση. «Η συνεργασία είναι το σημαντικότερο», λέει ο δρ Cannon. «Οι ασθενείς χρειάζονται επιλογές, και πρέπει να δοκιμάζουμε μαζί τις διαθέσιμες λύσεις».
