Αποφύγετε τους ξηρούς καρπούς και τους σπόρους και μην τρώτε ποπ κορν. Αυτό έλεγαν οι γιατροί πριν από χρόνια στους ασθενείς με εκκολπωμάτωση, μια πάθηση η οποία χαρακτηρίζεται από τη δημιουργία μικροσκοπικών θυλάκων (κοιλοτήτων), που ονομάζονται εκκολπώματα, στα τοιχώματα του εντέρου.
Η οδηγία αυτή στηρίζεται στη θεωρία ότι τα μικρά κομμάτια τροφής θα μπορούσαν να παγιδευτούν σε αυτούς τους θυλάκους και να προκαλέσουν φλεγμονή ή μόλυνση (εκκολπωματίτιδα). Σήμερα γνωρίζουμε ότι η συμβουλή αυτή δεν ήταν σωστή.
«Δεν χρειάζεται να φοβάστε να φάτε ξηρούς καρπούς, σπόρους ή ποπ κορν. Τα στοιχεία δεν δείχνουν υψηλότερο κίνδυνο εκκολπωμάτωσης σε άτομα που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αυτών των τροφών σε σύγκριση με τα άτομα που τις αποφεύγουν», λέει ο γαστρεντερολόγος δρ Lawrence S. Friedman, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, και ο Anton R. Fried, ιατρός, πρόεδρος του Τμήματος Ιατρικής στο Newton-Wellesley Hospital.
Τι άλλο γνωρίζουμε σήμερα για τη διαχείριση της εκκολπωματικής νόσου; Δείτε τα «πρέπει» και τα «μη».
ΜΗΝ ανησυχείτε υπερβολικά για την εκκολπωμάτωση
Η εκκολπωμάτωση είναι μια συχνή πάθηση, ειδικά καθώς μεγαλώνουμε. Εμφανίζεται σε περίπου 40% έως 60% των ενηλίκων έως την ηλικία των 60 ετών και συνήθως δημιουργείται στην κατώτερη αριστερή πλευρά του παχέος εντέρου (σιγμοειδές κόλον).
«Πιστεύουμε ότι τα εκκολπώματα δημιουργούνται εξαιτίας αυξημένων πιέσεων σε σημεία του παχέος εντέρου όπου τα τοιχώματα είναι αδύναμα», λέει ο δρ Friedman.
«Η εκκολπωμάτωση είναι γενικά ασυμπτωματική και είναι πιθανό να μη γνωρίζετε ότι πάσχετε, εκτός εάν υποβληθείτε σε κολονοσκόπηση ή απεικόνιση της κοιλιακής χώρας».
ΠΡΕΠΕΙ να αναφέρετε τυχόν αιμορραγία
Σε περίπου 5% των πασχόντων από εκκολπωμάτωση παρατηρείται αιμορραγία από το ορθό, η οποία οφείλεται στο ότι ένα μικρό αιμοφόρο αγγείο στο εσωτερικό του εκκολπώματος έχει υποστεί ρήξη.
Η κατάσταση αυτή είναι γνωστή ως εκκολπωματική αιμορραγία. «Δεν είναι σαφές τι την προκαλεί. Η αιμορραγία κάποιες φορές πυροδοτείται από φάρμακα, όπως τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (μια κοινή κατηγορία αναλγητικών, στα οποία συγκαταλέγεται και η ασπιρίνη) ή τα αντιπηκτικά», λέει ο δρ Friedman.
Ακόμα και αν παρατηρήσετε ελάχιστη αιμορραγία που σταματά μόνη της, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας για να το ελέγξετε.
«Εάν η αιμορραγία είναι μεγάλη και ζαλιστείτε ή λιποθυμήσετε, θα πρέπει να μεταβείτε στο τμήμα επειγόντων περιστατικών. Υπάρχει ο κίνδυνος να χάσετε μεγάλη ποσότητα αίματος και πρέπει να εξακριβωθεί η αιτία της αιμορραγίας και να αντιμετωπιστεί θεραπευτικά», συνιστά ο δρ Friedman.
ΜΗΝ πιέζεστε στην τουαλέτα
Εάν έχετε εκκολπώματα, η άσκηση πίεσης σε αυτά (για παράδειγμα, εάν έχετε δυσκοιλιότητα) μπορεί να προκαλέσει ρήξη ενός εκκολπώματος, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη φλεγμονής ή μόλυνσης (εκκολπωματίτιδα).
«Δεν γνωρίζουμε πραγματικά τι προκαλεί τη ρήξη. Η δυσκοιλιότητα είναι μια πιθανή αιτία», λέει ο δρ Friedman. «Γνωρίζουμε όμως ότι 4% έως 15% των πασχόντων από εκκολπωμάτωση θα εμφανίσει εκκολπωματίτιδα».
ΠΡΕΠΕΙ να αναφέρετε τυχόν πόνο
Τα συμπτώματα της εκκολπωματίτιδας περιλαμβάνουν πόνο και κράμπες στο κατώτερο αριστερό τμήμα της κοιλιακής χώρας, καθώς και διάρροια, δυσκοιλιότητα, πυρετό, ναυτία ή έμετο. Καλέστε τον γιατρό σας εάν ο πόνος δεν υποχωρεί ή εάν είναι έντονος.
«Σε ήπιες περιπτώσεις χωρίς πυρετό, η θεραπεία με αντιβιοτικά μπορεί να μην είναι απαραίτητη», λέει ο δρ Friedman. Εάν όμως η εκκολπωματίτιδα είναι σοβαρή, θα πρέπει να εισαχθείτε στο νοσοκομείο και να λάβετε ενδοφλέβια αντιβιοτικά και δίαιτα με υγρή τροφή για μερικές ημέρες». Περίπου ένα τρίτο των περιπτώσεων εκκολπωματίτιδας είναι σοβαρές.
ΠΡΕΠΕΙ να έχετε έναν υγιεινό τρόπο ζωής
Ο υγιεινός τρόπος ζωής είναι ευεργετικός για το έντερο. Εάν καπνίζετε, προσπαθήστε να σταματήσετε, και διατηρήστε ένα υγιές βάρος. Το κάπνισμα και η παχυσαρκία συνδέονται με επιπλοκές στα εκκολπώματα.
Η ζωηρή φυσική δραστηριότητα (όπως το τρέξιμο, η κολύμβηση, το τένις ή το μπάσκετ) συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο εκκολπωματίτιδας και εκκολπωματικής αιμορραγίας. Κάθε άσκηση που αυξάνει τη λειτουργία της καρδιάς και των πνευμόνων (όπως το έντονο περπάτημα) θεωρείται ότι ευνοεί την ανάπτυξη ενός ποικιλόμορφου πληθυσμού ωφέλιμων μικροβίων στο έντερο, τα οποία πιστεύουμε ότι διαδραματίζουν ρόλο στην υγιή γήρανση και στη μακροζωία.
Μην ξεχνάτε την υγιεινή διατροφή. Η συνήθης δυτικού τύπου διατροφή, η οποία είναι αφενός πτωχή σε φυτικές ίνες και αφετέρου πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά, συμπεριλαμβανομένου του κόκκινου κρέατος, συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εκκολπωματίτιδας.
Θα βοηθήσει εάν αλλάξετε τη διατροφή σας; Τα στοιχεία που προκύπτουν από μελέτες δεν είναι ξεκάθαρα. Ωστόσο:
«Δεν παύουμε να πιστεύουμε ότι μια πλούσια σε φυτικές ίνες διατροφή είναι σημαντική, επειδή είναι ωφέλιμη για την υγεία της καρδιάς, μειώνει τη χρόνια φλεγμονή και βοηθάει στην κανονική κινητικότητα του εντέρου, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση της υγείας του εντέρου και στη μείωση των πιέσεων που ασκούνται στα εκκολπώματα», λέει ο δρ Friedman.
Πίνετε άφθονο νερό και προσπαθήστε να καταναλώνετε καθημερινά 25 έως 30 γραμμάρια διατροφικών φυτικών ινών από φασόλια, δημητριακά ολικής άλεσης, λαχανικά, φρούτα, ξηρούς καρπούς και σπόρους.
«Ναι, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι, που άλλοτε θεωρούνταν ότι προκαλούν εκκολπωματίτιδα, είναι ουσιαστικά πλούσιοι σε φυτικές ίνες και συνδέονται από πολλές απόψεις με την καλή υγεία», λέει ο δρ Friedman
«Μπορείτε να τρώτε καθημερινά μία χούφτα ξηρών καρπών και σπόρων και το έντερό σας θα σας ευγνωμονεί».
