Οι τρέχουσες κατευθυντήριες οδηγίες των μεγαλύτερων καρδιολογικών ενώσεων των ΗΠΑ δηλώνουν ότι οι ενήλικες θα πρέπει να στοχεύουν σε μια τιμή αρτηριακής πίεσης κάτω από 130/80 χιλιοστόμετρα της στήλης υδραργύρου (mm Hg).
Ωστόσο, ορισμένοι γιατροί πιστεύουν ότι αυτός ο στόχος ενδέχεται να είναι πολύ επιθετικός για τους ηλικιωμένους, οι οποίοι μπορεί να είναι πιο επιρρεπείς στις ανεπιθύμητες ενέργειες των υπερτασικών φαρμάκων, όπως η ζάλη και οι πτώσεις.
Μια νέα μελέτη επιβεβαιώνει την αποτελεσματικότητα της εντατικής μείωσης της αρτηριακής πίεσης στα άτομα άνω των
60 ετών. «Ο χαμηλότερος στόχος όχι μόνο είναι ασφαλής, αλλά επίσης σχετίζεται με καλύτερες εκβάσεις στους ηλικιωμένους», δηλώνει ο δρ Umberto Campia, καρδιολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital.
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2021 στο The New England Journal of Medicine, περιλάμβανε περισσότερα από 8.500 άτομα στην Κίνα, ηλικίας 60 έως 80 ετών, με υψηλή αρτηριακή πίεση. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν με τυχαίο τρόπο σε δύο ομάδες.
Οι μισοί είχαν ως στόχο συστολικής αρτηριακής πίεσης (της μεγάλης) τα 130 έως 150 mm Hg (ομάδα συμβατικής θεραπείας). Για τους άλλους μισούς, ο στόχος ήταν τα 110 έως 130 mm Hg (ομάδα εντατικής θεραπείας).
Λιγότερα εγκεφαλικά επεισόδια και καρδιακές προσβολές
Μετά από ένα έτος, ο μέσος όρος της συστολικής αρτηριακής πίεσης στην ομάδα της συμβατικής θεραπείας ήταν 135 mm Hg, ενώ ήταν 127 mm Hg στην ομάδα εντατικής θεραπείας.
Κατά τον χρόνο της παρακολούθησης, ο οποίος είχε διάμεση διάρκεια λίγο πάνω από τρία έτη, οι ερευνητές κατέγραψαν τα ποσοστά σοβαρών καρδιαγγειακών προβλημάτων στους συμμετέχοντες, όπως αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακή προσβολή, καρδιακή ανεπάρκεια και κολπική μαρμαρυγή.
Η συχνότητα εμφάνισης αυτών των προβλημάτων ήταν 4,6% στα άτομα που έλαβαν τη συμβατική θεραπεία έναντι 3,5% στα άτομα που έλαβαν εντατική θεραπεία. Τα ποσοστά ανεπιθύμητων ενεργειών, όπως ζάλη, λιποθυμία, κατάγματα, κεφαλαλγίες και βήχας, ήταν παρόμοια στις δύο ομάδες, αν και η ομάδα της εντατικής θεραπείας είχε περισσότερα επεισόδια παθολογικά χαμηλής πίεσης (υπότασης).
Τα ευρήματα υποστηρίζουν τα αποτελέσματα προηγούμενης μελέτης, η οποία είχε πραγματοποιηθεί στις ΗΠΑ και είχε επίσης διαπιστώσει λιγότερα καρδιολογικά προβλήματα όταν οι γιατροί στόχευαν σε χαμηλότερη αρτηριακή πίεση (120 mm Hg), επισημαίνει ο δρ Campia.
Μάλιστα, όταν οι ερευνητές ανέλυσαν τα αποτελέσματα μόνο για τα άτομα ηλικίας
75 ετών και άνω, τα οφέλη για την υγεία ήταν ακόμη πιο εντυπωσιακά, ενώ τα ποσοστά ανεπιθύμητων ενεργειών ήταν παρόμοια με αυτά που παρατηρήθηκαν στα άτομα που είχαν ως στόχο τα 140 mm Hg.
Ιστορική αναδρομή
Είναι σαφές ότι η συχνότητα εμφάνισης υψηλής αρτηριακής πίεσης αυξάνεται με την ηλικία. Μάλιστα, ο αρχικός όρος που περιέγραφε την υψηλή αρτηριακή πίεση που παρατηρείται στους ηλικιωμένους ήταν «βασική υπέρταση», αναφέρει ο δρ Campia.
«Την εποχή εκείνη θεωρείτο ότι η υψηλή αρτηριακή πίεση έπαιζε βασικό ρόλο στην παροχή επαρκούς ποσότητας αίματος στον εγκέφαλο», αναφέρει. Με την αύξηση της ηλικίας, τα αιμοφόρα αγγεία σκληραίνουν και γίνονται λιγότερο εύκαμπτα. Για να φτάσει το αίμα στον εγκέφαλο, χρειάζεται μια επιπλέον «ώθηση», εξ ου και η υψηλότερη αρτηριακή πίεση.
Αυτός είναι ο λόγος που ορισμένοι γιατροί έχουν προτείνει ότι στα άτομα άνω των 65 ετών η συστολική αρτηριακή πίεση (η μεγάλη) μπορεί να είναι έως και 150 mm Hg.
Όλο και περισσότερο, ωστόσο, οι γιατροί αναθεωρούν την προσέγγισή τους σχετικά με την αντιμετώπιση της υπέρτασης στους ηλικιωμένους.
«Γνωρίζουμε πλέον ότι η υψηλή συστολική αρτηριακή πίεση στους ηλικιωμένους αποτελεί σημαντικό παράγοντα που συμβάλλει στα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και στις καρδιακές προσβολές», δηλώνει ο δρ Campia. Τα πρόσφατα ευρήματα δείχνουν ότι οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να συνεργαστούν με τους γιατρούς τους προκειμένου να μειώσουν τη συστολική αρτηριακή πίεση σε επίπεδο κάτω από 130 mm Hg.
Στοχεύοντας χαμηλά
Οι άνθρωποι συχνά περιμένουν ότι ένα μόνο φάρμακο θα μειώσει την αρτηριακή τους πίεση στο επιθυμητό επίπεδο, αλλά αυτό είναι σπάνια εφικτό, δηλώνει ο δρ Campia.
Για παράδειγμα, κάποιος με συστολική αρτηριακή πίεση 150 mm Hg χρειάζεται σχεδόν πάντα τουλάχιστον δύο φάρμακα. «Ακόμη και η πλήρης δόση ενός μόνο φαρμάκου θα μειώσει την αρτηριακή πίεση κατά 5 έως 10 μονάδες κατά μέσο όρο», αναφέρει.
Η χρήση χαμηλότερων δόσεων δύο διαφορετικών αντιυπερτασικών φαρμάκων είναι πιο αποτελεσματική από τη μεγιστοποίηση της δόσης ενός μόνο φαρμάκου.
«Η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να οφείλεται σε αρκετούς διαφορετικούς μηχανισμούς, και έτσι ένας συνδυασμός φαρμάκων που στοχεύουν διαφορετικούς μηχανισμούς λειτουργεί κατά κανόνα καλύτερα», προσθέτει. Η μέθοδος του συνδυασμού έχει επίσης λιγότερες πιθανότητες να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες.
Επιπλέον, πολλοί συνδυασμοί διατίθενται σε ένα μονό δισκίο και η λήψη τους είναι εξίσου εύκολη για τους ασθενείς με τη λήψη ενός μόνο φαρμάκου.
«Διαθέτουμε μια μεγάλη γκάμα από φάρμακα για τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και οι γιατροί μπορούν συνήθως να βρουν τον σωστό συνδυασμό, ο οποίος είναι ασφαλής, αποτελεσματικός και χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες», δηλώνει ο δρ Campia.
Για έναν κατάλογο των διαφόρων κατηγοριών αντιυπερτασικών φαρμάκων και συνηθισμένων παραδειγμάτων, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.health.harvard.edu/heart-meds/blood-pressure
