Σε συζητήσεις σχετικά με την καρδιοπάθεια και την ψυχική υγεία πολλές φορές αναλύεται η αλληλεπικάλυψη μεταξύ των καρδιαγγειακών προβλημάτων και των αρνητικών συναισθημάτων.
Και όμως, η συσχέτιση αυτή έχει μια βάση: τα άτομα με κατάθλιψη διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων. Συχνά επίσης, όπως είναι κατανοητό, όταν κανείς έχει υποστεί καρδιακή προσβολή, νιώθει κακόκεφος, αγχωμένος ή ευερέθιστος.
Ωστόσο οι ειδικοί ψυχικής υγείας επικεντρώνονται όλο και περισσότερο στην ικανότητα της αισιοδοξίας και άλλων θετικών συναισθημάτων να μας προφυλάσσουν από σοβαρά καρδιακά επεισόδια και τον θάνατο.
Η αισιοδοξία συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου, σύμφωνα με μια επισκόπηση του 2022 η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό The American Journal of Medicine. Η επισκόπηση εξέταζε συγκεντρωτικά ευρήματα από σχεδόν 182.000 άτομα που συμμετείχαν σε έξι διαφορετικές μελέτες.
Οι άνθρωποι που είναι πιο χαρούμενοι ή περισσότερο αισιόδοξοι είναι ίσως πιθανότερο να γυμνάζονται περισσότερο, να τρώνε πιο υγιεινά και να κοιμούνται καλύτερα. Όλα αυτά δικαιολογούν ενδεχομένως τη συσχέτιση. Μπορούν όμως πράγματι οι άνθρωποι που δεν είναι εκ φύσεως χαρωποί να βελτιώσουν τη σωματική τους υγεία αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης τους;
«Υπάρχουν αρκετά στοιχεία που δείχνουν ότι μερικές απλές ασκήσεις που είναι σχεδιασμένες ώστε να ενισχύουν τα θετικά συναισθήματα είναι δυνατό να βελτιώσουν την ευεξία και να μειώσουν την κατάθλιψη», λέει η Emily Feig, κλινική ψυχολόγος στο Ερευνητικό Πρόγραμμα Ψυχιατρικής στην Καρδιακή Υγεία του συνεργαζόμενου με το Χάρβαρντ Massachusetts General Hospital.
Μερικές από αυτές τις παρεμβάσεις έχει αποδειχθεί ότι ενθαρρύνουν τα άτομα –συμπεριλαμβανομένων εκείνων με καρδιολογικά προβλήματα, όπως καρδιακή προσβολή και καρδιακή ανεπάρκεια– να γυμνάζονται περισσότερο και να είναι πιο συνεπή στη λήψη των φαρμάκων τους, λέει η Feig.
Καλλιεργώντας τα θετικά συναισθήματα
Μια άσκηση είναι να εκφράσετε την ευγνωμοσύνη σας και συνίσταται στο να γράψετε ένα γράμμα σε κάποιον που έκανε κάτι για σας στο παρελθόν για το οποίο νιώθετε ευγνωμοσύνη. «Η έρευνα δείχνει ότι είναι πιο ευεργετικό να γράψετε για την εμπειρία σας απ’ ό,τι απλώς να τη σκεφτείτε», λέει η Feig.
Η θετική ψυχολογία συμβάλλει στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας, η οποία μπορεί να μας βοηθήσει να αντεπεξερχόμαστε καλύτερα σε δύσκολες περιόδους της ζωής.
Μια άλλη άσκηση προϋποθέτει να προσδιορίσετε ένα από τα δικά σας δυνατά σημεία, επιλέγοντας από μια λίστα διαφορετικών χαρακτηριστικών, όπως η αγάπη, η περιέργεια, η επιμονή ή ο αυτοέλεγχος.
Στη συνέχεια σκέφτεστε έναν νέο τρόπο με τον οποίο μπορείτε να αξιοποιήσετε αυτό το δυνατό σας σημείο για να αντιμετωπίσετε μια συγκεκριμένη κατάσταση μέσα στην επόμενη εβδομάδα.
Μια πράξη καλοσύνης για έναν συνάνθρωπο είναι ένας ακόμη τρόπος να καλλιεργήσετε θετικά συναισθήματα. Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να προσφερθείτε να κουρέψετε το γκαζόν του γείτονα ή να μαγειρέψετε για ένα φιλικό πρόσωπο.
Σε κάθε άσκηση ενθαρρύνεστε να εστιάσετε την προσοχή σας στα συναισθήματα που βιώνετε σε κάθε στάδιο της άσκησης: στον σχεδιασμό, στην εκτέλεση και στην απόκριση.
Η ανοδική πορεία
Η υιοθέτηση μιας πιο θετικής στάσης μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση άλλων θετικών συμπεριφορών ή αλλιώς στην ανάπτυξη μιας «ανοδικής πορείας» ή «ατέρμονα ανελισσόμενης αλυσίδας» συναισθημάτων, όπως την ονομάζουν οι ψυχολόγοι. Αυτή η δυναμική μπορεί να μας βοηθήσει να αποκτήσουμε υγιεινές συνήθειες όπως η άσκηση, δυναμική που στη συνέχεια ενισχύεται διαρκώς, αυτοτροφοδοτούμενη, λέει η Feig.
Η θετική ψυχολογία συμβάλλει επίσης στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας, η οποία μπορεί να μας βοηθήσει να αντεπεξερχόμαστε καλύτερα σε δύσκολες περιόδους της ζωής.
«Δεν συμβουλεύουμε τον κόσμο να παραβλέπει ή να απωθεί τις αρνητικές εμπειρίες ή να προσποιείται ότι δεν υπάρχουν», εξηγεί η Feig. Αλλά η διάθεσή σας είναι η έκφραση των σκέψεων στις οποίες επικεντρώνεστε. Ακόμη κι αν μια εβδομάδα εμφανίζονται πολλές δυσκολίες, υπάρχουν συνήθως μερικές καλές στιγμές, λέει.
Αν επικεντρωθείτε σε αυτές τις μικρές, καλές στιγμές, μπορεί να δώσετε την ευκαιρία στο συναίσθημα που σας δημιουργούν να πολλαπλασιαστεί και να φέρει τον ψυχικό σας κόσμο σε καλύτερη ισορροπία.
