Μετά από περισσότερα από τρία έτη πανδημίας της COVID-19, οι περισσότεροι Αμερικανοί έχουν μολυνθεί από τον κορωνοϊό τουλάχιστον μία φορά. Είναι πλέον σαφές ότι η λοίμωξη αυτή μπορεί να έχει επίμονες επιδράσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα, ακόμη και σε άτομα χωρίς προηγούμενες ενδείξεις καρδιοπάθειας. Ακόμη και μια ήπια λοίμωξη από τον SARS-CoV-2 (τον ιό που προκαλεί την COVID-19) μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής, αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου ή καρδιακής ανεπάρκειας έως και για ένα έτος μετά την ανάρρωση από τη λοίμωξη, όπως αναφέρθηκε στο τεύχος Ιουλίου 2022 των Θεμάτων Καρδιολογίας.
Τώρα, μια νέα μελέτη αποκαλύπτει υψηλότερο κίνδυνο για πρόσθετες καρδιακές επιπλοκές σε άτομα που εμφανίζουν «καταστάσεις μετά από COVID» [post-COVID conditions (PCC)], μια κατάσταση που είναι περισσότερο γνωστή ως μακρά COVID (βλ. «Μακρά COVID: Επίμονες επιδράσεις σε όλο τον οργανισμό»). Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στις 3 Μαρτίου 2023 στο JAMA Health Forum, βασίστηκε σε δεδομένα αιτημάτων ασφάλισης υγείας από περισσότερα από 40.000 άτομα σε όλες τις ΗΠΑ κατά το πρώτο έτος της πανδημίας.
Σε σύγκριση με τα άτομα χωρίς διάγνωση PCC, τα άτομα με PCC είχαν πάνω από 3,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν αργότερα πνευμονική εμβολή (απόφραξη κλάδου της πνευμονικής αρτηρίας από θρόμβο αίματος) και πάνω από διπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν κάποιο πρόβλημα του καρδιακού ρυθμού, όπως κολπική μαρμαρυγή. Επιπλέον, ο κίνδυνος αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, στεφανιαίας νόσου και καρδιακής ανεπάρκειας ήταν περίπου διπλάσιος στα άτομα με PCC.
Η νίκη των εμβολίων
Ωστόσο, τα στοιχεία αυτά σταχυολογήθηκαν προτού καταστούν ευρέως διαθέσιμα τα εμβόλια κατά της COVID-19, στις αρχές του 2021. «Νέα έρευνα δείχνει ότι ο εμβολιασμός κατά της COVID-19 μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο για σοβαρά καρδιολογικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της καρδιακής προσβολής, του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και του θανάτου από καρδιοπάθεια, σε άτομα που νοσούν με COVID-19», δηλώνει ο καρδιολόγος δρ C. Michael Gibson, καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Τα οφέλη του εμβολιασμού είναι πιο έντονα στα ηλικιωμένα άτομα, που αντιμετωπίζουν τον υψηλότερο κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων, προσθέτει.
O κίνδυνος ανάπτυξης μυοκαρδίτιδας είναι πολύ υψηλότερος αμέσως μετά από μια λοίμωξη COVID-19 από ό,τι στη διάρκεια των εβδομάδων μετά τη λήψη ενός εμβολίου κατά της COVID-19.
Τα ευρήματα προέρχονται από περισσότερα από 1,9 εκατομμύρια άτομα στις ΗΠΑ, ηλικίας 18 έως 90 ετών, που είχαν λοίμωξη COVID-19 μεταξύ Μαρτίου 2020 και Φεβρουαρίου 2022. Ακόμη και ο μερικός εμβολιασμός συνδέθηκε με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιολογικών προβλημάτων, επισημαίνουν οι συγγραφείς, των οποίων τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στις 7 Μαρτίου 2023 στο Journal of the American College of Cardiology.
Τι ισχύει για τη μυοκαρδίτιδα;
Η μυοκαρδίτιδα –η φλεγμονή του καρδιακού μυός– είναι μια σπάνια πάθηση που μπορεί να αναπτυχθεί μετά από ιογενή λοίμωξη, συμπεριλαμβανομένης της γαστρεντερίτιδας, του κοινού κρυολογήματος ή της COVID-19. Αν και η ήπια μυοκαρδίτιδα μπορεί να περάσει απαρατήρητη, τα πιο σοβαρά περιστατικά μπορεί να προκαλέσουν βαριά καρδιακή ανεπάρκεια και διαταραχές του καρδιακού ρυθμού.
Ξεκινώντας από το 2021, αναφορές από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων αναφορών από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, επισήμαναν έναν πιθανώς αυξημένο κίνδυνο μυοκαρδίτιδας μετά τη λήψη εμβολίου mRNA κατά της COVID-19 (της Pfizer ή της Moderna). Ωστόσο, ο κίνδυνος ανάπτυξης μυοκαρδίτιδας είναι πολύ υψηλότερος αμέσως μετά από μια λοίμωξη COVID-19 από ό,τι στη διάρκεια των εβδομάδων μετά τη λήψη ενός εμβολίου κατά της COVID-19, σύμφωνα με ανάλυση σχεδόν 43 εκατομμυρίων ατόμων στην Αγγλία, η οποία δημοσιεύθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2022 στο Circulation.
«Η λήψη μίας μόνο δόσης ενός εμβολίου κατά της COVID-19 μείωσε τον κίνδυνο μυοκαρδίτιδας στο ήμισυ», δηλώνει ο δρ Gibson. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι η βαριά μυοκαρδίτιδα είναι πολύ σπάνια. Στη διάρκεια αυτής της μονοετούς μελέτης, μόνο ένα άτομο στα 15.000 νοσηλεύτηκε ή απεβίωσε λόγω μυοκαρδίτιδας.
Επειδή τα εμβόλια κατά της COVID-19 μειώνουν επίσης τον κίνδυνο για άλλες σοβαρές καρδιολογικές επιπλοκές, η αναλογία κινδύνου-οφέλους γέρνει συντριπτικά υπέρ του εμβολιασμού, δηλώνει ο δρ Gibson. Τα εμβόλια φαίνεται επίσης ότι μειώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης μακράς COVID, οπότε φροντίστε να ανανεώνετε τον εμβολιασμό σας σύμφωνα με τις συστάσεις του CDC.
Μακρά COVID: Επίμονες επιδράσεις σε όλο το σώμα
Εκτιμάται ότι 10% έως 13% των ατόμων που μολύνονται από COVID-19 εμφανίζουν επίμονα, εξουθενωτικά συμπτώματα, γνωστά ως καταστάσεις μετά από COVID (PCC). Γνωστές επίσης ως μακρά COVID, οι PCC ορίζονται ως νέα, υποτροπιάζοντα ή συνεχιζόμενα προβλήματα υγείας που εμφανίζονται ή επιμένουν για τέσσερις ή περισσότερες εβδομάδες μετά από μια λοίμωξη COVID-19.
Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν κόπωση, βήχα, πόνο (στις αρθρώσεις, στον λαιμό, στον θώρακα), απώλεια της γεύσης ή της όσφρησης, δυσκολία στην αναπνοή, ομίχλη εγκεφάλου και κατάθλιψη. Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ διαθέτει έναν πιο λεπτομερή κατάλογο συμπτωμάτων (βλ. health.harvard.edu/loncov).
Το Κέντρο Ανάρρωσης από COVID-19 στο Brigham and Women’s Hospital, που συνεργάζεται με το Χάρβαρντ, αντιμετωπίζει άτομα με μακρά COVID, πολλά από τα οποία είναι νέες, προηγουμένως υγιείς αθλητικές γυναίκες που σήμερα έχουν πολλά από τα κλασικά συμπτώματα του συνδρόμου ορθοστατικής ταχυκαρδίας (POTS), το οποίο περιγράφεται λεπτομερώς στο τεύχος Σεπτεμβρίου 2021 των Θεμάτων Καρδιολογίας.
