Ένα ταξίδι έχει σκοπό να σας μεταφέρει μακριά από τα ίδια και τα ίδια. Όμως, όταν δεν τρώτε τα συνηθισμένα σας φαγητά και δεν ακολουθείτε το κανονικό σας πρόγραμμα ύπνου (και μάλιστα έχετε υποστεί και αλλαγή ώρας), ο αντίκτυπος στην πέψη σας μπορεί να είναι ισχυρός.
Έχοντας περισσότερα νευρικά κύτταρα απ’ ό,τι πολλά τμήματα του κεντρικού νευρικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένου του νωτιαίου μυελού, το έντερό μας γνωρίζει πότε έχουμε βγει εκτός προγράμματος, λέει ο δρ Kyle Staller, γαστρεντερολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Massachusetts General Hospital. «Ο οργανισμός μας, και βέβαια το γαστρεντερικό σύστημά μας, ανταποκρίνονται στα σήματα του κιρκάδιου ρυθμού, της ημέρας και της νύχτας», λέει. «Το παχύ έντερο κοιμάται όταν κοιμάστε και ξυπνάει μαζί σας. Εάν αυτές οι ώρες αλλάξουν καθώς ταξιδεύετε –σε συνδυασμό με τη διαφορά ώρας–, η πέψη σας μπορεί να αποσυντονιστεί».
Προσθέστε και τα βαριά γεύματα, την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ή την αφυδάτωση λόγω των πτήσεων, και «έχετε τις τέλειες συνθήκες για την εμφάνιση προβλημάτων πέψης», λέει ο δρ Staller. «Ακόμη και το στρες του ίδιου του ταξιδιού μπορεί να αποτελέσει την αφορμή». Το αποτέλεσμα: ίσως η διάρροια, η δυσκοιλιότητα και η δυσπεψία –η τριάδα των κοιλιακών διαταραχών των ταξιδιωτών– να βγάλουν το ταξίδι σας από την πορεία του.
Κίνδυνοι που οφείλονται σε τροφές
Τα ταξίδια γνώρισαν μια παύση κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά σήμερα τα γεμάτα αεροπλάνα, οι ελλείψεις για ενοικίαση αυτοκινήτων και η μεγάλη πληρότητα των ξενοδοχείων σηματοδοτούν μια ανάκαμψη. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ένωσης Ταξιδίων των ΗΠΑ, η συσσωρευμένη ζήτηση θα τροφοδοτήσει μια άνοδο για τα επόμενα αρκετά χρόνια σε όλα τα είδη ταξιδιού, περιλαμβάνοντας προορισμούς σε όλη την υφήλιο.
Οι μακρινοί τόποι ωστόσο, ιδίως σε αναπτυσσόμενες χώρες, συνιστούν τη μεγαλύτερη απειλή, με την έννοια ότι μπορεί να σας χαρίσουν ένα δυσάρεστο «σουβενίρ» ή αλλιώς τη διάρροια των ταξιδιωτών. Οι κοιλιακές συσπάσεις και οι λεπτόρρευστες κενώσεις οφείλονται στην κατανάλωση τροφών ή ροφημάτων γεμάτων μικρόβια. Η διάρροια των ταξιδιωτών εκτιμάται ότι προσβάλλει 30 έως 70% των ταξιδιωτών, σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, CDC. Μπορεί να συμβεί οπουδήποτε, αλλά οι προορισμοί υψηλότερου κινδύνου είναι το μεγαλύτερο μέρος της Ασίας, η Μέση Ανατολή, η Αφρική, το Μεξικό και η Κεντρική και Νότια Αμερική.
Η κατάσταση αυτή συνήθως είναι αποτέλεσμα κακών πρακτικών υγιεινής στη διαχείριση και την παρασκευή των τροφών ή σε απουσία ψύξης. Επίσης, είναι πιθανότερο να πάθετε διάρροια εάν είστε ηλικιωμένος/η ή –όπως γενικά ισχύει για τις κοιλιακές διαταραχές των ταξιδιωτών– εάν ήδη έχετε κάποιο πρόβλημα του πεπτικού, όπως σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, το οποίο επηρεάζει το πώς τρώτε ή αποβάλλετε την τροφή.
Τα μικρόβια δεν είναι ο μόνος ένοχος. «Κάποιοι εμφανίζουν τη λεγόμενη διάρροια προσαρμογής, όταν δηλαδή δεν έχει εισέλθει στον οργανισμό τους τίποτα μολυσματικό, αλλά προσαρμόζονται σε νέες τροφές ή καρυκεύματα», λέει ο δρ Staller.
Διαφυλάξτε την ομαλή πέψη σας
Το πρώτο βήμα για να αποφύγετε τις κοιλιακές διαταραχές των ταξιδιωτών είναι να διδαχθείτε από προηγούμενα λάθη, ιδίως εάν είστε επιρρεπής σε ενοχλήσεις του πεπτικού. «Έχουμε την τάση να φτάνουμε σε έναν καινούργιο προορισμό και να αγκαλιάζουμε όλες τις πλευρές του», λέει ο δρ Staller. «Αντί να το κάνετε αυτό, φροντίστε να επιλέγετε τροφές που προσεγγίζουν ό,τι θα τρώγατε στην πατρίδα σας, να πίνετε άφθονο νερό και να καταναλώνετε μέτριες μερίδες».
Πέραν αυτών, ο δρ Staller προτείνει και τις παρακάτω στρατηγικές ώστε να κρατήσετε μακριά τη δυσπεψία, τη διάρροια και τη δυσκοιλιότητα:
Προγραμματίστε από νωρίς. Ερευνήστε από πριν εστιατόρια και μενού, για να βεβαιωθείτε ότι τουλάχιστον ένα πιάτο σάς φαίνεται αποδεκτό και εύπεπτο. «Αυτό είναι ωστόσο δυσκολότερο εάν είστε πιο παρορμητικός τύπος ταξιδιώτη ή φιλοξενείστε σε κάποιο σπίτι», επισημαίνει.
Δημιουργήστε ένα «ειδικό κουτί πρώτων βοηθειών». Αντί να ψάχνετε να αγοράσετε φάρμακα σε άγνωστους τόπους, έχετε μαζί σας διάφορα μη συνταγογραφούμενα προϊόντα για την αντιμετώπιση των δεινών του πεπτικού όταν είστε σε ταξίδι. Μερικές καλές επιλογές είναι τα αντιόξινα για τη δυσπεψία, υποσαλικυλικό βισμούθιο για δυσπεψία ή διάρροια, νατριούχος δοκουσάτη, ψύλλιο ή βισακοδύλη για τη δυσκοιλιότητα και λοπεραμίδη για τη διάρροια. Αλλά μη χρησιμοποιείτε λοπεραμίδη εάν έχετε παράλληλα ενδείξεις λοίμωξης, όπως πυρετό ή αίμα στα κόπρανα, συμβουλεύει ο δρ Staller. Σε αυτή την περίπτωση, επισκεφθείτε έναν γιατρό.
Βάλτε στις αποσκευές σας τα σνακ που προτιμάτε. Οι μπάρες δημητριακών, οι ξηροί καρποί, ένα ενεργειακό μείγμα ξηρών καρπών, δημητριακών κ.λπ., ή αποξηραμένα φρούτα είναι αρκετά χορταστικά. «Δεν υπάρχει μια σύσταση που να είναι κατάλληλη για όλους, αλλά επιλέξτε προϊόντα που θα τρώγατε στο σπίτι σαν ένα γρήγορο σνακ ή ακόμη και σαν υποκατάστατο γεύματος σε περίπτωση που διαπιστώσετε πως οτιδήποτε προσφέρεται στον τόπο του ταξιδιού σας πρόκειται να σας πειράξει», αναφέρει.
Να είστε επιφυλακτικοί με το φαγητό του δρόμου. Οι τοπικές σπεσιαλιτέ ή το φαγητό από καντίνες είναι πιο επιρρεπή σε βλαβερά βακτήρια, ειδικά σε αναπτυσσόμενες περιοχές του κόσμου. «Αυτό δεν είναι καθόλου διασκεδαστικό, εφόσον μερικά από τα πιο νόστιμα φαγητά είναι φαγητά του δρόμου», λέει ο δρ Staller. «Αλλά αν υποκύψετε στον πειρασμό, να ξέρετε ότι ρισκάρετε. Εάν παρουσιάζετε εύκολα προβλήματα του πεπτικού, το φαγητό του δρόμου για σας αποκλείεται».
Προσπεράστε το τοπικό νερό και τον πάγο. «Στον αναπτυσσόμενο κόσμο, θεωρήστε ότι το νερό δεν είναι ασφαλές εκτός κι αν είναι εμφιαλωμένο», λέει. Πίνετε μόνο ό,τι διατίθεται σε κουτί ή σε μπουκάλι.
