Καταλαμβάνεστε εξαπίνης: ένας ξαφνικός ήχος σαν ροκάνισμα, πλατάγισμα, τρίξιμο ή σκάσιμο στον ώμο σας, τον οποίο δεν είχατε ακούσει ποτέ πριν. Μήπως ο ώμος σας εκπέμπει συναγερμό; Ή μήπως είναι φυσιολογικό αυτό με την αύξηση της ηλικίας; Η απάντηση εξαρτάται από διάφορους παράγοντες.
Περιγραφή του ώμου
Ο ώμος αποτελείται από τρία οστά (το βραχιόνιο, την κλείδα και την ωμοπλάτη) και πολλά μαλακά μόρια (που περιλαμβάνουν μυς, συνδέσμους και τένοντες).
Στον ώμο υπάρχουν τέσσερις αρθρώσεις. Στην κύρια άρθρωση, το άνω άκρο (κεφαλή) του βραχιόνιου οστού, που είναι σαν σφαίρα, έρχεται σε επαφή με μια ρηχή υποδοχή που βρίσκεται στο οστό της ωμοπλάτης. Η αύξηση της ηλικίας, η ανάπτυξη όγκων και οι τραυματισμοί μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές στον ώμο, οι οποίες παράγουν ήχους από καιρό σε καιρό.
Ακούγεται ύποπτο
Δεν υπάρχει ένας χαρακτηριστικός ήχος για κάθε συγκεκριμένο πρόβλημα του ώμου. Αυτό μας δυσκολεύει να καταλάβουμε τι μπορεί να σημαίνουν οι διάφοροι ήχοι που ακούγονται από τον ώμο. Μερικές πιθανότητες είναι οι εξής.
Αρθρίτιδα. Όταν ο χόνδρος που καλύπτει τις αρθρώσεις του ώμου φθαρεί, τα οστά μπορεί να αρχίσουν να τρίβονται μεταξύ τους. «Ή, κάποιες φορές, ο χόνδρος ξεφτίζει καθώς φθείρεται, όπως ένα πουλόβερ που αφήνει χνούδια. Καθώς η σφαιρική κεφαλή του βραχιόνιου οστού ολισθαίνει πάνω στον χόνδρο, κάνει θόρυβο», δηλώνει ο δρ Jason Simon, ορθοπεδικός χειρουργός στο νοσοκομείο Newton-Wellesle, που συνεργάζεται με το Χάρβαρντ. Η αρθρίτιδα μπορεί να συνοδεύεται από δυσκαμψία και πόνο.
Κάταγμα οστού. Τα σπασμένα οστά μπορεί να τρίβονται μεταξύ τους, παράγοντας ήχους. Τα κατάγματα συνοδεύονται από πόνο, οίδημα (πρήξιμο), αποχρωματισμό και δυσκαμψία.
Ρήξη στροφικού πετάλου. Το στροφικό πέταλο του ώμου αποτελείται από τένοντες που σας βοηθούν να σηκώσετε και να περιστρέψετε τον βραχίονα. Οι τένοντες κρατούν επίσης τη σφαιρική κεφαλή του βραχιόνιου οστού στο κέντρο της υποδοχής του (στο οστό της ωμοπλάτης).
«Εάν υποστείτε ρήξη (σχίσιμο) σε έναν τένοντα, το σφαιρικό άκρο μπορεί να κινείται με παθολογικό τρόπο ή μπορεί να υπάρχει χαλαρός ιστός ο οποίος “μαγκώνεται” καθώς μετακινείτε τον βραχίονα. Και οι δύο αυτές καταστάσεις κάνουν θόρυβο», δηλώνει ο δρ Simon.
Οι ρήξεις συνοδεύονται από πόνο, ο οποίος επιδεινώνεται με τη χρήση του ώμου.
Φυσαλίδες αέρα. Όταν κινείτε την άρθρωση του ώμου, μπορεί να απελευθερωθεί αέρας που έχει συσσωρευθεί σε μια φυσαλίδα στην άρθρωση. Δεν πονάει – είναι όπως όταν «κροταλίζετε» τα δάχτυλα του χεριού.
Οστεόφυτα. Ορισμένες φορές, στον ώμο αναπτύσσονται ασβεστοποιημένες μάζες. «Το οστεόφυτο, που είναι το πιο σύνηθες, μπορεί να τρίβεται πάνω στο στροφικό πέταλο. Αυτό μπορεί να προκαλέσει θορύβους ή πόνο, ιδίως κατά τις κινήσεις του χεριού πάνω από το ύψος του κεφαλιού», δηλώνει ο δρ Simon.
Προβλήματα στον αυχένα. Κάποιες φορές, αυτό που αντιλαμβάνεστε σαν ήχο από τον ώμο μπορεί στην πραγματικότητα να προέρχεται από τον αυχένα. Για παράδειγμα, μπορεί να προέρχεται από οστά του αυχένα που τρίβονται μεταξύ τους λόγω φθαρμένου χόνδρου. Αυτό μπορεί να πονάει ή όχι.
Θυλακίτιδα. Η άρθρωση του ώμου περιέχει μερικούς μικρούς σάκους (θύλακες) γεμάτους υγρό, που λειτουργούν προστατευτικά απορροφώντας τους κραδασμούς μεταξύ των οστών, των τενόντων και των μυών. «Όταν ένας ορογόνος θύλακας αναπτύξει οίδημα ή φλεγμονή, συμπιέζεται με την κίνηση της άρθρωσης, γεγονός που παράγει ήχο», εξηγεί ο δρ Simon.
Μπορεί να μην αισθάνεστε μικροσκοπικά τμήματα θραυσμάτων στον ώμο σας –όπως κομμάτια χόνδρου που έχουν αποκολληθεί ή ράμματα από παλαιότερες επεμβάσεις στον ώμο τα οποία έχουν φύγει από τη θέση τους–,
αλλά μπορεί να κάνουν θόρυβο καθώς μετακινούνται μέσα στην άρθρωση.
Τι πρέπει να κάνετε
Ο δρ Simon συνιστά να διερευνήσετε τους θορύβους του ώμου εάν νιώθετε πόνο, αδυναμία ή περιορισμό της κίνησης, ή εάν ο ήχος εμφανίστηκε μετά από τραυματισμό του ώμου.
Προσθέτει επίσης ότι θα ήταν καλό –αν και όχι επείγον– να ρωτήσετε τον γιατρό σας για τυχόν ήχους του ώμου που δεν συνοδεύονται από άλλα συμπτώματα: «Είναι πάντα προτιμότερο να ενεργήσετε εκ του ασφαλούς και να εντοπίσετε κάτι προτού επιδεινωθεί και δεν μπορεί πλέον να επιδιορθωθεί».
Ζητήστε πρώτα βοήθεια από τον γιατρό πρωτοβάθμιας φροντίδας, ο οποίος μπορεί να σας παραπέμψει σε ορθοπεδικό χειρουργό. Για να καταλήξει σε διάγνωση, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει κλινική εξέταση και θα ζητήσει απεικονιστικές εξετάσεις, για παράδειγμα ακτινογραφία ή μαγνητική τομογραφία.
Η θεραπεία, εάν χρειάζεται, δεν σημαίνει απαραίτητα χειρουργική επέμβαση. Κάποιες παθήσεις χρειάζονται μόνο φυσικοθεραπεία ή αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή ενέσεις. «Εάν κάτι έχει υποστεί ρήξη ή κάταγμα ή έχει φθαρεί πλήρως, μπορεί να σκεφτούμε τη χειρουργική επέμβαση. Αυτό όμως είναι η έσχατη λύση», δηλώνει ο δρ Simon. «Οι ήχοι στον ώμο δεν σημαίνουν ότι σας περιμένει χειρουργείο στο μέλλον».
Η ΑΣΚΗΣΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ: ΜΙΑ ΗΠΙΑ ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΩΜΟΥ
Κίνηση: Σταθείτε όρθιοι και τεντώστε το δεξί πόδι προς τα πίσω. Λυγίστε το αριστερό γόνατο και μετακινήστε το ισχίο προς τα εμπρός. Τοποθετήστε το αριστερό χέρι στον αριστερό μηρό για στήριξη. Λικνίστε αργά το σώμα σας εμπρός πίσω, έτσι ώστε το δεξί σας χέρι να ταλαντευτεί απαλά σαν εκκρεμές. Αφήστε το χέρι να αιωρηθεί εμπρός πίσω 10 φορές και στη συνέχεια επαναλάβετε την άσκηση με την άλλη πλευρά. Αν ο γιατρός σας συμφωνεί, κρατήστε ένα βαράκι καθώς εκτελείτε την άσκηση.
