Τα 32 εκατομμύρια Αμερικανοί που εκτιμάται ότι πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα είναι αντιμέτωποι με ένα δίλημμα: η άσκηση είναι συχνά δύσκολη και επώδυνη, αλλά είναι αυτό ακριβώς που θα πρέπει να κάνουν για να βοηθηθούν στην αντιμετώπιση του πόνου τους.
«Η τακτική άσκηση και κίνηση βοηθούν τα άτομα με οστεοαρθρίτιδα με πολλούς τρόπους», λέει ο δρ Jeffrey Katz, καθηγητής Ιατρικής και Ορθοπεδικής Χειρουργικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. «Πέρα από το ότι συνεισφέρουν στην αντιμετώπιση του πόνου, μπορούν να βελτιώσουν το επίπεδο λειτουργικότητας των ασθενών και να καθυστερήσουν την αρθροπλαστική».
Προστατευτικό περίβλημα για τις αρθρώσεις
Η οστεοαρθρίτιδα, ο συχνότερος τύπος αρθρίτιδας, είναι μια χρόνια και εξελισσόμενη πάθηση που χαρακτηρίζεται από απώλεια του χόνδρου ο οποίος καλύπτει και προστατεύει τα άκρα των οστών στο σημείο που ενώνονται σε μια άρθρωση.
«Η πάθηση φθείρει αργά τον χόνδρο της άρθρωσης κι έτσι οι δυνάμεις που κανονικά απορροφούνταν από τον χόνδρο μεταβιβάζονται στο οστό, το οποίο διαθέτει νευρικές ίνες ευαίσθητες στον πόνο», λέει ο δρ Katz. «Η καταστροφή του χόνδρου μπορεί να προκαλέσει πόνο, οίδημα, φλεγμονή και περιορισμό της κινητικότητας».
Η οστεοαρθρίτιδα συνήθως παρουσιάζεται στα γόνατα, στα ισχία και στη μέση. Η πάθηση είναι όλο και πιο συχνή με τη γήρανση, ενώ άλλοι παράγοντες μπορεί να συντελέσουν στην αύξηση του κινδύνου ενός ατόμου, όπως οικογενειακό ιστορικό της νόσου, προηγούμενοι τραυματισμοί και το υπερβάλλον βάρος.
Δεν υπάρχει θεραπεία για την οστεοαρθρίτιδα. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ιβουπροφένη, η ναπροξένη ή η ασπιρίνη, μπορούν να ανακουφίσουν προσωρινά από τον πόνο και τη φλεγμονή. Οι ενέσεις στεροειδών είναι επίσης δυνατό να προσφέρουν ανακούφιση βραχυπρόθεσμα.
Ένας άλλος τρόπος αντιμετώπισης των συμπτωμάτων είναι να αρχίσετε να κινείστε. «Η άσκηση δεν μπορεί να βοηθήσει στην αντικατάσταση του κατεστραμμένου χόνδρου ή απαραίτητα να επιβραδύνει τη φυσική του φθίνουσα πορεία», λέει ο δρ Katz. «Έχει υποστηρικτικό ρόλο: βοηθά στην ενδυνάμωση των οστών και των μυών που τα περιβάλλουν, ώστε να προστατευθούν οι πάσχουσες αρθρώσεις από υπερβολική πίεση και να λειτουργούν καλύτερα».
Ένα πρόγραμμα άσκησης περιλαμβάνει αερόβιες ασκήσεις και εκγύμναση με αντιστάσεις, έτσι ώστε να αυξήσετε τη δύναμη των μυϊκών ομάδων που υποστηρίζουν τις αρθρώσεις.
Ζητήστε να αξιολογηθείτε
Εάν έχετε οστεοαρθρίτιδα και δυσκολεύεστε να ξεκινήσετε ένα πρόγραμμα άσκησης, ο δρ Katz συνιστά να επισκεφθείτε έναν φυσικοθεραπευτή.
«Μια αξιολόγηση από ειδικό μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό προβλημάτων ευθυγράμμισης, αδυναμίες και περιορισμούς στην κίνηση των αρθρώσεων, που μπορεί να επιδεινώνουν τον πόνο των αρθρώσεων και να δυσχεραίνουν τις κινήσεις σας», εξηγεί. «Οι φυσικοθεραπευτές είναι σε θέση να σχεδιάσουν ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα άσκησης και να μάθουν στους ασθενείς πώς να εκτελούν τις ασκήσεις με ακρίβεια και ασφάλεια. Η συνεργασία με φυσικοθεραπευτή μπορεί επίσης να βοηθήσει τους ασθενείς να ξεπεράσουν κάθε φόβο ή δισταγμό ως προς την κίνηση και την πιθανότητα να επιδεινώσει τον πόνο τους».
Ασκήστε τις επιλογές σας
Ένα τυπικό πρόγραμμα άσκησης συνήθως περιλαμβάνει αερόβιες ασκήσεις και εκγύμναση με αντιστάσεις, έτσι ώστε να αυξήσετε τη δύναμη των μειζόνων μυϊκών ομάδων που υποστηρίζουν τις αρθρώσεις, όπως τους γλουτούς, τους μηρούς και τους μυς της μέσης. Υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιήσετε βάρη, ιμάντες γυμναστικής, το σωματικό σας βάρος ή άλλα μέσα που θα σας παρέχουν αντίσταση.
«Το πρόγραμμά σας θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες, μεταξύ των οποίων ποιες αρθρώσεις πάσχουν, πόσο σοβαρός είναι ο πόνος, το επίπεδο της φυσικής σας κατάστασης και κατά πόσον έχετε άλλες παθήσεις», λέει ο δρ Katz.
Οι αερόβιες δραστηριότητες χαμηλής έντασης επίσης αποτελούν μέρος μιας συνολικής στρατηγικής άσκησης, καθώς βοηθούν στη μυϊκή ενδυνάμωση, βελτιώνουν την αντοχή και αυξάνουν το εύρος κίνησης των αρθρώσεών σας. Μερικά παραδείγματα είναι το δυναμικό περπάτημα, η κολύμβηση, η χρήση ελλειπτικού μηχανήματος, το ποδήλατο ή το στατικό ποδήλατο.
«Ο φυσικοθεραπευτής σας θα σας συστήσει τις καλύτερες δραστηριότητες χαμηλής έντασης που θα συμπληρώσουν το πρόγραμμα άσκησής σας, καθώς και την ιδανική διάρκεια και το πόσο συχνά να τις κάνετε», λέει ο δρ Katz.
Προλάβετε τον πόνο της οστεοαρθρίτιδας
Η άσκηση όχι μόνο προστατεύει από την επιδείνωση της οστεοαρθρίτιδας, αλλά μπορεί και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισής της. Μια μελέτη η οποία αναζήτησε μια συσχέτιση μεταξύ τρεξίματος και κινδύνου οστεοαρθρίτιδας του ισχίου ή του γόνατος διαπίστωσε πως μόνο 3,5% όσων τρέχουν για να γυμναστούν εμφανίζουν κάποια στιγμή οστεοαρθρίτιδα γόνατος ή ισχίου, συγκριτικά με 10% των μη δραστήριων ατόμων. Μια άλλη μελέτη βρήκε ότι μεταξύ των ατόμων με ήπια οστεοαρθρίτιδα γόνατος ή με άνω του μέσου όρου κίνδυνο για τη νόσο, εκείνοι που περπατούσαν κατά μέσο όρο 7.000 βήματα ημερησίως (περισσότερα από 5 χιλιόμετρα) δεν παρουσίασαν επιπρόσθετη απώλεια χόνδρου σε μία διετία.
