Τα παιδιά έχουν μεγαλώσει, το σπίτι είναι άδειο και εσείς (και ο/η σύντροφός σας) αναρωτιέστε αν θα περάσετε τις επόμενες δεκαετίες ζώντας μόνοι σας – αντιμετωπίζοντας τον κίνδυνο της μοναξιάς, της κοινωνικής απομόνωσης και των χρόνιων προβλημάτων υγείας. Αν η προοπτική αυτή δεν σας αρέσει, υπάρχουν επιλογές – και δεν περιορίζονται στους οίκους ευγηρίας. Δείτε τρεις τάσεις που μπορείτε να λάβετε υπόψη:
1. Εξειδικευμένες κοινότητες
Η εξειδικευμένη κοινότητα είναι ένα είδος ιδιωτικής μικρής γειτονιάς, με οικήματα που αναπτύσσονται γύρω από κοινόχρηστους χώρους. Οι οικιακές μονάδες μπορεί να είναι ιδιωτικές μεγαλύτερες ή μικρότερες κατοικίες χτισμένες γύρω από χώρους αναψυχής, κήπους, ένα πάρκινγκ και ένα κοινόχρηστο κτίριο για συγκεντρώσεις και προγραμματισμένες δραστηριότητες. Μπορεί επίσης να είναι διαμερίσματα σε ένα ψηλό κτίριο με αυλή και με ένα κοινόχρηστο διαμέρισμα στον πρώτο όροφο. Υπεύθυνοι για τη λειτουργία αυτών των κοινοτήτων είναι οι άνθρωποι που διαμένουν εκεί ή κάποιος μη κερδοσκοπικός οργανισμός. Οι κάτοικοι μπορεί να είναι ιδιοκτήτες των σπιτιών ή να τα νοικιάζουν.
Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τύποι εξειδικευμένων κοινοτήτων. Για παράδειγμα, κάποιες είναι διαγενεακές (με ένα μείγμα νεαρών οικογενειών και ηλικιωμένων ατόμων), κάποιες δέχονται μόνο άτομα 55 ετών και άνω και κάποιες είναι προσανατολισμένες σε μια αποστολή: κάθε άτομο στην κοινότητα είναι αφοσιωμένο σε έναν κοινό στόχο, για παράδειγμα στη διασφάλιση μιας σταθερής ζωής για υιοθετημένα παιδιά (τα παιδιά ζουν με νεαρές οικογένειες και αλληλεπιδρούν τακτικά με τους πιο ηλικιωμένους κατοίκους).
«Οι κοινότητες αυτές μπορεί να είναι πιο οικονομικές από τις κλασικές επιλογές στέγασης. Προάγουν την κοινωνικοποίηση και την ενεργή αλληλεπίδραση με τους γείτονες. Οι άνθρωποι προσέχουν ο ένας τον άλλο και μοιράζονται δραστηριότητες. Μπορεί να μεταφέρουν έναν γείτονα με το αυτοκίνητο σε ένα ιατρικό ραντεβού ή μπορεί να βοηθήσουν τα παιδιά στα μαθήματά τους. Έχουμε ακούσει πολλές αναφορές ανθρώπων που ωφελήθηκαν από αυτό το μοντέλο», δηλώνει η Jennifer Molinsky από το Κοινό Κέντρο Στεγαστικών Μελετών του Χάρβαρντ. Η Molinsky είναι επικεφαλής σε έρευνες που μελετούν τις δυσκολίες στέγασης για τον γηράσκοντα πληθυσμό.
Εκατοντάδες τέτοιες κοινότητες υπάρχουν ήδη στις ΗΠΑ ή χτίζονται τώρα. Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε τον Σύλλογο Συστέγασης των ΗΠΑ (www.cohousing.org).
2. Κοινή χρήση σπιτιού
Για πολλούς ανθρώπους, το να μοιραστούν το σπίτι τους με άλλους ενήλικες είναι μια καλή ιδέα: μπορούν να έχουν έναν οικότροφο και έτσι να εξοικονομούν χρήματα για να πληρώνουν τους λογαριασμούς και συγχρόνως να έχουν και συντροφιά.
Μπορείτε να βρείτε ώριμους οικότροφους μέσω ομάδων όπως η Silver Nest (www.silvernest.com) ή το Ίδρυμα της Νέας Υόρκης για Ηλικιωμένους Πολίτες (www.nyfsc.org). Οι ομάδες αυτές σας βοηθούν να καταχωρίσετε τον χώρο σας, να ελέγξετε το υπόβαθρο των πιθανών οικότροφων, να συντάξετε μισθωτήρια κ.λπ.
Υπάρχουν επίσης εταιρείες που σας φέρνουν σε επαφή με νεότερους οικότροφους. Για παράδειγμα, η Nesterly (www.nesterly.com) στις ΗΠΑ βοηθά ηλικιωμένους ιδιοκτήτες σπιτιών να νοικιάσουν έναν χώρο σε τιμές χαμηλότερες από αυτές της αγοράς σε νέους ενήλικες, για παράδειγμα φοιτητές, οι οποίοι συμφωνούν να πληρώνουν ένα ενοίκιο και να βοηθούν στις δουλειές του σπιτιού.
Μην περιμένετε να χειροτερέψουν τα πράγματα για να σκεφτείτε σχετικά με τη μελλοντική σας στέγαση.
«Οι συμφωνίες αυτές μπορεί να είναι αμοιβαία επωφελείς. Οι φοιτητές μπορεί να μη γνωρίζουν κανέναν όταν έρχονται στην πόλη και μπορούν να βρουν ένα σπιτικό και να αναπτύξουν φιλία με ένα ηλικιωμένο άτομο ή ζευγάρι. Οι ιδιοκτήτες των σπιτιών, από την άλλη πλευρά, έχουν κάποιον να μοιραστεί τις αγγαρείες του σπιτιού ή να γευματίσει μαζί τους», σχολιάζει η Molinsky.
Εάν δεν νιώθετε άνετα να μοιραστείτε το σπίτι σας με ξένους, εξετάστε το ενδεχόμενο να το μοιραστείτε με φίλους ή με τα αδέρφια σας. Μπορείτε να χρεώσετε ενοίκιο ή θα μπορούσατε να αγοράσετε ένα σπίτι μαζί.
Ένα άλλο όφελος από τη συγκατοίκηση με φίλους ή αδέρφια είναι ότι θα μοιράζεστε το κόστος υπηρεσιών που μπορεί να χρειάζεστε και οι δύο, π.χ. ιδιωτικό βοηθό για τις καθημερινές δραστηριότητες, όπως το ντύσιμο ή το μαγείρεμα.
3. Κατοικίες περίθαλψης
Αν χρειάζεστε κάτι παραπάνω από μια βοήθεια μερικής απασχόλησης και θέλετε να ζήσετε μαζί με άλλους σε σπιτική ατμόσφαιρα, εξετάστε το ενδεχόμενο να επιλέξετε μια κατοικία περίθαλψης (ή ομαδικό σπίτι). Είναι διαμορφωμένη σαν μια μικρή μονάδα υποβοηθούμενης διαβίωσης σε ένα ιδιωτικό σπίτι, με άδεια λειτουργίας από το κράτος.
Ένα ομαδικό σπίτι μοιάζει με οποιοδήποτε άλλο σπίτι στο οικοδομικό τετράγωνο, αλλά σε αυτό διαμένουν τέσσερις έως δέκα κάτοικοι και υπάρχει εξειδικευμένο προσωπικό διαθέσιμο 24 ώρες το 24ωρο. Κάποια άτομα από το προσωπικό μπορεί να κατοικούν εκεί. Οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν βοήθεια στο μπάνιο, στο ντύσιμο, στην προετοιμασία των γευμάτων, στον καθαρισμό και στη μεταφορά.
Κάθε κάτοικος μένει συνήθως σε ένα μονόκλινο ή δίκλινο δωμάτιο με ιδιωτικό μπάνιο. Υπάρχουν επίσης κοινόχρηστοι χώροι, όπως η κουζίνα και το σαλόνι. Η κατοικία ευνοεί την κοινωνικοποίηση, τη φιλία και τον ποιοτικό χρόνο με άλλους.
Το κόστος είναι παρόμοιο με αυτό της υποβοηθούμενης διαβίωσης (ξεκινά από 3.000 δολάρια τον μήνα, ανάλογα με το πού μένετε) και εξαρτάται από τον βαθμό φροντίδας που χρειάζεστε.
Εχετε υπόψη σας
Μην περιμένετε να χειροτερέψουν τα πράγματα για να σκεφτείτε σχετικά με τη μελλοντική σας στέγαση. «Κοιτάξτε μπροστά. Σκεφτείτε τι μπορεί να χρειαστείτε ή να θέλετε στο μέλλον, όπως ευκαιρίες για κοινωνικοποίηση, βοήθεια με τις δουλειές του σπιτιού ή πρόσθετο εισόδημα», προτείνει η Molinsky. «Εξετάστε τα οικονομικά σας και τις συνθήκες της ζωής σας και αρχίστε να διερευνάτε τώρα που έχετε ακόμη χρόνο για να προγραμματίσετε. Είναι καλύτερα να είστε προετοιμασμένοι».
