Ένα φθηνό, εύχρηστο πιεσόμετρο για κατ’ οίκον χρήση είναι ένα καλό εργαλείο για την προστασία της υγείας σας. Σας βοηθά να δείτε αν η πίεσή σας βρίσκεται υπό έλεγχο και πώς ανταποκρίνεται στα νέα φάρμακα ή στην άσκηση. Μπορεί μάλιστα να προσφέρει μια πιο πραγματική εικόνα της αρτηριακής σας πίεσης σε σχέση με τις μετρήσεις που λαμβάνονται στο ιατρείο, οι οποίες μπορεί να ποικίλλουν για διάφορους λόγους. Ωστόσο, η κατ’ οίκον παρακολούθηση μπορεί και αυτή να έχει προβλήματα – πιο συγκεκριμένα, τον εξοπλισμό.
Σε επιστολή που δημοσιεύθηκε στις 2 Μαΐου 2023 στο JAMA, διεθνής ομάδα ερευνητών ανέφερε ευρήματα που έδειχναν ότι, στη συντριπτική τους πλειονότητα, τα πιεσόμετρα που είχαν τις υψηλότερες πωλήσεις σε έναν δημοφιλή ιστότοπο δεν ήταν επικυρωμένα ως προς την ορθότητά τους. Η χρήση μιας μη επικυρωμένης συσκευής μπορεί να απειλήσει την υγεία σας.
Περισσότερες πληροφορίες για τη μελέτη
Οι ερευνητές εντόπισαν τα οικιακά πιεσόμετρα που είχαν τις υψηλότερες πωλήσεις στο Amazon.com το 2020 σε δέκα χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ. Στη συνέχεια έλεγξαν πόσες από αυτές τις συσκευές ήταν επικυρωμένες ως προς την ορθότητά τους.
Οι περισσότερες από τις συσκευές –79% αυτών με περιχειρίδα βραχίονα και 83% αυτών με περιχειρίδα καρπού– δεν ήταν επικυρωμένες. Οι περισσότερες από τις μη επικυρωμένες συσκευές βραχίονα πωλούνταν στην Ινδία ή στην Αυστραλία. Οι περισσότερες από τις μη επικυρωμένες συσκευές καρπού πωλούνταν στις ΗΠΑ ή στο Μεξικό. Άλλες μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι 85 έως 94% των διαθέσιμων πιεσόμετρων δεν είναι επικυρωμένα, κάτι που είναι επικίνδυνο.
Ποιος είναι ο κίνδυνος;
Η χρήση μη επικυρωμένης συσκευής για τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης σημαίνει ότι δεν μπορείτε να γνωρίζετε αν οι πληροφορίες που παρέχει είναι σωστές. Αυτές οι μη ορθές μετρήσεις στις οποίες βασίζεστε θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις αποφάσεις που λαμβάνετε εσείς και ο γιατρός σας για τη θεραπεία. Για παράδειγμα: «Οι λανθασμένες μετρήσεις που είναι πολύ υψηλές ή πολύ χαμηλές μπορεί να σας οδηγήσουν να επισκεφθείτε τον γιατρό σας – χωρίς λόγο. Στη συνέχεια, οι μετρήσεις μπορεί να οδηγήσουν τον γιατρό σας να ξεκινήσει κάποιο φάρμακο για την αρτηριακή πίεση ή να προσαρμόσει τα αντιυπερτασικά φάρμακα που ήδη λαμβάνετε, ενώ δεν χρειαζόταν να αλλάξουν. Η λήψη πολύ μεγάλης ή πολύ μικρής δόσης αυτών των φαρμάκων μπορεί να βλάψει την υγεία σας», εξηγεί ο δρ Christopher Cannon, καρδιολόγος και αρχισυντάκτης στο Harvard Heart Letter.
Η επικύρωση είναι δύσκολη
Γιατί τόσο πολλά πιεσόμετρα δεν είναι επικυρωμένα; Ο λόγος είναι ότι είναι δύσκολη η τυποποίηση και η εφαρμογή κανόνων για κατασκευαστές που έχουν την έδρα τους σε διάφορες χώρες ανά τον κόσμο. Δεν υπάρχει παγκόσμιος οργανισμός που να είναι υπεύθυνος για κάτι τέτοιο.
Υπάρχουν, ωστόσο, ιατρικοί οργανισμοί σε διάφορες χώρες ή διεθνείς ομάδες που ορίζουν κατευθυντήριες οδηγίες για την επικύρωση της κλινικής ορθότητας. Επαφίεται στους κατασκευαστές να πληρώσουν ανεξάρτητους ερευνητές για να ελέγξουν τις συσκευές τους και να διασφαλίσουν ότι ακολουθούν τουλάχιστον ένα σετ από αυτές τις κατευθυντήριες οδηγίες.
Όμως, οι κατασκευαστές των συσκευών δεν είναι πάντα υποχρεωμένοι να επικυρώνουν τα προϊόντα τους. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, οι κατασκευαστές πρέπει μόνο να αποδείξουν στον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ότι ένα πιεσόμετρο είναι ασφαλές, προκειμένου να εγκριθεί και να λάβει άδεια κυκλοφορίας. «Ασφαλές», σύμφωνα με τον νόμο, σημαίνει ότι η συσκευή δεν θα σας τραυματίσει την ώρα που μετράτε την πίεσή σας. Ωστόσο, μια συσκευή που δίνει λανθασμένη μέτρηση είναι και πάλι μη ασφαλής, αλλά με άλλο τρόπο: μπορεί να οδηγήσει σε ακατάλληλη ή υπερβολική θεραπεία.
Ενθαρρυντικές εξελίξεις
Ευτυχώς, αξιόπιστοι οργανισμοί έχουν αναπτύξει καταλόγους με πιεσόμετρα που έχουν επιδείξει κλινική ακρίβεια βάσει ενός τυποποιημένου συνόλου κριτηρίων. Οι κατάλογοι σας επιτρέπουν να αναζητήσετε πιεσόμετρο ανά εταιρεία, όνομα συσκευής, αριθμό μοντέλου ή χρησιμοποιώντας άλλα στοιχεία.
Mια συσκευή που δίνει λανθασμένη μέτρηση δεν είναι ασφαλής, γιατί μπορεί να οδηγήσει σε ακατάλληλη ή υπερβολική θεραπεία.
Για τα πιεσόμετρα που διατίθενται στις ΗΠΑ και πληρούν τα κριτήρια επικύρωσης που έχουν οριστεί από τον Αμερικανικό Ιατρικό Σύλλογο και άλλες ομάδες και ειδικούς των ΗΠΑ, συμβουλευθείτε τον Κατάλογο Επικυρωμένων Συσκευών Μέτρησης της Αρτηριακής Πίεσης των ΗΠΑ ή VDL (https://validatebp.org).
Για πιεσόμετρα που πληρούν τα κριτήρια επικύρωσης που έχουν ορίσει οργανισμοί εκτός των ΗΠΑ, ελέγξτε το STRIDE BP (https://stridebp.org/ bp-monitors).
Πώς να μετρήσετε την αρτηριακή σας πίεση
Ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα για να μετρήσετε την αρτηριακή σας πίεση στο σπίτι:
1. Καθίστε δίπλα σε ένα τραπέζι, με τον βραχίονά σας ακουμπισμένο άνετα πάνω στο τραπέζι (με την παλάμη προς τα πάνω), την πλάτη ίσια και τα πέλματα να ακουμπούν καλά στο πάτωμα.
2. Αν χρειάζεται, στηρίξτε τον βραχίονά σας πάνω σε ένα βιβλίο ή ένα μαξιλάρι, έτσι ώστε ο αγκώνας να βρίσκεται στο ύψος της καρδιάς.
3. Τοποθετήστε την περιχειρίδα γύρω από το γυμνό μπράτσο (όχι πάνω από μπλούζα ή πουκάμισο). Πρέπει να είναι εφαρμοστή, αλλά όχι πολύ σφιχτή.
4. Χαλαρώστε για πέντε λεπτά και στη συνέχεια πάρτε την πρώτη μέτρηση.
5. Μη μιλάτε στη διάρκεια της μέτρησης.
6. Περιμένετε ένα έως δύο λεπτά και στη συνέχεια πάρτε και άλλη μέτρηση.
7. Καταγράψτε τα αποτελέσματα σε ένα ημερολόγιο που θα χρησιμοποιείτε καθημερινά.
Είναι το πιεσόμετρό σας ακριβές;
Αν έχετε πιεσόμετρο, αναζητήστε το σε έναν από τους καταλόγους συσκευών, για να δείτε αν είναι επικυρωμένο ως προς την ορθότητα. Αν δεν εμφανίζεται, πιθανότατα δεν είναι επικυρωμένο. Υπάρχει όμως και πάλι μια πιθανότητα να δίνει σωστές μετρήσεις.
«Για να μάθετε αν ισχύει κάτι τέτοιο, πάρτε το μαζί σας στο επόμενο ραντεβού σας στον γιατρό και ζητήστε από έναν νοσηλευτή να πάρει μια μέτρηση με τη δική σας συσκευή και μια μέτρηση με τη συσκευή του ιατρείου», προτείνει ο δρ Cannon. «Αν το πιεσόμετρό σας δεν είναι σωστό, είναι καιρός να επενδύσετε σε ένα καινούργιο».
Τι να ελέγξετε σε ένα πιεσόμετρο
Δεν χρειάζεστε ένα πιεσόμετρο που να κοστίζει πάνω από 50 έως 100 ευρώ. Απλώς βεβαιωθείτε ότι έχει κάποια σημαντικά χαρακτηριστικά, όπως μεγάλη, ευανάγνωστη οθόνη και περιχειρίδα που τυλίγεται γύρω από τον βραχίονά σας (βλ. «Το μέγεθος της περιχειρίδας μετράει») και φουσκώνει αυτόματα. (Τα πιεσόμετρα δαχτύλου ή καρπού δεν θεωρούνται αξιόπιστα.)
Η περιχειρίδα του πιεσόμετρου πρέπει να εφαρμόζει καλά, γιατί οι πολύ μικρές περιχειρίδες δίνουν ψευδώς αυξημένες μετρήσεις. «Έχω έναν ασθενή που λάμβανε πολύ υψηλές τιμές, οι οποίες διέφεραν μεταξύ των δύο βραχιόνων», αναφέρει ο δρ Cannon. «Έφερε το πιεσόμετρό του στο ιατρείο και η μέτρηση στο οικιακό του πιεσόμετρο ήταν πολύ υψηλότερη από τη μέτρηση που έδειξε η συσκευή της κλινικής. Οι δικέφαλοί του ήταν τεράστιοι και το μεσαίο μέγεθος περιχειρίδας ήταν πολύ μικρό γι’ αυτόν».
Είναι επίσης χρήσιμο το πιεσόμετρο να έχει φωτεινή ένδειξη της ισχύος της μπαταρίας ή, ακόμη καλύτερα, να μπορεί να συνδεθεί σε ηλεκτρική πρίζα (έτσι ώστε να μη χρειάζεται να ανησυχείτε για την αντικατάσταση της μπαταρίας).
Στις ΗΠΑ, το πιεσόμετρο πρέπει να είναι εγκεκριμένο από τον FDA και επικυρωμένο από τον VDL ή το STRIDE BP.
Πότε να ελέγχετε την πίεσή σας
Όταν αρχίζετε για πρώτη φορά να μετράτε την πίεσή σας στο σπίτι, πραγματοποιήστε μέτρηση το πρωί και ξανά το βράδυ, κάθε μέρα για μία εβδομάδα. Αν οι περισσότερες μετρήσεις εμπίπτουν στο εύρος που συνιστά ο γιατρός σας, μπορείτε να αρχίσετε να ελέγχετε την πίεσή σας δύο ή τρεις φορές την εβδομάδα και, τελικά, μία φορά τον μήνα. Αν παρατηρήσετε αλλαγές, ενημερώστε τον γιατρό σας.
Το μέγεθος της περιχειρίδας μετράει
Όταν επιλέγετε πιεσόμετρο, θυμηθείτε να ελέγξετε το μέγεθος της περιχειρίδας για να δείτε αν είναι κατάλληλο για σας. Η περιχειρίδα θα πρέπει να είναι αρκετά φαρδιά, ώστε να καλύπτει περίπου το 80% του πάνω μέρους του βραχίονα, από τον αγκώνα ως τη μασχάλη, και να εφαρμόζει άνετα. Επίσης, θα πρέπει να έχει αρκετό μήκος, βάσει της περιφέρειας του μέσου τμήματος του βραχίονα στους δικεφάλους, σε εκατοστά (cm). Τα μεγέθη της περιχειρίδας είναι τα εξής:
• μικρό (22 έως 26 cm)
• κανονικό (27 έως 34 cm)
• μεγάλο (35 έως 44 cm)
• πολύ μεγάλο (πάνω από 45 έως 52 cm).
Εάν είναι δυνατόν, μετρήστε τον βραχίονά σας προτού αγοράσετε πιεσόμετρο.
