Ο γιατρός σάς έγραψε ένα καινούργιο φάρμακο και το αγοράσατε αμέσως. Σειρά έχει τώρα η λήψη του φαρμάκου, η οποία μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη αν οι οδηγίες είναι ασαφείς ή σας μπερδεύουν. Δείτε ορισμένες συνηθισμένες οδηγίες που μπορούν να προκαλέσουν σύγχυση και τι σημαίνουν στην πραγματικότητα.
Λήψη κατ’ επίκληση
Η οδηγία «λήψη κατ’ επίκληση» σας δίνει την ευελιξία να καθορίσετε μόνοι σας πότε χρειάζεστε το φάρμακο για ανακούφιση από τα συμπτώματα. Ωστόσο, η οδηγία αυτή απαιτεί ορισμένες περαιτέρω διευκρινίσεις.
«Δεν είναι ασφαλές να λαμβάνετε ένα φάρμακο όποτε νομίζετε ότι το χρειάζεστε, είτε πρόκειται για δισκίο, είτε για τοπική αλοιφή, είτε για αντιβηχικό σιρόπι. Θα πρέπει να γνωρίζετε για τι προορίζεται το φάρμακο, τι κάνει και ποια είναι η μέγιστη ποσότητα που μπορείτε να λάβετε ημερησίως. Είναι μία δόση ή τρεις; Θα πρέπει επίσης να γνωρίζετε πόσες ώρες πρέπει να απέχουν οι δόσεις μεταξύ τους», δηλώνει η Joanne Doyle Petrongolo, φαρμακοποιός στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης, που συνεργάζεται με το Χάρβαρντ.
Λήψη άπαξ ημερησίως
Πότε ακριβώς είναι η «μία φορά» στην οδηγία «άπαξ ημερησίως»; Εξαρτάται. Κάποια φάρμακα είναι προτιμότερο να λαμβάνονται το πρωί, όπως τα χάπια του θυρεοειδούς, γιατί πρέπει να λαμβάνονται με άδειο στομάχι. Άλλα είναι καλύτερα να λαμβάνονται το βράδυ. «Για παράδειγμα, τα φάρμακα μείωσης της χοληστερόλης γενικά λαμβάνονται μία φορά την ημέρα, πριν από τη βραδινή κατάκλιση, γιατί το σώμα παράγει περισσότερη χοληστερόλη στη διάρκεια της νύχτας», εξηγεί η Doyle Petrongolo. «Επίσης, κάποιες φορές είναι καλύτερα να παίρνετε ορισμένα αντικαταθλιπτικά ή αντιισταμινικά πριν από τον ύπνο, γιατί μπορεί να σας προκαλέσουν υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας».
Λήψη ενός δισκίου δύο φορές την ημέρα
Αυτή είναι άλλη μία οδηγία με ασαφή ώρα λήψης. «Μπορεί να ερμηνευθεί με διάφορους τρόπους. Μόλις συζητούσα με έναν κύριο ο οποίος κατάλαβε ότι έπρεπε να λαμβάνει τα δισκία στις 9 π.μ. και στη 1 μ.μ., δηλαδή πολύ κοντά μεταξύ τους», αναφέρει η Doyle Petrongolo. «Αν το φύλλο οδηγιών λέει “δύο φορές την ημέρα”, αυτό συνήθως σημαίνει μία φορά το πρωί και μία φορά το βράδυ, με διαφορά περίπου 12 ωρών».
Λήψη μαζί με τροφή
Σκοπός αυτής της οδηγίας είναι να βελτιώσει την απορρόφηση ορισμένων φαρμάκων ή να σας βοηθήσει να αποφύγετε τον ερεθισμό του στομάχου που μπορεί να προκαλέσουν. Όμως, η «λήψη μαζί με τροφή» σημαίνει να καταναλώσετε κάποιο σνακ ή ένα ολόκληρο γεύμα; Σε ποιο σημείο στη διάρκεια της διαδικασίας λαμβάνετε το δισκίο; Έχει σημασία ο τύπος της τροφής;
Εάν δεν είστε σίγουροι για το πώς πρέπει να λάβετε ένα φάρμακο, ακόμη και αν σας έχουν ήδη εξηγήσει, ζητήστε διευκρινίσεις.
«Στόχος είναι να προετοιμάσετε το στομάχι σας, βάζοντας πρώτα τροφή μέσα σε αυτό. Συνήθως αυτό σημαίνει ότι μπορείτε να πάρετε το φάρμακο μετά από μερικές μπουκιές ή μετά από ένα ολόκληρο γεύμα», αναφέρει η Doyle Petrongolo. «Ορισμένα φάρμακα, όμως, όπως τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, μπορεί να απαιτούν ένα καλό γεύμα προκειμένου να προληφθεί ο ερεθισμός του στομάχου».
Έχει σημασία ο τύπος της τροφής; «Εξαρτάται από τη συνταγή», απαντά η Doyle Petrongolo. «Για παράδειγμα, ορισμένα αντι-ιικά ή αντιμυκητιασικά απορροφώνται καλύτερα μετά από ένα λιπαρό γεύμα. Σε άλλες περιπτώσεις, μερικά κράκερ αρκούν». Οι ιστοσελίδες των φαρμακείων παρέχουν συνήθως ειδικές συμβουλές. Μπορείτε επίσης να ρωτήσετε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας.
Λήψη μαζί με νερό
Αν οι οδηγίες λένε «λήψη μαζί με νερό», αυτό μπορεί να γίνεται για να διασφαλιστεί ότι το φάρμακο θα αποβληθεί σωστά μέσω των νεφρών. Συχνά όμως η οδηγία αυτή υπάρχει απλώς για να μην κολλήσει το χάπι σε ευαίσθητους ιστούς καθώς κατεβαίνει προς το στομάχι.
«Με ορισμένα φάρμακα για την οστεοπόρωση, για παράδειγμα, συνιστούμε να τα λαμβάνετε μαζί με 250 γραμμάρια νερό και να μην ξαπλώσετε για 30 λεπτά μετά τη λήψη. Απαιτείται κατάλληλη ποσότητα υγρού και αρκετός χρόνος για να αποφύγετε τον ερεθισμό της επικάλυψης του λαιμού ή του οισοφάγου», εξηγεί η Doyle Petrongolo.
Περιορισμός της έκθεσης στον ήλιο
Ορισμένα φάρμακα μπορούν να αυξήσουν την ευαισθησία στην ακτινοβολία του ήλιου κατά την περίοδο χρήσης τους, οδηγώντας σε ένα άσχημο εξάνθημα ή έγκαυμα μετά από έκθεση στον ήλιο. Αυτό μπορεί να συμβεί με ορισμένα συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως κάποια διουρητικά, αντιβιοτικά, αντιισταμινικά, αντιεπιληπτικά και αντικαταθλιπτικά, καθώς και με ορισμένα μη συνταγογραφούμενα προϊόντα, όπως οι τοπικές θεραπείες για την ακμή που περιλαμβάνουν υπεροξείδιο του βενζολίου.
Πόσο πρέπει να περιορίσετε την έκθεσή σας στον ήλιο; «Αποφύγετε να εκτίθεστε στο άμεσο ηλιακό φως για μεγάλες περιόδους. Όταν βρίσκεστε έξω, φοράτε πάντοτε αντηλιακό με δείκτη προστασίας [SPF] 30 ή υψηλότερο. Είναι επίσης χρήσιμο να φοράτε ρουχισμό που προστατεύει από τον ήλιο, όπως πουκάμισο με μακριά μανίκια και καπέλο», συνιστά η Doyle Petrongolo.
Όταν οι οδηγίες είναι ασαφείς
Εάν δεν είστε σίγουροι για το πώς πρέπει να λάβετε ένα φάρμακο, ακόμη και αν σας έχουν ήδη εξηγήσει, ζητήστε διευκρινίσεις. Ιδανικά αυτό θα συμβεί την ώρα που ο γιατρός σας σας δίνει τη συνταγή, αλλά μπορείτε να του τηλεφωνήσετε και αργότερα. Μπορείτε επίσης να μιλήσετε με τον φαρμακοποιό σας σχετικά με τον καλύτερο τρόπο λήψης του φαρμάκου, είτε όταν εκτελείτε τη συνταγή είτε κάποια στιγμή αργότερα. «Δεν χρειάζεται να ντρέπεστε. Κατανοούμε ότι κάποια πράγματα μπορεί να σας μπερδεύουν», αναφέρει η Doyle Petrongolo. «Θέλουμε να πάρετε σωστά το φάρμακό σας, έτσι ώστε να έχει περισσότερες πιθανότητες να λειτουργήσει».
