HARVARD HEALTH PUBLISHING
Ακούστε το άρθρο
Ορισμένες δοκιμασμένες και επαληθευμένες οδηγίες ευεξίας φαίνονται από μακριά ότι είναι σωστές: να κοιμόμαστε αρκετά, να κινούμαστε τακτικά και να τρώμε άφθονα φρούτα και λαχανικά, για αρχή. Ωστόσο, τα κοινωνικά μέσα μάς βομβαρδίζουν πλέον τόσο γρήγορα με διάφορες δήθεν συμβουλές υγείας, που είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε τι πρέπει να ακούσουμε – και τι να αγνοήσουμε.
Πολλές από αυτές τις συμβουλές είναι αμφιβόλου αξίας. Ο λόγος που δημιουργούν σύγχυση είναι επειδή πολλοί μύθοι περί ευεξίας περιέχουν κάποιον κόκκο αλήθειας, παρατηρεί η δρ Leonor Fernandez, γιατρός Πρωτοβάθμιας Φροντίδας στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess, που συνεργάζεται με το Χάρβαρντ.
«Υπάρχουν κάποιες καλές πληροφορίες εκεί έξω», λέει η δρ Fernandez, «αλλά το γενικό πρόβλημα με το διαδίκτυο είναι ότι μερικές φορές είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις αυτό που είναι αξιόπιστο από αυτό που διαδίδεται για εμπορικούς, πολιτικούς ή άλλους σκοπούς».
Οι άνθρωποι μπορεί επίσης να είναι επιρρεπείς στο να ακολουθήσουν αμφιλεγόμενες συμβουλές επειδή διψούν για μια γρήγορη λύση, ακόμη και όταν αυτό δεν είναι εφικτό.
«Συχνά ψάχνουμε μια λύση εύκολη όσο ένα χαπάκι, το ένα εκείνο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα ή να απλοποιήσουμε τη ζωή μας και να αισθανθούμε αποτελεσματικοί», παρατηρεί η δρ Fernandez. «Αλλά στα περισσότερα θέματα υγείας η λύση έγκειται περισσότερο σε μια ισορροπία σε αυτό που κάνουμε και αυτό που τρώμε παρά σε ένα συγκεκριμένο πράγμα».
Μύθος έναντι πραγματικότητας
Η δρ Fernandez παρουσιάζει τρεις κοινούς μύθους περί ευεξίας και προτείνει τεκμηριωμένους τρόπους βελτίωσης της ευεξίας.
Μύθος: Το «λεπτός» είναι συνώνυμο του «υγιής».
ΑΛΗΘΕΙΑ: Δεν είναι τόσο απλό. «Είναι σίγουρο ότι δεν υπάρχει μόνο ένας υγιής σωματότυπος και έχω δει πολλούς ανθρώπους με χαμηλό σωματικό βάρος οι οποίοι δεν είναι υγιείς», επισημαίνει η δρ Fernandez.
Στα πιο πολλά θέματα υγείας η λύση έγκειται περισσότερο σε μια ισορροπία σε αυτό που κάνουμε και αυτό που τρώμε παρά σε ένα συγκεκριμένο πράγμα.
Η αλήθεια είναι ότι το επιπλέον βάρος σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο για πολλά προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένης της καρδιοπάθειας, του διαβήτη και ορισμένων μορφών καρκίνου, «οπότε δεν είναι ρεαλιστικό να λέμε ότι το βάρος μας δεν έχει αντίκτυπο στην υγεία μας», προσθέτει. «Ωστόσο, είναι διαστρέβλωση να πιστεύουμε ότι ο δείκτης μάζας σώματος από μόνος του αποτελεί καλό δείκτη της τρέχουσας υγείας».
Τι μπορείτε να κάνετε: Παραμείνετε σωματικά και νοητικά δραστήριοι, ανεξαρτήτως βάρους σώματος. «Αυτό που μετράει περισσότερο, ίσως, είναι το πόσο πολύ κινούμαστε και πόσο δραστήριοι και συνδεδεμένοι με τη ζωή είμαστε», σχολιάζει η δρ Fernandez. «Ο καθιστικός τρόπος ζωής είναι σίγουρα αρνητικός παράγοντας για την υγεία μας και το αυξημένο σωματικό βάρος σχετίζεται μερικές φορές με την καθιστική ζωή».
Μύθος: Οι αποτοξινώσεις και οι καθαρισμοί μάς κάνουν πιο υγιείς.
ΑΛΗΘΕΙΑ: Το σώμα σας δεν τα χρειάζεται αυτά και μπορεί να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό. Μπορεί η αδερφή σας να ορκίζεται ότι οι αποτοξινώσεις ή οι καθαρισμοί τη βοηθούν να αισθάνεται και να δείχνει καλύτερα, απομακρύνοντας τις τοξίνες και ενεργοποιώντας την απώλεια βάρους. Ωστόσο, οι τακτικές αυτές δεν θα σας βοηθήσουν, ενώ μπορεί και να σας βλάψουν, σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Συμπληρωματικής και Ολιστικής Υγείας (NCCIH).
Οι προσεγγίσεις αυτές συχνά αφορούν βραχυχρόνιες δίαιτες και περιόδους νηστείας και μπορεί να περιλαμβάνουν τσάγια ή χυμούς, θρεπτικά ροφήματα ή ειδικά συμπληρώματα ή βότανα. Οι αποτοξινώσεις, ιδιαίτερα, πωλούνται με την υπόσχεση ότι βοηθούν το ήπαρ να κάνει «ολική επαναφορά» και να δουλέψει πιο αποδοτικά για την απομάκρυνση των τοξινών στις οποίες εκτιθέμεθα μέσω της τροφής και του περιβάλλοντος.
Ωστόσο, τα προϊόντα αυτά δεν έχει αποδειχθεί ότι προσφέρουν οποιοδήποτε όφελος για την υγεία, ενώ μπορεί να είναι και επικίνδυνα για τους ηλικιωμένους, τις γυναίκες που κυοφορούν ή θηλάζουν και για ορισμένα άτομα με υποκείμενες παθήσεις, σύμφωνα με το NCCIH. Μπορεί να οδηγήσουν σε υπερβολική λήψη βιταμινών και μετάλλων, σε νεφρικά προβλήματα από την κατανάλωση χυμών ή τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικό, όπως σπανάκι και παντζάρι, και σε βακτηριακές λοιμώξεις από μη παστεριωμένα προϊόντα.
Επιπλέον, οι τοξίνες απομακρύνονται με φυσικό τρόπο μέσω της αναπνοής, του ιδρώτα και των κοπράνων.
Τι μπορείτε να κάνετε: «Η συμβουλή μου δεν είναι και τόσο συναρπαστική: το να ακολουθείτε μια ισορροπημένη, κατά βάση φυτοφαγική διατροφή, με λιγότερες επεξεργασμένες τροφές, είναι καλύτερο για εσάς από οποιονδήποτε ειδικό καθαρισμό ή αποτοξίνωση», δηλώνει η δρ Fernandez.
Μύθος: Η κατανάλωση τροφής πριν από τον νυχτερινό ύπνο οδηγεί σε αύξηση βάρους.
ΑΛΗΘΕΙΑ: Η ώρα δεν μετράει τόσο πολύ όσο το τι βάζουμε στο πιάτο. Η λαϊκή σοφία ορίζει ότι ο μεταβολισμός μας επιβραδύνεται τη νύχτα, μετατρέποντας αυτομάτως κάθε βραδινό σνακ σε λίπος. Ωστόσο, αυτό ίσως συμβαίνει επειδή τα πατατάκια ή το παγωτό τείνουν με κάποιον περίεργο τρόπο να αντικαθιστούν τα μήλα και τα αχλάδια όταν βλέπουμε τηλεόραση. Δεν είναι περίεργο που αισθανόμαστε νωθροί και αδύναμοι το πρωί.
«Μπορεί να υπάρχει κάποια αλήθεια στο ότι ο μεταβολισμός μας και η έκκριση ινσουλίνης αλλάζουν τη νύχτα επειδή κοιμόμαστε», παραδέχεται η δρ Fernandez. «Υποψιάζομαι όμως πως το τι τρώτε και το κατά πόσο τρώτε με ενσυνειδητότητα μετράνε περισσότερο».
Τι μπορείτε να κάνετε: Συμπεριλάβετε περισσότερη πρωτεΐνη, ίνες και σύνθετους υδατάνθρακες στο δείπνο σας, έτσι ώστε να μην πεινάτε τις βραδινές ώρες. Αν, παρ’ όλα αυτά, πρέπει να φάτε ένα σνακ, έχετε γύρω σας υγιεινές επιλογές για τις λιγούρες, όπως γιαούρτι με μούρα ή καρότα με χούμους.
