Πιθανότατα κοιτάτε το πρόσωπό σας στον καθρέφτη του μπάνιου μία με δύο φορές την ημέρα. Κοιτάτε όμως ποτέ προσεκτικά το δέρμα ολόκληρου του σώματος; Αφιερώνοντας χρόνο για τακτικούς ελέγχους σε ολόκληρο το σώμα, θα μπορείτε να εντοπίσετε σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν καρκίνο του δέρματος.
«Πολλές δερματικές κηλίδες και άλλα σημάδια σχετίζονται με τη φυσιολογική γήρανση και δεν αποτελούν λόγο ανησυχίας», δηλώνει η δρ Abigail H. Waldman, διευθύντρια του Δερματολογικού Χειρουργικού Κέντρου Mohs στο Brigham and Women’s Hospital, που συνεργάζεται με το Χάρβαρντ. «Ωστόσο θα πρέπει να σημειώνετε και να παρακολουθείτε καθετί που είναι καινούργιο ή ασυνήθιστο».
Κάντε έναν αυτοέλεγχο
Η δρ Waldman συνιστά να κάνετε έναν έλεγχο από την κορυφή έως τα νύχια κάθε τρεις με έξι μήνες. Χρησιμοποιήστε έναν ολόσωμο καθρέφτη συν έναν καθρέφτη χειρός για τα δύσκολα σημεία, καθώς και έναν μεγεθυντικό φακό για να εξετάσετε μικρότερες περιοχές. «Εάν είναι δυνατό, ζητήστε από κάποιον να σας βοηθήσει για να μη σας ξεφύγει κανένα σημείο», προτείνει η δρ Waldman. Δείτε τι πρέπει να κάνετε.
– Εξετάστε το πρόσωπο, τον λαιμό, τα αυτιά (ιδίως πίσω από αυτά) και το τριχωτό της κεφαλής. Χρησιμοποιήστε μια χτένα ή ένα σεσουάρ μαλλιών για να μετακινήσετε τα μαλλιά και να μπορείτε να δείτε καλύτερα.
– Ελέγξτε το εμπρός και το πίσω μέρος του σώματος στον καθρέφτη. Στη συνέχεια, σηκώστε τους βραχίονες και ελέγξτε την αριστερή και τη δεξιά πλευρά.
– Λυγίστε τους αγκώνες σας. Εξετάστε προσεκτικά τα νύχια στα δάχτυλα των χεριών, τις παλάμες και την πάνω όψη του κάθε χεριού, τα αντιβράχια (και την κάτω πλευρά) και το πάνω μέρος του κάθε βραχίονα.
– Ελέγξτε την πίσω πλευρά, την μπροστινή πλευρά και τα πλαϊνά των ποδιών. Επίσης ελέγξτε το δέρμα στους γλουτούς και στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.
– Καθίστε και εξετάστε το κάτω μέρος των ποδιών σας, συμπεριλαμβανομένων των πελμάτων, των σημείων ανάμεσα στα δάχτυλα και των νυχιών.
Σημειώστε τυχόν νέες ή «περίεργες» ελιές, πληγές, επώδυνες ή κνησμώδεις (με φαγούρα) κηλίδες, γρομπαλάκια, σκούρες φολιδοειδείς περιοχές του δέρματος και μαύρες ή καφέ γραμμές κατά μήκος των νυχιών των χεριών ή των ποδιών. Ψηλαφήστε επίσης τυχόν ύποπτες περιοχές για να ελέγξετε τη σταθερότητά τους. «Πολλές φορές αισθανόμαστε ότι κάτι είναι προβληματικό προτού το δούμε», δηλώνει η δρ Waldman.
Καταγράψτε την ημερομηνία της αυτοεξέτασης και τα ευρήματά σας, σημειώνοντας τις ακριβείς θέσεις. Βγάλτε φωτογραφίες με το κινητό σας για να τις μοιραστείτε με τον γιατρό ή τον δερματολόγο σας. «Μετά από έξι με οκτώ εβδομάδες, παρατηρήστε ξανά τα προβληματικά σημεία και ελέγξτε αν έχουν βελτιωθεί ή αν έχει αλλάξει το χρώμα ή το μέγεθός τους, αν πονάνε ή αν αιμορραγούν εύκολα», συνιστά η δρ Waldman.
Ελέγξτε για καρκίνο του δέρματος
Το μελάνωμα είναι ο πλέον θανατηφόρος τύπος καρκίνου του δέρματος και όσο πιο νωρίς γίνει αντιληπτός τόσο καλύτερη θα είναι η έκβαση. Η πρώτη ένδειξη μελανώματος είναι συνήθως μια αλλαγή σε μια υπάρχουσα ελιά. Ωστόσο, μπορεί επίσης να εμφανιστεί ως νέα ελιά. Το μελάνωμα συνήθως εμφανίζεται σε περιοχές που εκτίθενται στον ήλιο, ωστόσο μπορεί επίσης να εμφανιστεί σε περιοχές που προστατεύονται από τον ήλιο, όπως τα νύχια. Για να αναγνωρίσετε ένα πιθανό μελάνωμα, παρατηρήστε τα εξής:
– Ασυμμετρία: το σχήμα στο ένα ήμισυ της ελιάς δεν είναι ίδιο με το σχήμα στο άλλο ήμισυ.
– Όρια: ανομοιόμορφα ή θολά όρια.
– Χρώμα: κόκκινο, καφέ, μπλε, μαύρο ή λευκό με ανομοιόμορφες αποχρώσεις.
– Διάμετρος: περίπου 8 mm ή μεγαλύτερη, αν και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι μικρότερη.
– Εξέλιξη: τυχόν αλλαγές στο μέγεθος, στο σχήμα ή στο χρώμα.
Κάποια άλλα δερματικά ζητήματα που πρέπει να ελέγχετε στη διάρκεια της αυτοεξέτασης είναι τα εξής:
Φακίδες. Παρακολουθείτε τις μεγάλες, ακανόνιστες φακίδες. Αν μεγαλώσουν ή αλλάξουν εμφάνιση, αυτό μπορεί να είναι η αρχή μιας ειδικής μορφής μελανώματος που ονομάζεται κακόηθες μελάνωμα τύπου εφηλίδας (ή μελάνωμα επί κακοήθους φακής). Προβληματικές φακίδες συχνά εμφανίζονται στο πρόσωπο, στο πάνω μέρος των ώμων, στον θώρακα και στους βραχίονες.
Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC) και καρκίνωμα από πλακώδες επιθήλιο (SCC). «Και τα δύο είναι τύποι καρκίνου του δέρματος, αλλά εξελίσσονται αργά, συνήθως δεν είναι απειλητικά για τη ζωή και αντιμετωπίζονται εύκολα αν εντοπιστούν νωρίς», δηλώνει η δρ Waldman. Το BCC μπορεί να μοιάζει με σπυράκι που αιμορραγεί, με ανοιχτή πληγή, με κόκκινο λεκέ, με γυαλιστερή ροζ μάζα ή με ουλή. Το SCC μοιάζει με φολιδωτό κόκκινο εξόγκωμα, λεκέ ή ρόζο με κρούστα. Και οι δύο αυτοί τύποι καρκίνου εμφανίζονται σε περιοχές που εκτίθενται συχνά στον ήλιο, όπως το πρόσωπο, η άκρη του αυτιού, το κάτω χείλος, το τριχωτό της κεφαλής σε σημεία με φαλάκρα, ο λαιμός, οι άκρες χείρες, οι βραχίονες, οι ώμοι, η πλάτη και τα πόδια.
Ακτινικές κερατώσεις (AK). Αυτές οι βλάβες είναι σκληρές, τραχιές και μερικές φορές επώδυνες. Μπορεί να είναι επίπεδες ή ελαφρώς ανασηκωμένες και να εμφανίζονται με διάφορα χρώματα, όπως κόκκινο, ταμπά, ροζ, χρώμα του δέρματος, καφέ ή ασημί. Οι AK συχνά εμφανίζονται στο πρόσωπο, στα άκρα των αυτιών, σε σημεία φαλάκρας και στην πάνω πλευρά των βραχιόνων και των άκρων χειρών. «Παρόλο που οι AK δεν είναι αρχικά επικίνδυνες, φροντίστε να εξεταστούν από γιατρό, καθώς μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνωμα από πλακώδες επιθήλιο εάν δεν αντιμετωπιστούν», δηλώνει η δρ Waldman.
Αισθητικές αλλαγές
Ο πανδαμάτωρ χρόνος μάς φέρνει ρυτίδες, γραμμές, σακούλες κάτω από τα μάτια, ηλικιακές κηλίδες, σκληρές επηρμένες αλλοιώσεις και χαλάρωση του δέρματος. Πολλές αισθητικές θεραπείες μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτά τα προβλήματα, όπως οι ενέσεις βοτουλινικής τοξίνης (Botox), τα χημικά πίλινγκ, οι ψεκασμοί με παγωμένο υγρό άζωτο, οι θεραπείες με λέιζερ, οι συνταγογραφούμενες κρέμες και η πλαστική χειρουργική. Μιλήστε με τον δερματολόγο σας για τις διαθέσιμες επιλογές.
