Αργά ή γρήγορα, σχεδόν όλοι τραυματίζουν τη μέση τους. Μπορεί να οφείλεται στο κουβάλημα από το σούπερ μάρκετ, στο σήκωμα ενός αντικειμένου από το πάτωμα ή ακόμη και σε ένα πολύ έντονο φτάρνισμα. Μια τέτοια κάκωση προκαλεί αυτό που οι γιατροί αποκαλούν οξεία οσφυαλγία, δηλαδή αποτελεί μια προσωρινή κατάσταση και θα υποχωρήσει μόλις η κάκωση ιαθεί. Για ένα διάστημα όμως, ο πόνος μπορεί να κυμαίνεται από ενοχλητικός μέχρι σε σημείο που να προκαλεί ανικανότητα. «Συνήθως, ο οξύς πόνος στη μέση προκύπτει λόγω μυϊκής αδυναμίας που συνδέεται με τη γήρανση και την έλλειψη φυσικής δραστηριότητας», λέει ο δρ Christopher Bono, καθηγητής Ορθοπεδικής Χειρουργικής στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Massachusetts General Hospital. «Αυτή καθιστά τους μυς πιο ευάλωτους στην υπερβολική φόρτιση και στις θλάσεις».
Προειδοποιητικά σημάδια
Τα περισσότερα επεισόδια οξείας οσφυαλγίας υποχωρούν από μόνα τους με σπιτικά γιατροσόφια. Ωστόσο, μερικές φορές τα συμπτώματα σχετίζονται με ένα πιο σοβαρό πρόβλημα, όπως ένα κάταγμα της σπονδυλικής στήλης, μια λοίμωξη, νευρική βλάβη ή με έναν όγκο. Καταστάσεις που απαιτούν άμεση ιατρική αξιολόγηση της οσφυαλγίας είναι μεταξύ άλλων:
• σοβαρός πόνος ή πόνος που προκαλεί ανικανότητα
• πυρετός με οσφυαλγία
• πρόσφατος σημαντικός τραυματισμός (όπως μια πτώση ή αυτοκινητιστικό ατύχημα)
• μούδιασμα ή αδυναμία σε ολόκληρο το πόδι ή στο κατώτερο τμήμα του
• ιστορικό καρκίνου.
Η πορεία προς την ανάρρωση
Στις πιο συνηθισμένες περιπτώσεις που σχετίζονται με απλή θλάση και μυϊκό σπασμό, τα συμπτώματα διαρκούν συνήθως μερικές ημέρες, αλλά ο πόνος και η δυσκαμψία μερικές φορές παραμένουν για μία-δύο εβδομάδες ή περισσότερο.
Mην ξεχνάτε να κινείστε κατά τη διάρκεια της ημέρας, καθώς η παραμονή σε καθιστή θέση για πολλές ώρες αποδυναμώνει τον κορμό και τους μυς της μέσης.
Ωστόσο, τα συχνά επεισόδια είναι δυνατό να μας αποθαρρύνουν από το να παραμείνουμε δραστήριοι. «Πολλοί φοβούνται μήπως τραυματίσουν τη μέση τους, έτσι μπορεί να αποφεύγουν την άσκηση ή το να συμμετέχουν σε καθημερινές δραστηριότητες», αναφέρει ο δρ Bono.
Η διαχείριση της οξείας οσφυαλγίας είναι μια προσέγγιση σε δύο στάδια. Πρώτον, αντιμετωπίζουμε τον πόνο με σκοπό την ταχύτερη ανάρρωση. Στη συνέχεια, ενδυναμώνουμε τους μυς της μέσης και βελτιώνουμε την ευελιξία, ώστε να προλάβουμε μελλοντικά επεισόδια.
Στις κοινές θεραπευτικές προσεγγίσεις για την οξεία οσφυαλγία περιλαμβάνονται αναλγητικά φάρμακα από το στόμα ή τοπικά, ψυχρά ή θερμά επιθέματα και περιορισμένη ανάπαυση.
Φάρμακα. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) είναι συχνά τα προϊόντα πρώτης επιλογής για την οσφυαλγία. Περιλαμβάνουν την ιβουπροφαίνη και τη ναπροξένη. Τα ΜΣΑΦ βοηθούν στην ελάττωση του πόνου και σε υψηλότερες δόσεις καταπραΰνουν τη φλεγμονή. Η ακεταμινοφαίνη είναι επίσης ένα αναλγητικό, αλλά δεν είναι ΜΣΑΦ και δεν βοηθά στη φλεγμονή. Ορισμένοι βρίσκουν ανακουφιστικούς τους παράγοντες που εφαρμόζονται τοπικά στις πιο επώδυνες περιοχές. Μερικά παραδείγματα είναι προϊόντα που περιέχουν λιδοκαΐνη ή καψαϊκίνη.
Κρυο- και θερμοθεραπεία. Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιήσετε κρύες κομπρέσες ή μια παγοκύστη –και όχι θερμότητα– αμέσως μετά από έναν τραυματισμό της μέσης. Αυτές ανακουφίζουν από τον πόνο μουδιάζοντας την περιοχή και προλαμβάνοντας ή μειώνοντας το οίδημα. Περίπου 24 ώρες μετά την έναρξη του πόνου, ωστόσο, συνιστάται να αλλάξετε τα επιθέματα αυτά με μια ηλεκτρική ή κλασική θερμοφόρα. Η θερμότητα ανακουφίζει και χαλαρώνει τους πονεμένους μυς, ενώ αυξάνει την αιμάτωση στην περιοχή, συμβάλλοντας έτσι στη διαδικασία της ίασης.
Ανάπαυση. Η ανάπαυση στο κρεβάτι μπορεί να συμβάλει στην ανακούφιση από την οσφυαλγία, κυρίως εάν ο πόνος σας είναι τόσο έντονος που είναι επώδυνο να κάθεστε ή να είστε όρθιος. Όμως, προσπαθήστε να την περιορίσετε σε λίγες ώρες κάθε φορά και όχι για περισσότερο από μία ή δύο μέρες.
Για μια πιο υγιή μέση
Μόλις υποχωρήσει ο πόνος της μέσης, ο δρ Bono συνιστά την ενδυνάμωση των βασικών μυών που στηρίζουν τη μέση και βελτιώνουν την ευελιξία της σπονδυλικής στήλης. «Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει στο να σηκώνετε βάρη και να στρίβετε τον κορμό με μεγαλύτερη σιγουριά και μειώνει τον κίνδυνο μυϊκής θλάσης».
Προτείνει ασκήσεις ενδυνάμωσης του κορμού, όπως σανίδες και πλάγιες σανίδες, κάμψεις προς τα εμπρός (όπου από καθιστή ή όρθια θέση προσπαθείτε να φτάσετε τα δάχτυλα των ποδιών σας) και διατάσεις της μέσης (όπως η στάση «γάτα – αγελάδα» της γιόγκα).
«Επίσης, μην ξεχνάτε να κινείστε κατά τη διάρκεια της ημέρας, καθώς η παραμονή σε καθιστή θέση για πολλές ώρες αποδυναμώνει τον κορμό και τους μυς της μέσης», λέει ο δρ Bono. «Βάλτε μια υπενθύμιση στο τηλέφωνό σας για να σηκώνεστε και να κινείστε περίπου κάθε μία ώρα. Περπατήστε, κάντε μερικές διατάσεις ή βάλτε ένα ποτήρι νερό».
Ενδυναμώστε τη μέση σας
Οι ασκήσεις άρσης βαρών ενδυναμώνουν τους μυς των ποδιών και της μέσης και εκπαιδεύουν στον σωστό τρόπο άρσης, χρησιμοποιώντας τα πόδια αντί για τη μέση. Εδώ προτείνουμε μια κίνηση στην οποία μπορείτε να εξασκηθείτε για ασφαλή άρση βάρους.
1. Τοποθετήστε ένα ελαφρύ βαράκι στο πάτωμα μπροστά σας.
2. Σταθείτε όρθιος, με τα πόδια σας σε άνοιγμα μεγαλύτερο από αυτό των ώμων και να δείχνουν προς τα έξω σε γωνία 45 μοιρών, σε θέση παρόμοια με αυτήν των παλαιστών του σούμο.
3. Με το βλέμμα σας να κοιτάει μπροστά, το στήθος προς τα πάνω και τις φτέρνες σας να πατούν καλά, πιέστε προς τα πίσω τους γοφούς και τους γλουτούς και χαμηλώστε σε βαθύ κάθισμα.
4. Με ίσια την πλάτη, χαμηλώστε τον κορμό σας όσο σας είναι άνετο ή μέχρι οι μηροί σας να βρίσκονται σε θέση παράλληλη με το πάτωμα.
5. Μόλις βρεθείτε στη χαμηλότερη θέση κατά το βαθύ κάθισμα, πιάστε το βαράκι, πιέστε τις φτέρνες σας στο πάτωμα και επανέλθετε στην όρθια θέση.
6. Τοποθετήστε ξανά το βαράκι στο πάτωμα και επαναλάβετε τη σειρά των κινήσεων πέντε έως δέκα φορές.
