Τα επιπλέον «πιασίματα» γύρω από τη μέση έχουν πολλά ονόματα – σωσίβιο, σαμπρέλα, μπάκα. Κανένας τύπος λίπους σε μεγάλη ποσότητα δεν είναι καλός για την υγεία, αλλά μερικοί τύποι είναι χειρότεροι από άλλους. Το πάχος που μπορείτε να τσιμπήσετε ανάμεσα στα δάχτυλα είναι γνωστό ως υποδόριο λίπος και βρίσκεται ακριβώς κάτω από το δέρμα. Ένας πιο ανησυχητικός τύπος λίπους βρίσκεται πιο βαθιά μέσα στην κοιλιά, καλύπτοντας τον χώρο ανάμεσα στα όργανα.
Η σημασία του λίπους αυτού, το οποίο είναι γνωστό ως σπλαχνικό λίπος, είναι πολύ μεγαλύτερη από το να προσθέτει απλώς εκατοστά στην περίμετρο της μέσης σας: αυξάνει επίσης τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά προβλήματα. «Όλο και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι η περίμετρος της μέσης είναι καλύτερος προγνωστικός παράγοντας καρδιοπάθειας από ό,τι ο δείκτης μάζας σώματος», λέει ο δρ Osama Hamdy, ιατρικός διευθυντής του Κλινικού Προγράμματος Παχυσαρκίας στο Αντιδιαβητικό Κέντρο Joslin, που συνεργάζεται με το Χάρβαρντ. Ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ), ο οποίος παρέχει μια έμμεση εκτίμηση του σωματικού λίπους με βάση το ύψος και το βάρος, δεν κάνει διάκριση ανάμεσα στους διάφορους τύπους λίπους. «Κάποια άτομα μπορεί να έχουν ΔΜΣ που θεωρείται υγιής και παρ’ όλα αυτά να έχουν μεγάλη κοιλιά και σπλαχνικό λίπος», επισημαίνει ο δρ Hamdy.
Μια άλλη μέτρηση, η αναλογία μέσης-γοφών, συσχετίζεται επίσης με το σπλαχνικό λίπος. Ωστόσο δεν υπάρχει λόγος να κάνετε αυτή την επιπλέον μέτρηση γύρω από τα ισχία και τους αντίστοιχους υπολογισμούς, γιατί η περίμετρος της μέσης από μόνη της συνδέεται ισχυρά με το σπλαχνικό λίπος, αναφέρει ο δρ Hamdy. Απλώς βεβαιωθείτε ότι μετράτε σωστά (βλ. «Μετρήστε την περίμετρο της μέσης σας»).
Γιατί είναι επικίνδυνο το σπλαχνικό λίπος;
Το σπλαχνικό λίπος είναι επίσης δείκτης του έκτοπου λίπους, δηλαδή του λίπους που συσσωρεύεται στο εσωτερικό των οργάνων (π.χ. του ήπατος, της καρδιάς και του παγκρέατος) και των μυών. Και οι δύο αυτοί τύποι λίπους συνδέονται στενά με μεταβολικά προβλήματα, ιδίως με διαβήτη τύπου 2 – ο οποίος, με τη σειρά του, είναι ισχυρός παράγοντας κινδύνου για καρδιοπάθεια. Επιπλέον, το σπλαχνικό λίπος εκκρίνει ορμόνες και άλλους φλεγμονώδεις παράγοντες, που συνολικά ονομάζονται λιποκίνες ή κυτταροκίνες και πυροδοτούν τη συσσώρευση λιπώδους πλάκας στο εσωτερικό των αρτηριών (αθηροσκλήρωση).
Ποιος κινδυνεύει;
Τα γονίδιά σας, η εθνική σας καταγωγή και το φύλο σχετίζονται με την πιθανότητα να συσσωρεύσετε σπλαχνικό λίπος. Οι Ινδιάνοι της Αμερικής (ιδίως η φυλή Pima), οι Λατινοαμερικανοί και τα άτομα που ζουν στην Ινδία και στη Νότια Ασία έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν κοιλιακή παχυσαρκία (καθώς και διαβήτη). Επιπλέον, οι λευκοί άνδρες και οι μαύρες γυναίκες τείνουν να συσσωρεύουν σχετικά περισσότερο σπλαχνικό λίπος, σε σύγκριση με τους μαύρους άνδρες και τις λευκές γυναίκες.
Τι βοηθά στη μείωση της κοιλιάς;
Παρότι ορισμένοι άνθρωποι έχουν προδιάθεση για πιο χονδρή μέση, υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε για να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα, λέει ο δρ Hamdy.
Ασκηθείτε τακτικά. Οι κλασικοί κοιλιακοί ή άλλες ασκήσεις για την κοιλιά δεν θα μικρύνουν την κοιλιά σας. Θα πρέπει να κάψετε θερμίδες για να χάσετε λίπος και να αναπτύξετε μυς, με έναν συνδυασμό αεροβικής άσκησης και ασκήσεων ενδυνάμωσης. Στοχεύστε σε τουλάχιστον 30 λεπτά άσκησης μέτριας έντασης ημερησίως (π.χ. γρήγορο περπάτημα) και σε ασκήσεις ενδυνάμωσης τουλάχιστον δύο ημέρες την εβδομάδα.
Ακολουθήστε μια υγιεινή διατροφή με μειωμένους υδατάνθρακες. Αποφύγετε τροφές και ποτά που έχουν πρόσθετη ζάχαρη και άλλους απλούς υδατάνθρακες που αυξάνουν απότομα το σάκχαρο αίματος και ευνοούν την αποθήκευση λίπους από το σώμα. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι τροφές που παρασκευάζονται από λευκό αλεύρι (συνήθεις ένοχοι: ζυμαρικά, πίτσα, ψωμί, κουλούρια και άλλα αρτοσκευάσματα) και οι αμυλούχες τροφές, όπως λευκές πατάτες, λευκό ρύζι και καλαμπόκι.
Δοκιμάστε έναν περιορισμό στις ώρες κατανάλωσης τροφής. Κάποιες έρευνες δείχνουν ότι η στρατηγική αυτή μπορεί να μειώνει το επίπεδο του σακχάρου στο αίμα, καθώς και το σπλαχνικό λίπος. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να δομήσετε τη διατροφή σας: για παράδειγμα, μπορείτε να τρώτε μόνο μεταξύ 9 π.μ. και 5 μ.μ. και να νηστεύετε τις υπόλοιπες 16 ώρες. Αυτό όχι μόνο περιορίζει την πρόσληψη θερμίδων, αλλά επίσης ενεργοποιεί τη διαδικασία καύσης λίπους στο σώμα.
Μετρήστε την περίμετρο της μέσης σας
Για να μετρήσετε τη μέση σας με ακρίβεια, τυλίξτε μια μεζούρα γύρω από την κοιλιά σας, χωρίς ρούχα, ακριβώς πάνω από το άνω όριο του ισχίου, το οποίο μπορείτε εύκολα να αισθανθείτε και στις δύο πλευρές. Συνήθως, η μεζούρα θα περνά από τον αφαλό, αλλά όχι σε όλους. Βεβαιωθείτε ότι η μεζούρα δεν έχει συστραφεί και ότι μένει τεντωμένη, αλλά όχι τόσο σφιχτή ώστε να συμπιέζει την περιοχή. Μη ρουφάτε την κοιλιά σας και μην κρατάτε την αναπνοή σας. Ελέγξτε τη μέτρηση ακριβώς μετά την εκπνοή. Για τις γυναίκες, μια περίμετρος μέσης 90 cm και άνω δείχνει υψηλό κίνδυνο. Για τους άνδρες, η τιμή αυτή είναι 100 cm και άνω. Ιδανικά, η περίμετρος της μέσης σας δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από το ήμισυ του ύψους σας.
